Ülke yönetiminde, Parlamenter sistemden Partili Cumhurbakanla (Bakan) geçii ön gören, 18 maddelik yeni anayasa deiikliini Evet veya Hayr noktasnda oylamak için bugün yedinci kez halk oylamasna gidecek. Yurt içinde 55 milyon 319 bin 222 seçmen, 167 bin 140 sandkta oy kullanacak, halk oylamas için cezaevlerinde 461 sandk kurulacak. Seçmen bilgi kad gelmeyen, kad bulunmayp kütüe kaytl olanlar, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaras bulunan kimlik belgeleriyle oy verebilecek.
Diyarbakrn aralarnda bulunduu Güneydou illerinde oy verme ilemi saat 07.00de balayp, 16.00da sona erecek. Halk oylamasnda, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranl sar renkli zarflar ve beyaz renk üstünde Evet, kahverengi renk üstünde Hayr ibareleri bulunan iki ayr renkten oluan birleik oy pusulalar ile tercih mührü kullanlacak. Cep telefonu, fotoraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleme salayc cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. steyen görme engelli seçmen, yannda getirdii Oy Pusulas ablonu araclyla oylarn kullanabilecek.
HABER MERKEZ
Ülke yönetiminde yeni sayfa açtrmay hedefleyen 18 maddelik Anayasa deiikliinde bugün Söz Vatandan olacak. 7inci kez halk oylamasna gidilirken, Diyarbakrdaki oy verme ilemi 07.00 ila 16.00 arasnda olacak.
Türkiyede anayasa deiiklikleri için bugüne kadar 6 kez halk oylamasna gidildi. Kamuoyunda referandum olarak da ifade edilen 1961, 1982, 1987, 2007 ve 2010 yllarndaki halk oylamalarnda, sandktan evet sonucu çkarken, 1988deki halk oylamasnda vatandalarn tercihi ise hayr oldu.
Cumhurbakanl sistemini getiren 18 maddelik yeni anayasa deiikliini oylamak için bugün yedinci kez halk oylamasna gidilecek. Halk oylamasnda yurt içinde 55 milyon 319 bin 222 seçmen, 167 bin 140 sandkta oy kullanacak, cezaevlerinde 461 sandk kurulacak.
Seçmen bilgi kad gelmeyen vatandalar da oy kullanabilecek. Kad bulunmayp kütüe kaytl olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle (nüfus kad, resmi daireler veya iktisadi devlet teekküllerince verilen souk damgal kimlik kart, pasaport, ehliyet, evlenme cüzdan) oy verebilecek.
Üzerinde T.C. kimlik numaras olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için bu belgelerin yannda seçmen bilgi kad veya T.C. kimliini ispata elverili belgeyi ibraz etmesi gerekecek. Seçmenler, YSKnn www.ysk.gov.tr internet sitesinden de hangi sandkta oy kullanacaklarn örenebilecek. Halk oylamasnda, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranl sar renkli zarflar ve beyaz renk üstünde Evet, kahverengi renk üstünde Hayr ibareleri bulunan iki ayr renkten oluan birleik oy pusulalar ile tercih mührü kullanlacak.
- Oy verme saatleri
Seçmenler, Adyaman, Ar, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakr, Elaz, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümühane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmara, Mardin, Mu, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, anlurfa, Van, Bayburt, Batman, rnak, Ardahan, Idr ve Kiliste 07.00-16.00, dier illerde ise 08.00-17.00 saatlerinde sandk bana gidecek.
Oy kullanmann biti saatine gelindii halde sandk banda oylarn vermek üzere bekleyen seçmenler, bakan tarafndan sayldktan sonra srayla oylarn kullanabilecek.
- Sandk kurullarna 10 siyasi parti üye verebilecek
Anayasa deiikliinin halkoyuna sunulmasna ilikin ilemlerde bulunabilecek ve ayrca Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakknda Kanunun 23. maddesi gereince sandk kurullarna üye verebilecek siyasi partiler de belirlendi. Buna göre, AK Parti, CHP, HDP ve MHPnin yan sra ANAVATAN, Bamsz Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Hür Dava Partisi, Saadet Partisi ve Vatan Partisi, halk oylamasna ilikin ilemlerde bulunabilecek ve sandk kurullarna üye verebilecek.
- Seçim günü yasaklar
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) hazrlad seçim takvimi kapsamnda, bugün yaplacak halk oylamas için propaganda serbestlii ve bir ksm seçim yasaklar 9 Nisanda balad. Buna göre, propaganda serbestlii, dün saat 18.00 itibariyle sona erdi.
Oy verme günü saat 06.00dan 24.00e kadar alkollü içki satlamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak, elence yerleri oy verme süresince kapal kalacak, elence yeri niteliindeki lokantalarda yalnzca yemek verilebilecek.
Emniyet ve asayii korumakla görevli olanlardan baka kimse silah tayamayacak. Radyolar ve her türlü yayn organlarnca saat 18.00e kadar seçim ve seçim sonuçlaryla ilgili haber, tahmin ve yorum yaplamayacak. Radyolarda ve her türlü yayn organlarnda 18.00-21.00 saatleri arasnda ancak YSK tarafndan seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliler yaynlanabilecek. Bütün yaynlar saat 21.00den sonra serbest olacak ancak YSK tarafndan gerek görülmesi halinde saat 21.00den önce de yaynlarn serbest braklmasna karar verilebilecek.
