Yaklak 2 yldr tüm dünyay etkisi altna alan Covid-19 salgnndan etkilenen sektörlerden biri olan basn kurulular, son aylarda döviz kurundaki hareketlenmeyle beraber bata ham maddelerin fiyat artlar olmak üzere doal gaz, elektrik, sigorta primleri ve personel giderleri gibi masraflar karsnda mali yönden sancl bir süreçten geçiyor.
SOSYAL MEDYA VE NTERNET MEDYASI YAZILI BASINI ETKLYOR
Dijital basn ve sosyal medya platformlarnn da yazl basn olumsuz etkilediine dikkat çeken Güneydou Yerel Gazeteciler Dernei Bakan ve Söz Gazetesi Yayn Yönetmeni Ömer Büyüktimur, yerel basl gazetelerin son yllarda gerek maliyetler ve gerekse sosyal medya-dijital alandaki skntlarla kar karya kaldn belirtti.
Büyüktimur, Bir bakma yazl basnn git gide ölüm döeinde olduunu ifade edebiliriz. çünkü özellikle sosyal medya alannn yan sra internet üzerinden açlm ve hiçbir resmi veya kurumsal kimlii olmayan siteler yazl basn etkiliyor. Habere ulama konusunda skntlar var. Bilindii üzere yazl basn 24 saat sonra okuyucuya ularken dijital alanda birkaç saniye sonra herhangi bir bölgede yaanan olaya annda vakf olabiliyorsunuz. Bu yönde skntlar söz konusu. ifadelerini kulland.
Yerel gazetelerin yerel yöneticiler tarafndan desteklenmedii ve sahiplenmedii yönünde eletirilerinin olduunu söyleyen Büyüktimur, Kamu kurum ve kurulularnn özellikle son yllarda Basn lan Kurumu üzerinden gönderdii ilanlarda bir kstlamaya gidildiini görüyoruz. Yaptklar ilerle ilgili ilanlarn verilmemesi dorudan temin veya dorudan alm diye ifade edilen baz haklarn kullanlmas ciddi manada reklam oranmz düürdü. eklinde konutu.
LANLARIN ULUSAL GAZETEYE VERLMES YERELN HABERDAR OLMASI YÖNÜNDEN SIKINTI OLUTURUYOR
Kamu kurulularnn sivil toplum örgütlerinden veya odalardan gazetelere gelen özel reklamlarn bürokratik ilemlere neden olduundan bundan imtina edilmeye balandn belirten Büyüktimur, unlar söyledi:
Adliyedeki birçok ilan, ulusal gazetelere gönderiliyor. Bu da hem vatandaa yüklü maliyet getiriyor hem de meseleye vakf olmas gereken yerelin olay duymas veya haberdar olmas yönünden sknt oluturuyor. Vatanda o sknty yaarken bizler de o reklamdan pay alamyoruz. Salgn dönemiyle beraber maliyetler dediimiz katlanan kt ve boya fiyatlar, elektrik faturalarndaki art, SGK ve asgari ücret gibi birçok daldaki girdilerde yüzde yüz orannda artlar olurken dijitallemeyle beraber okuyucu says düüyor. Bu da yerel gazetelerin can çekimesine neden oluyor.
Büyüktimur, Hükümet pepee paketler açklyor ama içerisinde yerel gazetelerle ilgili herhangi bir destek söz konusu deil. Ayrca Basn lan Kurumunun 2021 denetimlerinde, baz kiiler yerel basn nasl boarm veya susturabilirim anlay ve felsefesi içerisine girdi. Kadromdaki bir yazar yaz yazmadndan dolay bana ceza kesiliyor. Böyle bir ey olabilir mi? ifadelerini kulland.
DYARBAKIRDAK OTELLERMZDE HERHANG BR YEREL GAZETE BULUNMUYOR
çözüm önerisi olarak yerel yönetimlerin, kamu kurum ve kurulularn yereldeki gazeteleri sahiplenmesi gerektiini söyleyen Büyüktimur, ayet bir kurum, Diyarbakrdaki bir sorunu bana gündeme getirtiyorsa, düzenledii toplantya çaryorsa gazetemi de almas lazm. Maalesef gazetemiz alnmyor, abone olunmuyor. Dünyada hangi otele gidilse yerel gazeteler bulunur ama maalesef Diyarbakrdaki otellerimizde herhangi bir yerel gazete bulunmuyor. Diyarbakrdaki odalar gündeme getirmek istedikleri bir konu için bizi ararken i abonelie geldiinde herkes srtn dönüyor. dedi.
Büyüktimur, Diyarbakrda bir dizi sosyal etkinlikler oluyor. Bu etkinlik için milyonlarca para harcanrken o programn bir reklam yerel gazeteye verilmiyor. Bu yanl tutumlarn giderilmesi lazm. Yüzde 15 komisyon alan Basn lan Kurumu, gazetenin gelirini arttrma konusunda kln kmldatmyor. Yerel medyann sesinin duyurulmas lazm. dedi.
