FÜ Mühendislik Fakültesi naat Mühendislii Bölümünde Dr. Öretim Üyesi Sedat Sava ve aratrma görevlisi Dursun Bakr, teröristlerin el yapm patlayc ve bombal saldrlarna kar yaplarn dayanklln artrmak için Patlama Enerjisini Sönümleyici Optimum Betonarme Yap Tasarmnn Aratrlmas Projesini hazrlad.
Proje kapsamnda betonarme sandviç plak gelitiren iki akademisyen, Elaz, Malatya ve Tuncelide Valilik, jandarma ve emniyet desteiyle krsal alanda patlayc madde ve roketatar mermisi ile menfez, büz ve beton bloklar üzerinde deneysel çalmalar yapt.
Yaplarn durumuna göre farkl kombinasyonlarla dizayn ettikleri plaklarn patlama sonucu aça çkan basnç ve enerjiyi hedef noktadan farkl yöne tahliye ederek, meydana gelebilecek zarar minimuma indirdiini tespit eden akademisyenler, projeyi Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumuna (TÜBTAK) sundu.
Projeye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Projelerini Destekleme Program kapsamnda 720 bin liralk destek sunuldu. Akademisyenler bu destek ile gelitirdikleri plak üzerinde çalmalarn sürdürüyor.
PROJEYE TÜBTAKTAN DESTEK
Dr. Öretim Üyesi Sedat Sava, AA muhabirine yapt açklamada, patlayc maddelerin terör saldrlarnda en çok kullanlan yöntem olduunu, bu nedenle hedef olabilecek yaplarn betonarme plaklarla kaplanarak korunmas amacyla çalma yürüttüklerini söyledi.
Can kayb ve ar hasarlarn önüne geçilmesi için betonerme sandviç plak gelitirdiklerini belirten Sava, proje dorultusunda 2 yl önce Malatyann Pütürge ilçesinde 6 yolda el yapm patlayc ile deneme yaptklarn aktard.
Sava, patlayc maddeleri menfezlere yerletirerek bunlarn kuvvetlerini, tepkilerini ölçtüklerini vurgulayarak, Buna göre patlaycnn sönümlemesini (Salnm hareketinin genliini sfra indirmek) yaptk. Normal menfezlerde patlayc madde etkisindeki bir araç 4 metre yukarya frlarken bizim yaptmz yeni sistemde zemin yaklak 1-1,5 metre yukar kalkarak aa indi. Bundan yola çkarak enerji sönümlemesinin hem ekonomik olmas hem de imalatnn kolay olmasndan dolay bunu güvenlik binalar, karakollar, kalekollar gibi binalarn yap sistemlerine de uygulayabiliriz diye düündük. TÜBTAK hazrladmz projeyi kabul etti. diye konutu.
BETONARME KAPLAMALARLA ZAYATI EN AZA NDRECEZ
Sava, projelerinin terör saldrlarna kar daha ekonomik ve daha dayankl betonarme kaplama duvarlar, bariyerler, snak döemeleri ve malzemelerin tasarmna olanak saladn belirtti.
Hedefimiz ulusal güvenlii tehdit eden bombal terör saldrlarnn yaplara verdii zarar minimum düzeye düürerek güvenlik güçlerini korumak. diyen Sava, unlar kaydetti:
Tuncelide Valilik ve Jandarma Komutanlnn destei ile hazrladmz betonarme bloklara roket atlar yaptk. Orada yüzde 80e yakn bir baarmz var. Bunu hala gelitiriyoruz ve olumlu sonuçlar alyoruz. Malatyada sadece yollara döenen el yapm patlayclar üzerinde yüzde 80- 90 enerji sönümlemesi yaptk, olumlu sonuçlar var. Amacmz bombal saldrlardaki can kayplarn minimize etmek
YÜZDE 80LK BAARIYI YÜZDE 100E ULATIRMAYI HEDEFLYORUZ
Aratrma görevlisi Bakr ise yap elemanlarnn dizaynnda farkl bir yöntem kullanarak oluturulan betonarme sandviç plaklarn meydana getirdii boluklu yapnn patlama enerjisini hedeften baka bir yöne tahliye ettiini aktard.
TÜBTAKa sunduumuz projeye ilikin menfezler, büzlerle ilgili çalmamzdan elde ettiimiz sonuçlar Savunma Sanayii Bakanl ile de paylatk. ifadesini kullanan Bakr, u bilgileri verdi:
çalmalarmzda elde ettiimiz yaklak yüzde 80lik baary yüzde 100e ulatrmay amaçlyoruz. Güvenlik noktalarna stratejik yaplara yönelik bombal saldrlardaki can kayplarn minimize etmek, yaplarn patlayclara kar dayanklln yüzde 100 artrmak istiyoruz.
FÜ Rektörü Prof. Dr. Kutbeddin Demirda da akademisyenleri Sava ve Bakrn ortaya koyduu projenin teröristlerin bombal saldrlarna kar güvenlik güçlerine kalkan olacan aktard.
Böylesine önemli bir projenin üniversitelerinde hazrlanmasnn gurur verici olduunu ifade eden Demirda, Projede amaç yaplarn saldrlara kar dayanklln artrmak veya oluabilecek hasar en aza indirmek, mümkünse hiç hasar oluturmamak. Maliyeti düük ve uygulamas kolay bir proje. Arkadalarmz bunu daha da gelitirerek hem hasar önlemeyi hem de can kayplarnn olumamasn hedefliyor. Hayrl olmasn diliyorum. diye konutu.