PKKnn Iraktaki varl, bata Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) olmak üzere Irak Kürt Bölgesel Yönetiminde (IKBY) artan bir oranda tepki çekiyor. Irak merkez hükümeti ile IKBY arasnda 9 Ekimde Birlemi Milletler (BM) gözetiminde imzalanan ve terör örgütünün Musulun Sincar ilçesindeki varln sonlandrmay hedefleyen anlama, Badat ve Erbil yönetimleri açsndan da PKKnn bölgede istikrarszlk kayna olduunu gösterdi. IKBYde uzun yllardr yüzlerce köyü igal eden, halktan haraç alp keyfi kontrol noktalar kuran ve geçen sene bir Türk diplomat Erbilde ehit eden terör örgütü, bölgeyi istikrarszlatrma giriimini ileri aamalara tayor. 8 Ekimde Türkiye snrnda bulunan Duhoktaki Serzer snr kaps asayi müdürlüü görevini yürüten ve KDPli eski bir Pemerge olan Gazi Salih lhann PKK tarafndan öldürülmesi, IKBYli yetkililerce terör eylemi olarak nitelendirildi ve karlksz braklmayaca bildirildi. Ayrca 26 Ekimde KDPli IKBY Babakan Mesrur Barzaninin bakanlk ettii IKBY Güvenlik Ajansnn, Erbildeki yabanc bir diplomatik misyona, üyelerine ve o ülkenin irketlerine yönelik terör saldrs hazrlndaki çok sayda PKKlnn yakalandn duyurmas, KDP-PKK gerginliini had safhaya çkard. Son olarak ise IKBYnin, PKKnn Erbil yönetiminin enerji ihracatn inktaa uratmak için petrol boru hattna saldrdn duyurmas bu gerginliin çatmaya dönüme ihtimalini akllara getirdi.
- KDP-PKK anlamazl DEAn ardndan gün yüzüne çkt
KDP-PKK arasnda (ksa süreli konjonktürel temaslar haricinde) geçmiten bugüne kadar gerginlik ve çatma arasnda seyreden ilikiler, terör örgütü DEAn Austos 2014te Sincara saldrmasyla birlikte yeniden gerilmeye balad. Arap Baharnn etkisiyle Suriyenin kuzeyinde oluan yönetim boluunu deerlendirerek bölgeye konulanan terör örgütü, buradaki kanton projesini Irak ve IKBY arasndaki tartmal bölgelerden Sincara ve IKBYnin snr köylerine kadar geniletme çabas içine girdi; Suriyenin kuzeyinde kendisine muhalif ve KDP yanls Kürtleri bastrarak bölgeden uzaklatrd. KDP pemergelerinin 2014te DEAn Kobani saldrsn engellemek üzere bölgeye gelip geri dönmesine ramen, PKK DEAla mücadele bahanesiyle yerletii Sincarda KDPnin Ezidileri DEA saldrsnda yalnz braktn iddia ederek buradaki kanton projesini hayata geçirmeye çalyor. Sincardaki yerel güçleri Iraktaki ran yanls Hadi abi tarafndan maaa balanan PKK, ABDnin Suriyede kendisine salad lojistik ve askeri destek-koruma sayesinde, IKBY özelinde KDP üzerindeki basksn da giderek artryor.
2013te duyurduu Siyasi Tutum Belgesine göre IKBYde alternatif aktör olmay planlayan PKKnn Irak genelindeki siyasi uzantlarnn halk nezdinde bir destee ulaamamalar, terör örgütünün Suriye savanda ilikisini gelitirdii ran ve Hadi abi ile yaknlamasna ve KDP kart eylemlere odaklanmasna yol açt. Eski IKBY Bakan ve KDP lideri Mesut Barzaniyi geçmite diktatör olmakla ve KDPyi DEAla ibirlii yapmakla itham eden ve IKBYde yaklak 650 köyü igal ettii belirtilen terör örgütünün, e zamanl olarak ABD ve ranla gelitirdii ilikiler ve Irakn kuzeyi ile Sincardaki etkinlii üzerinden KDPyi çevreleme faaliyetlerini artrmas, IKBYnin Türkiyenin PKK kart operasyonlarna önce zmni sonra ise açktan destek vermesine neden oldu. Terör örgütü Sincar na Meclisi adl yaps üzerinden Ocak 2015te bölgede kanton ilan ederken, IKBY yönetimi de PKKy halkn iradesi dnda karton idareler kurmak ve bunu halka dayatmakla suçlad. Kasm 2015te Sincar ilçe merkezi ve çevresinin Uluslararas Koalisyon ile pemerge güçleri tarafndan DEAtan temizlenmesine ramen DEAa kar zaferi sahiplenmeye çalan terör örgütünün Sincardaki varl devam ediyor. Türkiye kart eylemlerini Sincar üzerinden de organize eden terör örgütü, böylelikle hem Sincar-Kandil arasnda hem de Suriyenin kuzeyiyle koridor oluturmaya çalyor.
