Yaklak 90 bin kiinin cezaevlerinden tahliyesinin önünü açan infaz düzenlemesine yönelik kanun, hamile, çocuk, yal hükümlülerle, üphelilere ilikin pozitif ayrm yapan yeni uygulamalar balatt.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin nfaz Hakknda Kanun ile Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanunun Resmi Gazetede yaymlanarak yürürlüe girmesiyle infaz sisteminde çeitli düzenlemeler hayata geçirildi.
Cezaevlerinden yaklak 90 bin kiinin tahliye edilmesini salayan kanunla, çocuu bulunan kadn, yal ve çocuk hükümlülerin, hamilelerin daha insani artlarda denetimli serbestlik tedbirleriyle cezalarn çekebilmelerine de olanak saland.
Yeni kanunla infaz sisteminde, unlar uygulanacak:
- Geçici düzenleme uyarnca özellikle terör, uyuturucu ticareti, cinsel saldr ve istismar suçlar, kasten öldürme, yüzün sürekli deiikliine sebebiyet veren kasten yaralama suçu ve kadna kar iddet, ikence ve eziyet suçlar ile özel hayatn gizliliine ilikin suçlar hariç 30 Mart 2020ye kadar ilenen suçlarda, 1 yllk denetimli serbestlik süresi 3 yla çkarlacak.
- 30 Mart 2020ye kadar ilenen suçlar bakmndan, terör, cinsel saldr ve istismar, kasten öldürme suçlar ve özel hayatn gizliliine ilikin suçlar hariç, 0-6 ya grubu çocuu bulunan kadn hükümlüler ile 70 yan bitiren hükümlüler hakknda denetimli serbestlik süresi 4 yl olarak uygulanacak.
- Maruz kaldklar ar bir hastalk, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarn cezaevinde yalnz idame ettiremeyen 65 yan bitiren hükümlülerin cezas, Adalet Bakanlnn belirleyecei devlet hastanesinden alnacak salk kurulu raporuyla belgelendirilmek kouluyla, denetimli serbestlik tedbiri altnda infaz edilecek.
- 30 Mart 2020ye kadar suç ileyen çocuk hükümlülerin 15 yan dolduruncaya kadar cezaevinde kald 1 gün 3 gün saylacak, 18 yan dolduruncaya kadar kald 1 gün ise 2 gün saylacak.
- Özel infaz usulleri
Özel infaz usullerinin kapsamlarnn geniletilmesiyle de, u uygulamalar gündeme gelecek:
- Hapis cezalarnn hafta sonu, geceleyin veya konutta infazna ilikin mevcut uygulamann kapsam geniletilecek. Bu usuldeki 6 aylk snr, kastl suçlar bakmndan 1 yl 6 aya, ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakmndan ise 3 yla çkarlacak.
- Kadnlar ve yallar için öngörülen konutta infaz usulünün ceza snr artrlacak. çocuklar da bu usule dahil edilecek.
- Konutta infazn snr, kadn, çocuk ve 65 yan bitiren erkek hükümlüler için 1 yl, 70 yan bitiren hükümlüler için 2 yl, 75 yan bitiren hükümlüler için de 4 yl olarak belirlenecek. Özel infaz usulleri baz suçlar bakmndan uygulanamayacak.
- 5 yl veya daha az hapis cezasna mahkum olan hasta veya engelli hükümlülerin cezalar, Adli Tp Kurumu raporuna bal olarak konutlarnda infaz edilebilecek.
- Yeni doum yapan ve toplam 3 yl veya daha az süreli hapis cezasna mahkum olan kadn hükümlülerin de yine cezalar konutlarnda infaz edebilecek. Dier yandan hamile kadnlarn cezas 1,5 yl ertelenebilecek.
Hükümlülerin iyi hallilik deerlendirilmelerinde de yeni uygulamalar hayata geçirilecek. Bu kapsamda da, unlar yaplacak:
- Hükümlülerin iyi hallilik deerlendirmesi, infazn tüm aamalarnda ve 6 ayda bir yaplacak.
- 10 yln üzerinde olan cezalarla terör ve kasten öldürme gibi önemli suçlardan mahkum olanlarn, açk ceza infaz kurumuna ayrlmalarna, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezalarnn infazna ve koullu salverilmelerine ilikin deerlendirmeleri, Cumhuriyet savcsnn bakanlk edecei geniletilmi bir kurul yapacak ve karar verecek. Bu kurula, cezaevi izleme kurulu üyesi ile Aile, çalma ve Sosyal Hizmetler Bakanl ve Salk Bakanl temsilcileri de katlacak.
- yi hallilikle ilgili yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2021den itibaren uygulanacak.
- Açk ceza infaz kurumuna ayrlma koullar da yeniden belirlenerek önemli suçlar bakmndan infaz hakiminin onay getirilecek.
- çocuk hükümlülerle ilgili düzenlemeler
çocuk hükümlülerin yaam alanlarnda dikkat etmesi gereken temizlik, resmi kurumlardan alnan kitap, araç ve gereçlerin kullanm, suç örgütlerine ait afi, pankart, iaret gibi eyalarn aslmasna ilikin belirlenen kurallarn ihlali durumunda verilen disiplin cezalarnda düzenlemeye gidildi.
Bu düzenlemeler ise öyle:
- çocuk hükümlülere en geç iki ayda bir salanan aile görümesi imkan artrlarak ayda bir defa görüme imkan tannacak.
- çocuk hükümlülere, kardeiyle de aile görümesi yapabilmesi imkan getirilecek.
- çocuk hükümlüler için kurum bünyesinde gerçekletirilen tören veya anma günü ya da doum günlerinde çocuklarn aileleri de katlabilecek.
- Dier düzenlemeler
Bu uygulamalarn yan sra maruz kald ar bir hastalk veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koullarnda hayatn yalnz idame ettiremedii tespit edilen üpheli ile gebe olan veya dourduu tarihten itibaren 6 ay geçmemi bulunan kadn üphelinin, tutuklanmas yerine adli kontrol altna alnmasna da karar verilebilecek.
Hükümlünün istemiyle infazn ertelenmesi sebepleri arasna hükümlünün e veya çocuklarnn sürekli hastalk veya malullükleri nedeniyle bakma muhtaç olmalar hali eklendi. Bu kapsamda erteleme süresi 6 aydan 1 yla çkarld.
Daha önce sadece bayramlarda, yl banda ve doum günlerinde çocuk ve 65 yan tamamlam hükümlüler ile beraberinde çocuu bulunan kadn hükümlülerin dardan hediye almalarna yönelik uygulamann kapsam geniletildi. Bu hükümlüler, her zaman hediye alabilecek.