Kürtlerin Geleceği Konuşuldu

Diyarbakır’da Lozan Antlaşması’nın 100. Yılında Kürdistan’ın Geleceği Konferansı düzenlendi

Haberler 10.07.2023 - 00:19 Son Güncelleme : 10.07.2023 - 00:19

Diyarbakırda Lozan Antlaşmasının 100ücü yılı dolayısıyla Hak ve Özgürlükler Partisi (HAK-PAR), Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK), Kürdistan Sosyalist Partisi (PSK), Kürt Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Demokratik Hareketi (TDK-TEVGER) öncülüğünde Konferans düzenlendi.

LOZAN ANLAŞMASI

Lozan Antlaşmasının 100ücü yılı dolayısıyla Diyarbakırda Kürt partiler tarafından düzenlenen konferansa katılan tarihçi ve siyasetçiler, anlaşmasının tarihsel ve güncel sonuçlarını değerlendirdi. Kürt halkının inkarı üzerine imzalanan anlaşmanın daha sonra nasıl bir asimilasyon ve hatta fiziki imha sürecine yol açtığına vurgu yapan uzmanlar, yüz yıllık tarihten çıkarılması gereken derslere dikkat çekti.

KÜRTLERİN BEKLENTİSİ

Konferansın sabah yapılan oturumuna sosyolog yazar İsmail Beşikçi, tarihçi yazarlar Mehmet Bayrak ve Ekrem Önen, Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü Kürdoloji Bölümü Başkanı Dr. Kirill Vertyayev ve zoom üzerinden siyaset felsefesi uzmanı Hasan Yıldız ile Sofya Üniversitesinden öğretim görevlisi Prof. Yaşar Abduselamoğlu katıldı. Moderatörlüğünü Sed Verojun yaptığı oturumda araştırmacılar, önce Osmanlı İmparatoruluğunun son dönemi ile Cumhuriyetin kuruluşunda Kürt halkının durumu, Lozan Antlaşmasında Kürtleri ve Kürdistanı ilgilendiren maddeler ve ardından yaşanan süreci ele aldı.

Konferansın başında bir sunum yapan Veroj, Osmanlı İmparatorluğunun resmen sonunu getiren Mondros Ateşkes Antlaşmasından Lozan Antlaşmasına kadar geçen sürede İttifak ve İtilaf devletleri arasında birçok anlaşma imzalandığını bunlardan birinin de 10 Ağustos 1920 tarihli Sevr Antlaşması olduğunu belirtti.

SEVR ANLAŞMASINA DİKKAT

Veroj, Aslında Sevr Antlaşması Kürdler için büyük bir şans idi ancak biricik Kürd örgütü olan Kürdistan Teali Cemiyetinin ayrıştığı, parçalandığı ve şubelerinin kapatıldığı bir döneme denk gelmiş, dolayısıyla Kürd siyasi liderleri ve dönemin Kürt örgütleri Sevrin praktize edilmesi için gerekli ve yeterli girişimlerde bulunamamışlar. Sevr anlaşması uygulanmasa da, koşullara bağlı olarak tanımlansa Kürtler ve Kürdistan hakkında bazı önerilerin sunulduğu uluslararası bir anlaşma metni olup Kürtlerin belli bir statüde kendi kendini yönetme hakkından bahsedilen önemli bir uluslararası ve tarihi belgedir. Sevr, sadece kağıt üzerinde kalsa da Kürtler için bir umut kaynağı olmuş ve bu umudun gerçekleşmesi beklentisi bugün de devam etmektedir dedi.

Lozanın ise Türkiyeyi bir ulus-devlet olarak sisteme entegre eden uluslararası bir anlaşma olduğunu kaydeden Veroj, Bölgede büyük bir nüfusa sahip olan Kürt milletinin yaklaşık yüz yıldır iradesi dışında, zor ve şiddet kullanılarak ülkesiyle birlikte bölünmesi ve parçalanması, siyasi, kültürel ve milli haklarından mahrum edilmesi, zorunlu göçlere ve katliamlara maruz kalması Lozan Antlaşmasıyla gerçekleşmiştir diye konuştu.

Ana Sayfaya Git