Türk demokrasisine ilk darbe

27 Mayıs 1960, Cumhuriyet tarihine kara bir leke olarak geçti. Türkiye ilk kez darbeyle tanıştı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes'in de aralarında bulunduğu 592 kişi, Yassıada'da hukukun ayaklar altına alındığı bir davayla yargılandı. Halkın iradesiyle seçilen Başbakan ve görev arkadaşları darbeciler tarafından idam edildi.

Haberler 27.05.2022 - 18:54 Son Güncelleme : 01.01.0001 - 00:00

Türk halk demokrasi ehitlerini hiç unutmad, 27 Mays darbesi ve idam kararlar, toplumda ve siyasette silinmesi zor izler brakt.

Anayasa feshedildi, siyasi faaliyetler askya alnd. Demokrasiye ilk darbenin vurulduu, 1960 ylnda, Türkiye Cumhuriyeti henüz 37 yandayd.

27 Mays günü sabaha kar saat 04.30 sularnda darbe bildirisi radyodan okundu. Askeri cuntann yönetime el koyduu ilan edildi.

38 kiilik Milli Birlik Komitesinin yönetime el koymasnn ardndan, Demokrat Parti üyeleri tek tek tutuklanp Yassadaya götürüldü. Hukukun ayaklar altna alnd bir mahkeme kuruldu. 14 Mays 1950 tarihinde büyük bir çounlukla iktidara gelen Demokrat Partililer iktidarlarnn onuncu ylnda Yassadada tutuklu olarak yargland.

Yassadadaki yarglamalarn ilki darbeden 5 ay sonra, 14 Ekim 1960 tarihinde balad. Davada Cumhurbakan Celal Bayar ve Babakan Adnan Menderes bata olmak üzere, bakanlar ve Demokrat Partili milletvekilleriyle birlikte 592 kii, sank koltuuna oturtuldu.

27 Mays mahkemeleri oldukça acmasz ve skyd. Yarglanan yaknlarn görmek için salona gelen aile üyeleri salonun en arkasnda bekletilir, yarglananlarn ise arkalarn dönmelerine kesinlikle izin verilmezdi. Aylarca ayn mahkeme salonunda aile üyeleri birbirlerini hiç göremedi.

14 Ekim 1960ta balayan dava 15 Eylül 1961de karara baland. Yüksek Adalet Divan, 15 san idam cezasna çarptrd. Celal Bayar, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rütü Zorlu dndakilerin idam cezas affedildi. Cumhurbakan Bayarn cezas ise ya haddi nedeniyle ömür boyu hapse çevrildi.

Dileri Bakan Fatin Rütü Zorlu ve Maliye Bakan Hasan Polatkan 16 Eylül 1961de sabaha kar, Babakan Adnan Menderes ise 17 Eylül 1961de öleden sonra, mral Adasnda idam edildiler.

Darbe aleyhine konumak, damlardan ve Yassadadan bahsetmek yasakland. 27 Mays Darbesi toplumda atlatlmas zor bir travma yaratt. Türkiye yllar süren büyük ekonomik ve siyasi bedeller ödemek zorunda kald.

Failed to load the video

Ana Sayfaya Git