Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüünde çaltklar dönemde deprem aratrmalarn yaptklarn anlatan Arpat ve arolu, fay ve son depremi öyle yorumlad: Jeoloji Mühendisi Dr. Esen Arpat: 1971 ylnda Bingöl ve çevresinde meydan gelen ykc deprem için de benzer bir çalmay yaparken o depremin bilinen bir fay parçasnn uç bölümünde meydana gelmi olduunu ancak bu fayn aslnda çok büyük olan ve bilinmeyen, haritalarda yer almayan büyük bir fay sisteminin ufak bir parças olduunu fark ettim. Bu büyük fay sisteminin Elazn, Malatyann ve Kahramanmaran güneyinden, Adyaman ve Gaziantepin kuzeyinden geçip Antakyaya kadar uzandn oradan güneyde Suriyede varl bilinen ve Suriye, Lübnan, srail, Filistin, Ürdünden Kzldenize balanan Ölü Deniz Fay Sistemi ad altndaki fay ile balant kurduunu fark ettim ve raporladm. Daha sonra, yine MTA da çalmakta olan Fuat arolu ile bu yeni fay sistemini oldukça ayrntl olarak haritalayp Dou Anadolu Fay adn da vererek yaymladk.
çOK DRENDLER
Baz kesimlerden oldukça büyük bir direnç ile karlatm. En büyük tepki de o srada bu faydan 14 kilometre uzakta ve büyük bir deprem kaynandan habersiz olarak Frat Irma üzerinde yaplmakta olan büyük Karakaya barajnn denetimini yapan grubun teknik elemanlarndan ve danman konumundaki akademisyenlerden geldi. O günlerde var olan ve Türkiye deprem haritasn yapmakla görevlendirilmi olan mar ve skan Bakanl Deprem Aratrma Enstitüsünün uzmanlar da fay kabul etmekte büyük direnç gösterdiler. Sürece Karakaya barajnn yapm denetimini yapan grupta yer alan yabanc uzmanlar da katld. lginç yazmalar ve toplantlar oldu. Ancak, zamanla kaçnlmaz olarak benimsendi ve deprem haritasnda yerini ald. Dou Anadolu Faynn Palu ilçe merkezi ile Pütürgenin Üçyaka köyü arasndaki 130 kilometrelik bölüm tek bir depremde yrtlarak 7.5 dolaynda hatta daha büyük deprem üretebilecek potansiyeldedir.
ADINI BZ KOYDUK
Jeoloji Mühendisi Dr. Fuat arolu: Bingöl depreminden sonra hocam Esen Bey ile bölgede çalmalara baladk. Kendisi Stanford Üniversitesinde eitim görmü, dünya çapnda bir jeolojisi mühendisiydi. Fayn Hataya kadar uzandn tespit ettik. Bunun Kuzey Anadolu Fay (KAF) gibi bir fay olduunu fark ettik ve adn Dou Anadolu Fay Hatt koyduk. Bir sene sonra MTA dergisinde makale ile yaymladk. Böylece literatüre geçti. Burann büyük bir fay olduunu, bir levha olduunu, büyük depremler üretebilecek potansiyele sahip büyük bir fay olduunu ilk defa biz makale halinde yaymladk. O tarihten beri bu fay üzerinde aratrmalar var. Son deprem beklenen büyüklükte, beklenen yerde oldu. En riskli segment de Palu-Pötürge aras bölümdü. Son deprem de bu bölgede yaand. Bundan sonra bat ksmna dikkat etmek gerekir.