Yargtay Cumhuriyet Basavcs Bekir ahin, Halklarn Demokratik Partisinin (HDP) kapatlmas istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açt. ddianame, Yüksek Mahkemeye gönderildi.
Yargtay Cumhuriyet Basavcs ahin, yazl açklamasnda, demokratik siyasi hayatn vazgeçilmez unsurlarndan olan siyasi partilerin, toplumun ekonomik ve sosyal geliimine katk sunmay amaçlayan kurumlar olduunu belirtti.
Siyasi partilerin bu amaçlarn evrensel ve demokratik hukuk kurallar çerçevesinde barçl yollarla gerçekletirmelerinin esas olduunu vurgulayan ahin, bununla birlikte Anayasann 68/3. fkrasnda ve Siyasi Partiler Yasasnn 90. maddesinde, siyasi partilerin faaliyetlerini Anayasa ve kanun hükümleri çerçevesinde sürdürmeleri gerektiinin düzenlendiini hatrlatt.
Yine Anayasann 14. maddesinde, temel hak ve hürriyetlerden hiçbirinin, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüünü bozmay ve ortadan kaldrmay amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanlamayacann öngörüldüünü anmsatan ahin, unlar kaydetti:
SYAS PARTLER YASASI
Anayasann 69. maddesinin 6. fkrasnda ve Siyasi Partiler Yasasnn 103. maddesinde, bir siyasi partinin Anayasann 68. maddesinin 4. fkras hükümlerine aykr eylemlerinden ötürü temelli kapatlmasna, ancak bu nitelikteki fiillerin ilendiinin ve odak haline geldiinin Anayasa Mahkemesince tespit edilmesi halinde karar verilecei belirtilmi, fkrann devamnda da bir siyasi parti, bu nitelikteki fiiller o partinin üyelerince youn bir ekilde ilendii ve bu durum o partinin tüm organlarnca zmnen veya açkça benimsendii, yahut bu fiiller dorudan doruya anlan parti organlarnca kararllk içinde ilendii takdirde söz konusu fiillerin oda haline gelmi saylacana iaret edilmitir.
Basavc ahin, Avrupa nsan Haklar Sözlemesinin 11. maddesinin 1. fkrasnda, herkesin barçl olarak toplanma ve dernek kurma hakkna sahip olduunun belirtildiini, ayn maddenin 2. fkrasnda ise bu haklarn kullanlmasna, ulusal ve kamusal güvenliin korunmas, kamu düzeninin salanmas, suç ilenmesinin önlenmesi, saln veya ahlakn veya bakalarnn hak ve özgürlüklerinin korunmas amacyla kanunla kstlama getirilebilecei ilkesinin kabul edildiini vurgulad.
AHME VURGU YAPILDI
ahin, açklamasnda u deerlendirmelerde bulundu:
Nitekim, Avrupa nsan Haklar Mahkemesi, terörün knanmamasn dahi siyasi partilerin kapatlmas için yeterli bir gerekçe olarak kabul etmitir. Siyasi parti yönetici ve üyeleri demokratik ilkeler çerçevesinde faaliyetlerine devam etmeli, terör örgütleri ile irtibatl ve iltisakl olmamal, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüünü bozmay ve ortadan kaldrmay amaçlamamaldr. Bu balamda, Halklarn Demokratik Partisi yönetici ve üyelerinin beyan ve eylemleriyle demokratik ve evrensel hukuk kurallarnn kabul etmeyecei ekilde davrandklar, PKK terör örgütü ve bal örgütlerle birlikte hareket ettikleri, örgütün uzants olarak faaliyetlerde bulunarak, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüünü bozmay ve ortadan kaldrmay amaçladklar anlaldndan, ad geçen siyasi partinin kapatlmas Anayasa Mahkemesinden talep edilmitir.
BUNDAN SONRA NE OLUR?
Siyasi partilerin kapatlmas, Yargtay Cumhuriyet Basavclnn açaca dava üzerine Anayasa Mahkemesi tarafndan karara balanyor. Anayasa Mahkemesi, temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin arlna göre ilgili siyasi partinin devlet yardmndan ksmen veya tamamen yoksun braklmasna karar verebiliyor.
Yargtay Cumhuriyet Basavcs tarafndan açlan dava üzerine Mahkeme, bir siyasi partinin Anayasann 69. maddesinde saylan hallerden ötürü kapatlmasna veya dava konusu fiillerin arlna göre devlet yardmndan ksmen ya da tamamen yoksun braklmasna, toplantya katlan üyelerin üçte iki oy çokluuyla yani 15 üyenin 10unun oyuyla karar verebiliyor.
Siyasi partilerin kapatlmasna ilikin davalar, 5271 sayl Ceza Muhakemesi Kanununun davann mahiyetine uygun hükümleri uygulanmak suretiyle dosya üzerinden Genel Kurulca inceleniyor ve kesin karara balanyor.
AYM BAKANI RAPORTÖRÜ
Bu aamadan sonra Anayasa Mahkemesi Bakan Zühtü Arslan, raportör görevlendirecek.
Bakann görevlendirdii raportör ilk inceleme raporunu hazrlayarak Bakanla sunacak. Sonrasnda kabulüne karar verilmesi halinde iddianame ve ekleri HDPye gönderilerek, usul ve esasa ilikin savunmalar alnacak.
HDPnin yasal süre içinde ön savunmasn vermesi gerekiyor. Bu sürenin uzatlmas için yaplabilecek bavuruyu Anayasa Mahkemesi karara balayacak.
Ön savunmann ardndan Yargtay Cumhuriyet Basavcs Bekir ahin, esas hakkndaki görüünü sunacak. Bu görü HDPye gönderilecek. Daha sonra belirlenecek bir tarihte Basavc ahin sözlü açklama, HDP yetkilileri de sözlü savunma yapacak.
Bütün bu sürecin ardndan davaya ilikin bilgi, belgeleri toplayacak raportör esas hakkndaki raporunu hazrlayacak. Bu ilemler sürerken, gerek Yargtay Cumhuriyet Basavcl gerekse daval HDP ek delil veya yazl ek savunma verebilecek.
Raporun Anayasa Mahkemesi üyelerine datlmasnn ardndan Bakan Zühtü Arslan toplant için bir gün belirleyecek, üyeler belirlenen günde bir araya gelerek kapatma istemini esastan görümeye balayacak.
HDP hakkndaki kapatma davasn 15 kiiden oluan Anayasa Mahkemesi Heyeti karara balayacak.
Siyasi parti kapatma davas sonucunda verilen karar, Yargtay Cumhuriyet Basavcs ile ilgili siyasi partiye tebli edilecek ve Resmi Gazetede yaymlanacak.