Gebzedeki TÜBTAK MAM Gen Mühendislii ve Biyoteknoloji Enstitüsünde Kovid-19 Türkiye Platformunun a ve ilaç çalmalarnda gelinen son durumla ilgili açklama yapan Mandal, mart aynda baladklar ilaç ve a çalmalarn daha önce mays aynda kamuoyuyla paylatklarn hatrlatt.
Mandal, mart aynda balayan a çalmalarnn normalde 5 yla yaylan bir süreci kapsadna dikkati çekerek, bu çalmalarda sokaa çkma kstlamasnn olduu günlerden bu yana tüm aratrmaclarn gece gündüz çaltn söyledi.
A çalmalarndan ikisinde önemli bir kritik aamaya gelindiini vurgulayan Mandal, Bunlardan birisi için klinik aamaya balamak için bavurusunu yaptk. nallah ekim aylarnda bu süreci tamamlayacaz. Belli bir miktar üretmemiz lazm adan. nsanlar üzerinde deneylerine balayacaz. Gelecek yl içerisinde erken aylarda bunun kullanlabilir hale gelmesi için gece gündüz çalyoruz. Bilim insanlarnn bunu yapabilecek yetkinlikte ve istikrarda olduunu da söylemek istiyorum. diye konutu.
Mandal, hem ada hem ilaçta Türkiye olarak dünyadaki var olan teknolojilerin aynsna sahip olduklarnn altn çizerek, Ayn zamanda dünyann kullanmad özgün bir a üzerinde çalyoruz. Yine ilaçta da orijinal molekülden balayarak dünyadaki ilk ilaçlardan birisini gelitiriyoruz. Bunlar bize neyi gösteriyor? Türkiye ilaç ve a gelitirme konusunda örnek, takip eden deil, takip edilen bir ülke olacak, a ve ilac kullanan deil, kullandran üreten bir ülke olacak. ifadelerini kulland.
- 8 a ve 10 ilaç projesi üzerinde çalyoruz
Gen Mühendislii ve Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. aban Tekin de platform olarak 8i a, 10u da tedavi amaçl ilaç olmak üzere 18 proje üzerinde çaltklarn söyledi.
Kovid-19 Türkiye Platformu koordinatörü de olan Tekin, ilaç projelerinde ilk 2 ürünlerinin çktn ve birinin de ruhsatlandrldn aktararak, Türkiye için birlikte çaltklarn kaydetti.
Tekin, 8 adan 2si için u anda ilk hayvan deneyi aamalarn bitirdiklerini anlatarak, Bavurularmz yaptk ve biri için Bakanlktan çkacak onaylar akabinde üretime geçeceiz. Bunlar özel artlar altnda üretilecek. A prototipimiz; daha sonra da faz çalmalarnda uygulanacak tasarmlarmz hazrladk, Bakanla sunduk. diye konutu.
A gelitirme çalmalarnn teknik bir süreç olduuna dikkate çeken Tekin, öyle devam etti:
Arkadan baka alar da geliyor. Bu süreçler normalde uzun süreçler ama Dünya Salk Örgütü pandemi gibi koullarda a ve ilaç gelitirilmesinde baz aamalar erteleyebiliyor ve kaldrabiliyor. Dolaysyla bu süreçte dünyadaki aratrmaclarn hepsi hzland. Biz de bu süreçten yararlanacaz, hzl bir ekilde alarmz tamamlamaya çalyoruz.
Sürecin teknik olmas nedeniyle baz aksaklklarn yaanabileceine iaret eden Tekin, sözlerini öyle sürdürdü:
A ve ilaç gelitirirken birçok malzemede yurt d bamlsyz. En önemli skntmz bu. Bunlar bize zamannda ularsa biz baaracamza inanyoruz. Türkiye de bize inansn. Arkadalarmz gece gündüz çalyor. Pandemide herkes evdeyken biz burada çaltk, dier hocalarmz kendi laboratuvarlarndan çaltlar. Biz ve birkaç laboratuvar u anda canl virüsle bizzat çalyor. Dolaysyla her türlü riski göze aldk. nallah 2021 ylnn balar, bahar aylar diyelim inallah biz bunu çkarrz. Tedbirli konumakta fayda var. Her ey yolunda giderse belki çok daha evvel 2020nin sonuna da bu iler yetiebilir. Tamamen artlara bal hareket ediyoruz. lk a için insan deneyleri en geç ekimde balar diye planladk. kincisi bunun akabinde balayabilir.
Tekin, 8 ada 8 farkl teknoloji kullandklarn dile getirerek, Hepsi dünyayla yarr ölçüde. Ayns ya da benzer teknoloji onlarda da var. Hiç kimsenin düünmediklerini düündüümüz modellerimiz ve uygulamalarmz var. Türkiyede patentlenmi, Türkiyede gelitirilmi olan moleküllerle yaptmz a çalmalarmz var. ifadelerini kulland.