Dünyada su kaynaklarının kuruması, kirletilmesi, doğa tahribatı gibi olumsuzlukların ortaya çıkardığı ve küresel ısınma, iklim krizi veya iklim değişikliği gibi sözlerle ifade edilen kriz veya değişiklikler, birçok aşırı hava olaylarına neden oluyor. Türkiyede 1940 yılından bu yana hazırlanan Meteoroloji raporlarına göre; 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 olmak üzere, son 8 yılda aşırı hava olayları rekor seviyede arttı.
METEOROLOJİK AFET SAYISI, HER YIL ARTIYOR
Şiddetli yağış-sel, fırtına, dolu, orman yangını, kar, çığ, yıldırım düşmesi, kuraklık, don, yüksek sıcaklık, heyelan, hortum, sis, şiddetli soğuk ve kum fırtınası gibi aşırı hava olayları, Türkiyenin birçok bölgesinde hem can hem de mal kayıplarına yol açtı. Rapora göre; özellikle 2018den sonra şiddetli yağış-sel, fırtına, dolu, kar başta olmak üzere her geçen yıl aşırı hava olaylarının giderek arttığı ve yılda 750nin üzerine çıktığı belirlendi. 2021 ve 2022 yıllarında ise 1000in üzerinde meteorolojik afet yaşandı.
KURAKLIĞIN HER TÜRLÜSÜ GÖRÜLÜYOR
Meteorolojinin sıcaklık, yağış ve kuraklıkla ilgili raporlarına göre de 2023ün 2 aylık döneminde yağışlar, mevsim normallerinin çok altında gerçekleşti. Standart Yağış İndeksi (SPİ) metoduna göre hazırlanan 2023-Şubat ayı meteorolojik kuraklık durumuna göre; hazırlanan son 3 aylık haritada, Marmara, İç Anadolu, Doğu Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadenizin bazı noktalarında olağanüstü kuraklık tespit edildi. Aynı haritada Antalya, İzmir, Erzurum, Artvin, Ardan ve Orta ve Doğu Karadeniz kıyıları haricindeki tüm bölgelerde olağanüstü kurak dışında çok şiddetli, şiddetli orta ve hafif kurak alanlarının yoğunluğu dikkati çekiyor.
8 BÖLGEDE EKSTREM SICAKLIK ARTIŞI
1991-2020 yılları arasında 4.1 derece olan şubat ayı ortalama sıcaklığı, 2023 Şubatta 0.7 derece düşüş ile 3.4 derece oldu. 2023 yılı Şubat ayında ekstrem sıcaklıklar, en düşük sıcaklık eksi 31.3 derece Erzurumda, en yüksek sıcaklık ise 28.7 derece Adana Kozanda tespit edildi. 2023 yılı Şubat ayı ortalama maksimum sıcaklıkları, 1991-2020 maksimum sıcaklık normallerinin 2.8 derece üzerinde, minimum sıcaklıları ise 1991-2020 minimum sıcaklık normallerinin 0.2 derece altında gerçekleşti. Şubatta uzun yıllar ortalamasına göre; 8 bölgede ekstrem sıcaklık olayı görüldü. Finikede 26 (fark 0.5), Manavgatta 25.7 (fark 0.1), Demrede 25.5 (fark 0.8), Cizrede 24.9 (fark 0.4), Anamurda 24.6 (Fark 0.7), Marmariste 24.4 (fark 0.4), Şırnakta 18.2 (fark 0.7) ve Sarıkamışta 10.2 (fark 1.2) olarak sıralandı.
EGEDE SON 34 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİ
2023 Yılı Şubat Ayı Alansal Yağış Raporuna göre; Türkiye geneli şubat ayı yağışları, normalinin ve geçen yıl şubat ayı yağışlarının altında gerçekleşti. Şubat ayı normali (1991-2020) 59,8 milimetre, 2022 yılı Şubat ayı yağışı 61,7 milimetre, 2023 yılı Şubat ayı yağışı 45,3 milimetre oldu. Yağışlar normaline göre; yüzde 24, geçen yıl şubat ayı yağışlarına göre yüzde 27 azaldı.
Bölge geneli yağışlar ise Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu hariç, tüm bölgelerde normallerinin altında gerçekleşti. En fazla azalma yüzde 82 ile Ege Bölgesinde kaydedildi.
GÜNEYDOĞUDA YAĞIŞ ARTIŞI YÜZDE 100Ü AŞTI
Bölgesel olarak yağışlar Marmarada normaline göre yüzde 46, 2022 Şubat ayına göre yüzde 67 düştü. Egede normaline göre yüzde 82, geçen yıla göre yüzde 84 azaldı. Akdenizde normaline göre yüzde 54, geçen seneye göre yüzde 66 düştü. İç Anadoluda normaline göre yüzde 38, geçen yıla göre yüzde 43 geriledi. Karadenizde normaline göre yüzde 39, geçen seneye göre yüzde 41 artış gösterdi. Doğu Anadoluda normali civarında, geçen yıla göre yüzde 50 arttı. Güneydoğu Anadoluda normaline göre yüzde 3, geçen seneye göre yüzde 100ün üstünde artış kaydedildi.