Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ate Kara, koronavirüs asnn zaman içinde tekrarlanp tekrarlanamayacana ilikin açklama yapt. Prof. Dr. Kara, savunma sistemini dank, birbirinden farkl çalan sistemler gibi düünmemek gerektiini vurgulayarak, Savunma sistemimizin bir ksm var antikorlar ile oluuyor; ama bir ksm var hücrelerden oluuyor. Hasta olduumuzda, mikroorganizmay kendi vücudumuz alp gördüünde, hem antikor yant oluturuyor hem de pek çok mikroorganizmaya kar hücresel cevap oluuyor. Hücresel cevabn özellii bellek ksm, hatrlama ksm. Diyelim ki antikor seviyemiz 1000, bellek hücre saymz o srada 30. Evet güzel, her ey de çok iyi çalyor. Antikor seviyesi azalyor, bellek hücre seviyesi de diyelim ki bir miktar düüyor; ama ikinci defa bu mikroorganizma ile karlat zaman, bellek hücresi bunu bildii için, o alt yapya sahip olduu için birkaç gün içinde hemen çok yüksek antikor oluturuyor. O dümü olan antikor seviyesini tekrar 100e çkarabiliyor, bu arada da hücreler de saylarn çok yüksek seviyeye çkartyorlar ve o mikroorganizmay vücuttan uzaklatryorlar diye konutu.
BAZI HASTALIKLARDA STENLEN DÜZEYDE OLMUYOR
Prof. Dr. Kara, baz hastalklarda hafza hücresi ya da hücresel cevabn istenilen düzeyde olmadn belirterek, Böyle durumlarda da aralkl olarak o ay bizim tekrar olmamz gerekiyor. Bunun en güzel örnei tetanoz, difteridir. Tetanoza ve difteriye baktmz zaman bizim vücudumuzda bu azalma süresi kabaca 10 yl. Önce örenir vücut. Nasl örenir; eer siz 1 yan altndaki çocuun vücudunun tetanozu örenmesini istiyorsanz, en az 4 hafta ara ile 3 tane a yaparz. Bu dönemde tetanoz az, dünyada çok az görünüyor, diyoruz ki 4 hafta arayla yapmayaym, 8 hafta ara ile yapaym, daha yüksek cevap olutursun. Sonra 18 aylkken bir kere hatrlatyoruz, diyoruz ki; böyle bir mikrop var unutma bunu. Sonra 48 ayda bir kere hatrlatyoruz, diyoruz ki; dikkate al. Böylece vücut bunu örenip, dikkate alr hale geliyor. Ama zaman içinde yine de düüyor, azalyor. O nedenle de 10 ylda bir tetanoz asn biz tekrar yaplmas gerektiini söylüyoruz, tekrar vücuda hatrlatlmas gerekiyor diye konutu.
7 LA 8 AYDA BR AILANMAMIZ GEREKEBLR
Prof. Dr. Kara, baz hastalklarda alarn ara ara tekrarlanmas gerektiini belirterek, Ama bazlarnda bir kere a yapldnda ömür boyu koruyucu olabiliyor. Biz mevsimsel koronavirüslere kar her sene tekrar hassas hale geliyoruz, her sene hastalanabiliyoruz. Ada bugünkü bildiimiz antikor oluturuyoruz, bir miktar belki hücresel cevap oluturuyoruz; ama o azalabilir. O nedenle de bugünkü bilgi ile baktmzda unu görüyoruz; bizim hemen hemen 7 ila 8 ayda bir ya da ylda bir defa alanmamz gerekebilir, eer virüs böyle kalrsa. Gripteki gibi deiiklik gösterirse, mutasyon gösterirse o zaman da yeni gelien tipe bakmamz laz tamamen mi farkl, yoksa fark küçük, benim daha önce olduum ann koruma ihtimali var m diye. Tamamen farkl ise ann yapsnn da deiip, gripte olduu gibi yeni virüse adapte olarak yine her yl alanmak gerekir. Büyük olaslkla tek doz yetecek gibi görünüyor. Ama önümüzdeki dönemi görüp, ilk defa alananlarn ikinci defa a uygulandnda nasl cevap vereceklerini görmek lazm. Bir doz yetebilir; ama yetmeme ihtimali de var ifadesini kulland.