-BM himayesindeki Sincar anlamas terör örgütünün Iraktaki varln zora soktu
BM himayesinde imzalanan ve Batl ülkeler ile Türkiyenin destek verdii Badat ile Erbil arasndaki Sincar anlamasndan sonra PKKnn Iraktaki varl zora girdi. Enerji gelirleri, bütçe datm, tartmal bölgeler ve maa ödemeleri gibi birçok konuda kalc bir uzlamaya varamayan Badat ve Erbil yönetiminin PKKnn bölgedeki varln sonlandracak Sincar anlamasnda hemfikir olmas ve bu anlamann uluslararas destek görmesine ramen, terör örgütü anlamaya açk bir ekilde kar çkyor.
Terör örgütünün Sincardaki varl nedeniyle, DEA saldrs sonras evlerini terk eden birçok Ezidi yurtlarna geri dönemezken, bölgenin yeniden imar da engelleniyor. Buna ramen terör örgütü, bölgedeki yaylmac politikasnn ve kanton projesinin boa düeceini ve Kandil ile Suriyenin kuzeyindeki varlnn da akamete urayacan düünerek söz konusu anlamay tanmadn söylüyor. Öte yandan, Sincar anlamas dolaysyla, Badat-Erbil-Ankara arasndaki ilikilerin güçlenecei ve bölgede daha önce PKK kart operasyonlar yaparak Sincarn ikinci Kandil olmasna izin vermeyeceini belirten Türkiyenin operasyonlarnn hem Irak genelinde hem de uluslararas kamuoyundaki meruluunun artaca söylenebilir.
-KDP, Irakn PKKy terör listesine almasn gündeme getirebilir
PKKnn yüzlerce köy igal ettii ve halk göçe zorlayarak haraç ald IKBYde bir istikrarszlk unsuru olduu ve faaliyetleriyle bölge halk için tehdit tekil ettii uzun yllardr Erbil yönetimi tarafndan artan bir tonda dile getiriliyor. IKBYnin terör örgütüne kar muhalefeti artarken PKK da Temmuz 2019da Erbilde Türk diplomat Osman Köseyi ehit ederek hem Türkiyeyi hem de Irakn geri kalanna kyasla uluslararas kurumlar ve misyonlar tarafndan güvenli bir kent olarak görülen IKBYnin bakenti Erbili ve kenti yöneten KDPyi hedef alm oldu. Irakn Duhok kentinde, Türkiye snrnda bulunan Serzer snr kaps asayi müdürü Gazi Salih lhann PKK tarafndan öldürülmesi ise bölgede terör örgütünün faaliyetlerine engel oluturan KDPlilerin hedef alndn ve PKKnn KDP ile çatmaktan imtina etmeyeceini gösterdi. IKBY Babakan KDPli Mesrur Barzaninin bakanlk ettii IKBY Güvenlik Ajansnn, ölüm tehditleri alan lhann karanlk elli teröristlerce öldürüldüü ve sorumlularn bunun bedelini en ar ekilde ödeyecei yönündeki açklamas ise KDP-PKK arasndaki gerilimi trmandrd. Yine IKBY Güvenlik Ajansnn, Erbildeki bir yabanc diplomatik misyona saldrmay ve üyelerine suikast düzenlemeyi planlayan, PKK ile balants olan en az 12 üphelinin yakalandn duyurmas ise KDPnin terör örgütünün bölgedeki faaliyetlerini yakndan izlediini gösterdi. Geçtiimiz günlerde ise IKBYli yetkililerin, terör örgütünün Erbil yönetiminin enerji ihracn engellemeye yönelik olarak, petrol boru hattna saldrdn belirtmesi, Sincar anlamasndan rahatsz olan PKKnn IKBYnin ekonomik kaynaklarn hedef ald eklinde yorumland.
Son dönemde KDP ve PKK arasnda artan gerginliin devam etmesi halinde, IKBYnin Türkiyenin terör örgütüne kar operasyonlarna desteini artraca, PKKnn ise bata BM olmak üzere Batl ülkelerin de destek verdii Sincar anlamas çerçevesinde bölgeden çekilmesine yönelik daha fazla bask altnda kalaca söylenebilir. Ayrca bu gerginliin bir parças olarak, Irakn kuzeyinde terör örgütünün konuland muhtelif bölgelerde, KDP güçleri ile lokal çatmalara girimesi de olaslklar arasnda. Buna ek olarak, PKK-KDP gerginliinin artt bir dönemde, IKBY pemergelerinin gövde gösterisi yapt tatbikat videolarnn basna servis edilmesi de bölgede söz konusu gerilimin arttnn bir baka iareti olarak deerlendirilebilir. Terör örgütünün IKBYde artan eylemleri ve KDP ile yaanan geriliminin, ayn zamanda Irak Babakan Mustafa el-Kazminin Irakn egemenliini öne çkaran politikasn da rahatsz etmesi nedeniyle, Erbil yönetiminin, Irakn PKKy terör listesine almas yönünde bir maddeyi gündemine almas söz konusu olabilir.