Uydu televizyonu veya internet araclyla yaplan uzaktan sat yöntemiyle kiilerin sala kavuma, ksa yoldan çok kazanç salama ya da deerinin altnda fiyatla ürün sahibi olma gibi isteklerini kullanan baz firma ya da ahslar, e-posta adreslerine veya hesaplarna link göndererek, oltalama (phishing) yöntemiyle vatandalar dolandryor
TÜDER Genel Bakan Levent Küçük Gönderilen linkten veya ksa mesajdan GSM operatörleri de sorumlu tutulmaldr. Bu tür tamay yapan kargo firmalar da dolandrclk eyleminden sorumlu olmaldr derken, Avukat Burçak Ünsal Vatandalarn tele pazarlama yöntemlerinden ziyade güvenilir elektronik ticaret sitelerini kullanmalar ve emin olmadklar hiçbir elektronik postadan gelen linklere tklamamalar çok önemli
HABER MERKEZ
Uydu televizyonu veya internet araclyla yaplan uzaktan sat yöntemiyle kiilerin sala kavuma, ksa yoldan çok kazanç salama ve deerinin altnda fiyatla ürün sahibi olma gibi isteklerini kullanan baz firma ya da kiiler kullandklar çeitli yöntemlerle vatandalar dolandrp madur ediyor.
Tele pazarlamann yan sra sosyal medya kanallarn da etkin kullanan baz firma ya da ahslar, uçuk vaatlerle yaptklar tantmn ardndan kiilerin elektronik posta adreslerine veya hesaplarna gönderdikleri üpheli linklerle oltalama (phishing) yaparak, nitelikli dolandrclk suçunu iliyor.
Tüketiciler Dernei (TÜDER) Genel Bakan Levent Küçük, tüketicileri koruyacak ve dolandrclar cezalandracak mevzuatn bulunduunu, Avrupa Birlii ile uyumlu yasalarn uygulanmasnda ve denetimde baz sorunlar yaandn anlatt.
Küçük, dolandrclarn bu boluu frsat bilerek, tüketicilerin salk sorunlarn, ihtiyaçlarn ve zaaflarn kullandn kaydederek, Bu konuda tüketici dernekleri, ilgili bakanlklar ve kurumlar vatandalar bilinçlendirici ve uyarc çalmalar yapyorlar. Ancak insanlarn salk, cinsellik veya çok para kazanma gibi zaaflarn kullanp yine de onlar dolandryorlar. diye konutu.
Dolandrclarn kulland baz özel numaral hatlarn faaliyetine ilikin Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumuna (BTK) büyük görev dütüünü, bu özel servis numaralarnn hangi amaçla kullanlacann, ücretlendirmesinin tüketiciye önceden bildirilmesi gerektiini kaydeden Küçük, tüketicilerin bu konuda doru bilgilendirmesinin önemine deindi.
Küçük, Buradaki dolandrclar genelde vatandalarn cep telefonlarna veya elektronik postalara link gönderiyor. Bu linke tkladnzda ya da ksa mesaja cevap verdiinizde yüksek faturalarla kar karya kalyorsunuz. ifadelerini kulland.
Türkiyenin yaklak yüzde 93ünün mobil hat aboneliinin olduunu bu nedenle operatörlere de sorumluluklar dütüünü kaydeden Küçük, dolandrclarn mesaj ya da balantl link araclyla faturalara büyük bedelleri yansttn söyledi.
- Operatörler de sorumlu olmal
Küçük, operatörlerin bu durumda müterilerinin korucuyu önlem almas gerektiine dikkati çekerek, öyle devam etti:
Gönderilen linkten veya ksa mesajdan GSM operatörleri de sorumlu tutulmaldr. çünkü arac ile satcnn yüz yüze gelmedii, uydu televizyonu ya da internet araclyla yaplan her türlü satlarda vaat edilenle adrese gönderilen ürün ayn olmayabiliyor. Hatta kadnlar mahrem olsun diye uzaktan sat yoluyla birtakm ürünler alyorlar. Bu hassasiyetlerden yararlanan dolandrclar olmadk ürünler gönderebiliyor. Madurlar, utandklarndan dolay hem ikayetçi olmayabiliyor hem de kimseyle paylaamyorlar. Bu tür tamay yapan kargo firmalar da dolandrclk eyleminden sorumlu olmaldr. Uzaktan sat dediimiz, internet, telefon ve uydu telefondan yaplan ticarette kontrollü teslimat diye bir yöntem var. Bunu ülkemizde bir tek PTT yapyor. Tüketiciler ürün geldiinde hemen kontrol etsinler. Eer sipari ettikleri ya da satcnn vaat ettii doru ürünse kargodan teslim alp bu ödemeyi yapsnlar.
