Türkiyede gözler, Milli Uzay Programının ilk ayağı olan ilk insanlı uzay misyonu kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonuna (ISS) gönderilecek ilk Türk astronot Alper Gezeravcının yolculuğuna odaklandı.
Türkiyenin Milli Uzay Programı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2021 yılında ilan edildi. Bu kapsamda öncelikle bir Türk vatandaşının uzaya gönderilmesi için çalışmalara başlandı.
Yapılan değerlendirmeler sonucu Alper Gezeravcı, ilk Türk uzay yolcusu oldu. Gezeravcı, Türkiye saati ile 17 Ocakı 18 Ocaka bağlayan gece uzay yolculuğuna başlayacak.
Bu yolculuğa ilişkin merak edilen 10 soruya 10 cevap şöyle:
Soru 1: İlk Türk astronot nasıl seçildi?
Mayıs 2022de Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu görevi için 2 Türk vatandaşının seçileceği bildirildi ve Türk astronot başvurusu hakkındaki bilgiler Türkiye Uzay Ajansının (TUA) internet sitesinde yayımlandı. Türk astronot seçimleri için 36 bin aday başvuru yaptı. Adaylar arasından 30u Ankaraya çağrıldı. Adayların seçilmesinde mühendislik, fizik, tıp ve astronomi alanlarında gösterdikleri faaliyetlerin yanı sıra yaptıkları sporlar da belirleyici oldu. Gerekli şartları sağlayan adaylar Ankarada tıbbi ve psikolojik testlerden geçirildi.
Soru 2: Seçilen astronotlar ne zaman ilan edildi?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanında geçen yılın nisan ayı sonunda başlayan dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFESTte yaptığı konuşmada (29 Nisan 2023) Alper Gezeravcının asil, Tuva Cihangir Ataseverin yedek uzay yolcuları olarak belirlendiğini duyurdu.
Soru 3: Astronotlar nerede eğitim aldı?
Türkiyenin insanlı ilk uzay görevini gerçekleştirecek uzay yolcusunun eğitim ve uçuş hizmeti için ABDdeki Axiom Space ile işbirliğine gidildi. Astronotların eğitim süreci ABDnin Teksas eyaletinin Houston kentinde yürütüldü.
Soru 4: Alper Gezeravcı uzayda ne görevler yapacak?
Gezeravcı, 14 gün boyunca Uluslararası Uzay İstasyonunda çeşitli bilim misyonlarını gerçekleştirmek üzere uzaya gönderiliyor. Üniversite ve araştırma kurumlarınca bu misyon için hazırlanan deneyler, çıkılan çağrı neticesinde TUA ve TÜBİTAK Uzay uzmanlarından oluşan bir komisyonca değerlendirildi. Aralarında kanserden bağışıklık hücrelerine, alglerden propolise kadar literatüre katkı sağlayacak çalışmaların bulunduğu 13 deney uzayda gerçekleştirilecek.
Soru 5: Yolculuk ne zaman başlıyor?
Türkiye saatiyle 17 Ocakı 18 Ocaka bağlayan gece 01.11de Alper Gezeravcı, ilk insanlı uzay misyonu için yola çıkmış olacak. Mürettebatı taşıyacak aracın 1,5 gün sürecek yolculuk sonunda, 19 Ocak saat 13.15te Uluslararası Uzay İstasyonuna kenetlenmesi bekleniyor.
Soru 6: Fırlatma işlemi nereden yapılacak?
SpaceX Falcon 9 roketi, Ax-3 mürettebatını SpaceX Dragon uzay aracıyla NASAnın Floridadaki Kennedy Uzay Merkezindeki Fırlatma Kompleksi 39Adan ISSye fırlatılacak.
Florida eyaletinin doğusunda ve batısında tespit edilmiş farklı iniş noktaları ise dönüşte hava ve deniz yüzeyinin şartlarının uygunluğuna göre tercih edilecek.
Soru 7: Ekipte kimler olacak?
Axiom Spacein ISSye göndereceği Ax-3 görevi için 4 kişilik mürettebat arasında Gezeravcının yanı sıra ABD ve İspanyayı temsilen misyon lideri Michael Lopez-Alegria, İtalyan Hava Kuvvetlerinden Pilot Walter Villadei ve Avrupa Uzay Ajansı adına katılan İsveçli Marcus Wandt bulunuyor.
Soru 8: Gezeravcı yanında neler götürecek?
Ax-3 uzay görevine gidecek uzay yolcuları beraberlerinde kişisel ve ülkelerini simgeleyen bazı objeler de götürecekler. Gezeravcının bavulunda başta yeğeni olmak üzere, aile bireylerinin fotoğrafları, Yörük kültürüne ait bazı objeler, Cumhurbaşkanı Erdoğanın kendilerine verdiği Türk bayrağı olacak.
Soru 9: Yemek ihtiyaçları nasıl karşılanacak?
Nisan 2023te astronotların beğendikleri yemek grupları tespit edildi. İlk numunelerin testleri NASA bünyesindeki laboratuvarlarda gerçekleştirildi. ISSde yenilecek yemekler astronotlardan çok önce kargo olarak oraya ulaştırıldı. ISSye ulaşmak için kullanılacak Crew Dragon kapsülünün içinde yolculuk için yemek olacak.
Soru 10: Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu kapsamında kaç uçuş yapılacak?
Misyonda 2 insanlı uçuş gerçekleştirilecek. İlki Gezeravcının ISSye yapacağı, ikincisi ise Ataseverin yılın ilk yarısında gerçekleştirmesi beklenen yörünge altı uçuşu olacak.