Yeni tip koronavinüste (Kovid-19) mutasyon olduu ancak bunun belirli kurallar, snrlar çerçevesinde olaan seyrettii ve hastalk iddetiyle ilikilendirilmi özel bir mutasyonun olmad belirtildi.
Tbbi Mikrobiyoloji ve Tbbi Viroloji Uzman Doç. Dr. Fatih ahiner, koronavirüste görülen mutasyonlara ilikin açklamalarda bulundu.
Koronavirüs salgnyla mücadelenin tüm dünyada hala etkin bir ekilde sürdüünü belirten ahiner, SARS-CoV-2nin birçok RNA virüsü gibi sürekli küçük deiimler gösterdiini ve küçük mutasyonlara uradn hatrlatt.
Koronavirüslerin insanlar enfekte eden RNA virüsleri arasnda mutasyon düzletme özelliine sahip tek virüs ailesi olduunu anlatan ahiner, Yani mutasyon oran snrl, çok büyük deiiklikler beklenmemeli. Bu özellii nedeniyle enfeksiyon yapma kabiliyeti olan (inaktive edilmemi) virüs alarnda bu düzeltici gen bölgesi çkarlyor. Sonuç olarak, evet mutasyon var ama belirli kurallar ve snrlar çerçevesinde olaan bir ekilde seyrediyor. dedi.
ahiner, oluan her mutasyonun hastalk iddetini veya bulatrcl etkilemediini vurgulayarak, unlar kaydetti:
Diyelim iki kat daha bulac bir varyant ortaya çkt ve bu virüs de bir süre sonra mutasyona uruyor. ki adm ileri bir adm geri ama 100 adm ileri 100 adm geri deil. Kedi kedidir, biraz büyür, biraz zayflar, biraz saldrganlaabilir, ama aslan da olmaz fare de. Her eyin bir snr var.
Mutasyona ilikin yüzde 70 daha bulac virüs tabiri yer alyor. diyen ahiner u bilgileri verdi:
Eer bulatrclk katsaysnn (R0) 1,0 iken 1,7 olmas gibi bir durumdan bahsediliyorsa bunu viral mutasyona balamak çok zor, hatta imkansz. Hem Türkiyede hem çinde hem de dier birçok ülkede salgnn belirli dönemlerinde alnan önlemlere ve toplumsal farkndala bal olarak R0 deerinin 0,7 ile 7 arasnda 10 kat kadar deitiini gördük. Virüs 10 kat bulatrclk sergileyen bir mutasyon göstermedi, önlemler bula 10 kat azaltt veya tam tersi.
Deneysel koullarda yaplan iki ayr çalmada 2003 SARS ve Kovid-19 kyaslandnda, çalmalardan birinde Kovid-19u 10 kat, biri 20 kat daha bulatrc buluyor. Böyle olunca yüzde 70 daha bulac tabiri sadece bir ölçümü ifade ediyor ve veri deneysel bir ölçüm bile olmayabilir. çünkü bu ince fark ölçmek çok zor, sadece epidemiyolojik verilere bal bir tahmin olabilir. Hatta bu yüzde 70 artan bulatrcln nasl ölçüldüüne dair hiçbir data yok sadece olabilirlik ifade eden cümleler ve yorumlar var.
HASTALIK DDETYLE LKLENDRLM ÖZEL BR MUTASYON YOK
Virüs mutasyona urad tabirinin teknik olarak hatal olduunu ifade eden ahiner, bu virüsün tek bir varlk olmadn veya bir ku sürüsü ya da küçük balklardan oluan bir sürü gibi senkronize hareketler sergilemediini söyledi.
ahiner, Binlerce farkl virüs partikülü var dolamda. Biri bir adm ileri, biri bir adm saa, biri bir adm geriye gidiyor, sürekli bir hareket söz konusu ama düzenli bir ordu gibi hep birlikte adm atmyorlar. diye konutu.
Bu düzensizlik içinde bir düzen bulunduunu, adm saylarnn birbirine benzediini belirten ahiner, Ancak a kullanmnn yaygnlamas ile belki belirli varyantlar seçilime urayabilir. u an alar henüz yaygn olarak kullanlmad veya spesifik bir ilaç olmad için özel bir seçilim yok. Epidemiyolojik açdan bölgesel farkllklar olabilir ama hastalk iddetiyle ilikilendirilmi özel bir mutasyon yok. Sonuç olarak yeni ve endie oluturacak bir durum yok. Salgnlar doar, büyür ve ölür. statistiksel hesaplamalarla hz ve süresi öngörülebilir. deerlendirmesinde bulundu.
DORU MASKE KULLANIMI çOK ÖNEML
Salgnla mücadele sürecinde en önemli korunmann doru maske kullanm olduunu vurgulayan ahiner, Maske çok önemli viral yükü azaltyor, hastaln iddetli seyretmesini önlüyor, alama gibi. dedi.
Herkesin maske kullanmas, fiziksel mesafeye dikkat etmesi, kalabalk ortamlardan kaçnmas ve hijyene özen göstermesi gerektiini anlatan ahiner, bireysel korunmann ayn zamanda toplumsal korunma için de büyük önem tadn kaydetti.