Dolandrclarn en önemli özelliklerinden birinin sat öncesinde çok kolay ulalabilir olmalar ancak sat sonras bir anda ortadan kaybolmalar olduunu vurgulayan Küçük, ilem sonrasnda madurlarn muhatap bulamadn belirtti.
- çiftlikbank türü nitelikli dolandrclk faaliyetleri
Küçük, uzaktan satta yaplan aldatmalarn nitelikli dolandrclk kapsamnda deerlendirildiini, madurlarn hemen savcla suç duyurusunda bulunmas gerektiini ifade ederek, bavurusu srasnda savcla firmann iletiim bilgilerinin verilememesi nedeniyle büyük problemler yaandn belirtti.
Tüketici hakem heyetlerine bavurularda da zarar tanzim edecek kii ya da firmaya ulalamadn aktaran Küçük, Uzaktan sat yöntemiyle yaplan alverilerinizde kurumsal ve bilindik firmalar seçin, daha önce bir aratrma yapn ve dolandrclarn özellikle ucuz fiyat ve uçuk vaatlerine itibar etmeyin. Bunlar, farkl isimli firmalarla açlan, çiftlikbank türü nitelikli dolandrclk faaliyetleri gibi görebiliriz. Önceden bir kurgu yaparak, vatanda da maalesef çok kazanç, salk ve cinsellik gibi vaatlerle kandryorlar. Topluma kar kamu sorumluluu olan radyo ve televizyonlarn da yanl reklama araclk etmemesi gerekir. diye konutu.
Avukat Burçak Ünsal da tele pazarlama olarak tabir edilen uygulamann vatandalarn kolaylkla dolandrlmas, piyasaya sahte ve kaçak ürün sürülebilmesi ile antaj amaçl kullanlabileceini söyledi.
Piyasaya sahte ve kaçak ürün sürülmesinin kamu sal, düzeni ve ticari hayata yönelik büyük bir tehdit oluturduuna dikkati çeken Ünsal, Lisansl veya korsan TV ve radyo kanallar araclyla, internet reklamlaryla, Facebook, Instagram veya farkl web sitelerindeki reklamlarn yönlendirdii kanallarn kullanlmasyla veya dorudan kiilerin e-mail adreslerine veya hesap iletiimlerine gönderilen, ngilizcesi balk avlama kelimesine yaplan atfla phishing yöntemiyle vatandalar dolandrlabiliyor. deerlendirmesini yapt.
- Özel durumlar istismar ediliyor
Ünsal, bu tür dolandrclarn ürünlerinin ilgili bakanlklardan izinliymi gibi ifade ve logolarla pazarladklarn ancak böyle bir iznin mümkün olmadn belirterek, sözlerini öyle tamamlad:
Kamu kurumlarnn kullanlmas, dolandrlan madurlarn özel durumunun istismar edilmesi, kamu kurumlarnn kullanlmas veya istismaryla tele pazarlamann baz ekillerinde olduu gibi teknoloji ile iletiim araçlarnn kullanlmas söz konusu olduundan dolandrclk suçunun nitelikli halini tekil ediyor. Devlet ve düzenleyici kurumlar ile Facebook gibi irketler bunlarla çok etkin bir mücadele vermeye çalsa ve bunda bir ölçüde baarl olsa da maalesef bunun önüne tamamen geçilemiyor. Bu sebeple vatandalarn tele pazarlama yöntemlerinden ziyade güvenilir elektronik ticaret sitelerini kullanmalar ve emin olmadklar hiçbir elektronik postadan gelen linklere tklamamalar, açmamalar çok önemli.