Seçimde anacak tedbirler
Seçim günü, sandk alannda alnacak tedbirler, seçmenlerin sandk ba ilemlerini izlemelerini engelleyecek nitelikte olamayacak. Sandk kurulu bakannn çard zabta kuvvetleri dnda zabta amir ve memurlar ile resmi üniforma giymi kimseler ve silah tayanlar sandk alanna giremeyecek. Oy verme ilemi srasnda gebeler, hastalar, engelliler ve yallara öncelik tannacak.
Sandk banda seçmene, verecei oy hakknda hiç kimse müdahale, telkin ve tavsiyede bulunamayacak. Seçmenler oylarn kullandktan sonra sandk bandan ayrlacak. Seçmenler oy verme günü, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasn tayan, Türkiye Cumhuriyeti kimlik kart, nüfus cüzdan, geçici kimlik belgesi, resmi dairelerce verilen souk damgal kimlik kart, pasaport, evlenme cüzdan, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savclar ile yüksek yarg organ mensuplarna verilen mesleki kimlik kart, avukat, noter ve askeri kimlik kart gibi kimliini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgeyi yannda bulunduracak. Seçmen bilgi kad gelmeyen kaytl seçmenler, bu belgelerden birisiyle oy kullanabilecek.
Üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaras olmayan resimli ve resmi bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için, bu belgelerin yannda ayrca seçmen bilgi kadn veya nüfus müdürlüklerince verilmi nüfus kayt örneini ibraz etmesi art olacak.
- Oy kullanrken
Sandk kurulu görevlisi, seçmenin kimliini alarak seçmen listesinde ismini bulacak ve kontrollerini yaptktan sonra birleik oy pusulas, zarf ve mührü seçmene vererek kabinde oyunu kullanmasn isteyecek.
Cep telefonu, fotoraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleme salayc cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazlar, oy verme ilemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandk kuruluna braklacak.
Oy pusulasnda yrtk, iaret veya yaz olmamasna dikkat edilecek. Oy pusulasna baslacak mühür, tercih edilen alann dna tarlmayacak. Birleik oy pusulasnda tercih edilen alana TERCH mührü baslacak ve mührün kurumas beklenecek. Mühürlenen yer dta kalacak ekilde oy pusulas katlanp zarfa konulacak.
Seçmenler, zarf sanda attktan sonra, sandk seçmen listesinde adnn bulunduu yerin karsna imzasn atacak.
- Engelli seçmenler
Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar veya bu gibi bedensel engeli açkça belli olanlar, o seçim çevresi seçmeni olan ve o srada sandk alannda bulunan akrabalarndan birinin, akrabas yoksa dier herhangi bir seçmenin yardmyla oylarn kullanabilecek. Bir seçmen birden fazla engelli seçmene yardm edemeyecek.
Sandk kurulu bakan veya üyeleri, engelli seçmenlere yardm amacyla oy verme kabinine giremeyecek, oy kullanma srasnda yardm edemeyecek. steyen görme engelli seçmen, yanlarnda getirdikleri Oy Pusulas ablonu araclyla oylarn kullanabilecek.
- Neyi oylayacaz?
Cumhurbakanl hükümet sistemini içeren 18 maddelik Türkiye Cumhuriyeti Anayasasnda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanuna göre, milletvekili says 550den 600e çkarlacak, milletvekili seçilebilme ya 25ten 18e indirilecek.
TBMM ve cumhurbakan seçimleri 5 ylda bir ayn gün yaplacak. Cumhurbakan seçilen kiinin partisiyle iliii kesilmeyecek.
Cumhurbakanlna, siyasi parti gruplar, en son yaplan genel seçimlerde toplam geçerli oylarn tek bana veya birlikte en az yüzde 5ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen tarafndan aday gösterebilecek.
Cumhurbakan hakknda, bir suç iledii iddiasyla TBMM üye tam saysnn salt çounluunun verecei önergeyle soruturma açlmas istenebilecek.
Cumhurbakan yardmclar ve bakanlar, cumhurbakan tarafndan atanacak ve görevden alnacak. Bakanlklarn kurulmas, kaldrlmas, görevleri ve yetkileri, tekilat yaps ile merkez ve tara tekilatlarnn kurulmas, Cumhurbakanl kararnamesi ile düzenlenecek.
TBMM, üye tam saysnn 5te 3 çounluu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimi ile cumhurbakan seçimi birlikte gerçekletirilecek.
Cumhurbakannn, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbakan seçimi birlikte yaplacak. Cumhurbakannn ikinci döneminde Meclis, seçimlerin yenilenmesine karar verirse cumhurbakan bir kez daha aday olabilecek. Anayasa Mahkemesinin üye says 17den 15e düürülecek. TBMMnin bir sonraki seçimi ve cumhurbakan seçimi, 3 Kasm 2019da birlikte yaplacak.