Türkiye, 24 Haziranda Cumhurbakan ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri için sanda gitmeye hazrlanyor.
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) belirledii seçim takvimi süreci iliyor.
Seyyar sandk uygulamas, 100 bin imzayla cumhurbakan adayl, cumhurbakan ve milletvekili seçimi için ayn gün sanda gidilmesi gibi pek çok ilke sahne olacak 24 Hazirandaki seçimlerde, ayrca Türk siyasi tarihinde ilk kez siyasi partiler ittifak yaparak halkn oyunu isteyecek. Seçim ittifak, oy kullanma ve oylarn saylmasna ilikin 10 soru ve yantlar öyle:
1- Hangi partiler ittifak yaparak seçime girecek?
Siyasi partilerin seçim ittifak yapmalarna imkan tanyan 7102 sayl Seçimlerin Temel Hükümleri Seçmen Kütükleri ve Seçmen Kütükleri Hakknda Kanun ile Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun ile Türkiyede ilk kez siyasi partiler ittifak kurarak seçime girebiliyor.
AK Parti ve MHPnin kurduu ve BBPnin destekledii Cumhur ttifak protokolü 4 Maysta, CHP, Y Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Partinin (DP) kurduu Millet ttifak protokolü ise 5 Maysta YSKye teslim edildi.
2- ttifak yapan partiler milletvekili aday listelerini nasl verecek?
ttifak yapan partiler, milletvekili aday listelerini ayr ayr verecek. Ancak, Cumhur ttifakna destek veren Büyük Birlik Partisi (BBP), AK Parti listelerinden, Millet ttifaknda yer alan Demokrat Parti ise Y Parti listelerinden milletvekili aday gösterecek. Yeni yasal düzenlemeye göre bu kiilerin kendi partilerinden istifa etmesi gerekmeyecek.
3- Milletvekili aday listeleri ne zaman YSKya teslim edilecek?
Siyasi parti genel merkezleri, seçime katlacaklar, seçim çevrelerine ait aday listelerini 21 Mays günü en geç saat 17.00ye kadar YSKye teslim edecek. Bamsz milletvekili adaylar da ayn gün saat 17.00ye kadar il seçim kurullarna bavuru yapacak.
4- ttifak yapan partiler, oy pusulasnda nasl yer alacak?
ttifak yapan partiler, oy pusulasnda ittifak unvanlar altnda yan yana yer alacak. Partilerin logolar, isimleri, genel bakanlarnn adlar ile partiler için ayrlan her sütunun altnda, milletvekili adaylarnn isimleri de belirtilecek.
5- ttifak alan içine baslan EVET mührü hangi hallerde geçerli saylacak?
ttifak alan içerisinde, EVET mührünün, bir siyasi partiye ayrlan alana, hem bir siyasi partiye ayrlan alana hem de ittifak unvan bölümüne, ittifak unvan bölümüne taacak ekilde bir siyasi partiye ayrlan alana baslmas halinde, bu oy pusulalar geçerli kabul edilecek ve saym döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa iaretlenecek.
Bu haller dnda, yalnz ittifak alan içerisine EVET mührünün basld her durumda, bu oy pusulalar da geçerli kabul edilecek ve saym döküm cetvelinde ittifakn ortak oylar sütununa rakamlar birden balamak üzere, srasna göre çizilmek suretiyle ayr ayr iaretlenecek.
6- Oy pusulalar kaç zarfa koyulacak?
Seçmenler, cumhurbakanna ve milletvekillerine yönelik tercihte bulunduklar iki ayr oy pusulasn ayn zarfa koyarak sanda attktan sonra oy verme ilemini tamamlayacak.
7- ttifak oylar nasl saylacak?
Ayn ittifak içerisindeki siyasi partilerin her birinin geçerli oyu, ittifak oluturan siyasi partilerin o seçim çevresinde tek bana aldklar oy saysna, ittifakn ortak oylarndan gelen payn ilave edilmesiyle bulunacak.
ttifak yapan her bir partiye ortak oylardan gelen pay, ittifak yapan siyasi partilerin tek bana aldklar oyun bu partilerin toplam oyuna bölünmesiyle elde edilen katsaynn, ittifakn ortak oyu ile çarpm sonucu elde edilecek.
8- ttifak yapan siyasi partiler hangi halde baraj geçmi saylacak?
ttifak yapan siyasi partilerin aldklar geçerli oylarn toplamnn yüzde 10u geçmesi halinde, bu siyasi partilerin her biri baraj geçmi saylacak. Seçim ittifak yaplmas halinde, yüzde 10luk barajn hesaplanmasnda ittifak yapan siyasi partilerin aldklar geçerli oylarn toplam esas alnacak, bu siyasi partiler için ayrca baraj hesaplamas yaplmayacak.
9- ttifakn elde edecei milletvekili says nasl hesaplanacak?
ttifakn elde edecei milletvekili saysnn hesaplanmasnda, ittifak yapan siyasi partilerin toplam oyu esas alnacak. ttifakn elde ettii toplam milletvekili says, ittifak yapan siyasi partiler arasnda her birinin ald geçerli oy says esas alnarak bu düzenlemedeki usule göre paylatrlacak.
10- Oylar hangi hallerde geçersiz saylacak?
Birleik oy pusulasnda tercih edilen cumhurbakan aday, siyasi parti, ittifak veya bamsz aday için ayrlan bölümden dar tarmamak suretiyle TERCH veya EVET mührü baslmas gerekiyor. Oy pusulasna, TERCH veya EVET mührü dnda, herhangi bir yerine imza atlmas veya iaret koyulmas halinde oy geçersiz saylacak. Birleik oy pusulasnn düzgün ekilde katlanp zarfa koyulmasna dikkat edilecek.
Birleik oy pusulasndan baka, zarfa hiçbir ey koyulmayacak, aksi halde kullanlan oy geçersiz olacak. Seçmene birleik oy pusulas verildikten sonra hata veya baka bir neden ileri sürülerek yeni bir birleik oy pusulas verilmeyecek.