YÜZDE 300LERE VARAN ZAMLAR GRD MALYETLERMZ EPEYCE YÜKSELTT
Güneydou Yerel Gazeteciler Dernei Bakan Yardmcs Mesut Fiançiçek, basn sektöründe çok kötü bir yl geride braktklarn belirterek 2021in ilk 6 ayna kadar artlar tolere edebiliyorduk ama sonrasnda yüzde 300lere varan zamlar girdi maliyetlerimizi epeyce yükseltti. Bununla beraber ilanlarmzda da düüler oldu. Girdi maliyetlerinin artmas ve gelirlerin azalmas bizlerde büyük bir ok etkisi oluturdu. Halen de etkisini hissediyoruz ve büyük ihtimalle bu yl da devam edecek. çünkü fiyatlarda kayda deer bir gerileme yok. ifadelerini kulland.
Her yl Basn lan Kurumunun birinci ayda açklad ilan sütun santim fiyatlarnn henüz açklanmadnn altn çizen Fiançiçek, 2021 ocak aynda verilen yüzde 10-15lik zam yl sonuna geldiinde tümüyle erimiti. imdi kayda deer bir artn yaplmasn bekliyoruz. Nitekim bu zam yaplmad takdirde çok skntl günler yaayan gazetelerin kapanmas anlamna gelir. dedi.
ELEKTRE YAPILAN ZAM NEDEN PLE HER EY ETKLYOR
Son zamanda asgari ücrete yaplan zammn kendilerini sevindirdiini fakat beraberinde maliyetlerin artmasndan duyduklar üzüntüyü ifade eden Fiançiçek, devletin basn alanndaki sigortay tevik kapsamna almas gerektiini belirtti.
Fiançiçek, Özellikle ylbandan sonra doalgaz ve elektrie yaplan zamlar bizlerde ok üstüne ok etkisi oluturdu. Matbaamzn bir ay önceki faturas ile bu ayki fatura arasnda yüzde 60-70lik bir art var. Elektrie yaplan zam doal olarak ineden iplie her eyi etkiliyor. En büyük endiemiz de bu elektrik zamlarnn kt maliyetlerini ve kalp fiyatlarn etkilemesidir. eklinde konutu.
Türkiyenin u ana kadar görmedii çok zor bir durumla karlatklarna vurgu yapan Fiançiçek, Bu süreçte basn sektörü dibe vurdu dersek yanl olmaz. Bu gidiat gazetelerin ve dier basn kurulularnn kapanmas anlamna gelir. Bu konuda hükümetin tevik alanna basn da almasn iddetle öneriyoruz. diye belirtti.
YEREL YÖNETCLERMZ YEREL BASINA GEREKEN HTMAMI GÖSTERMYOR
Dünyann ekonomik kriz içinde bocalad bu süreçten en çok etkilenenlerin banda basn sektörünün geldiini söyleyen Güneydou Güncel Gazetesi Sorumlu Yaz leri Müdürü Mehmet Zeki Özer, Basnn birçok malzemesi dolar üzeri yurt dndan geliyor. Dolar kuru aralk aynda 18 TLye çkt zaman 90-100 TL olan bir top kt 300 TLye kadar çkt. Bir kalp gazetenin ham maddesini 8-9 TLye alyorken imdi ise KDV ve nakliyeyle beraber 25 TLyi buluyor. Bunlarn yan sra içilerin maa, sigortalar, ulam masraflar ve matbaann kiras gibi maliyetler düünüldüünde yerel gazetelerin çkmas zordur. dedi.
BASIN LAN KURUMUNUN BELRLED SANTM ÜCRET FYATLARI ENFLASYON VE KURDAN DOLAYI ERD
ki yl önce balayan salgn sürecinin ardndan meydana gelen ekonomik sarsntlarn maliyetlerde yüzde 500e varan farkllklar oluturduunu ve bunun insan yaam kalitesi ile geçim noktasndaki büyük skntlar ortaya çkardn dile getiren Özgür Haber Gazetesi Genel Yayn Yönetmeni Engin Öztürk, bu dönemin bütün sektörleri etkiledii gibi basn sektörünü de olumsuz etkilediini söyledi.
Özellikle kt temininde da bamlla vurgu yapan Öztürk, Kd ithal ediyoruz ve ithal ettiimiz kt dolar baznda ilem gördüü için ciddi rakamlar oynuyor. Örnein daha önce 100 TLye aldmz top kd 300-400 TLye alamyoruz. çünkü paramz versek dahi karmzda bir satc bulamyoruz. Piyasann hareketliliinden dolay kardaki kii de satmak istemiyor. Dolar acaba artar m? Verdiim mal ayn fiyata yerine koyabilir miyim? endiesini tayor. ifadelerini kulland.
KAMU KURUMLARINDA DORUDAN TEMN USULÜNE SON VERLMEL
Yerel yönetimlerin reklam vermediini belirten Öz Diyarbakr Gazetesi Genel Yayn Yönetmeni hsan Özdemir, Büyükehir, Balar, Kayapnar, Yeniehir ve Sur Belediyeleri reklama fazla arlk vermiyor. Bir ilin yereli güçlüyse o il güçlü, yereli zayfsa o il de zayftr. Katlar yurtdndan ithal ediyoruz ve dolar 18,5 TLye çktndan beri kt fiyatlarmz halen ayn, inmemi. Basn lan Kurumu veya baka bir kurumun müdahale etmesi gerekirken hiçbir kurum müdahale etmiyor. STK ve yerel yönetimlerin gazetelerine sahip çkmalarn istiyoruz. ifadelerini kulland.
Abonelik sistemiyle yerel gazetelerin susturulmak istendiine vurgu yapan Özdemir, Kendilerinden gazete abonelii deil ilan ve reklam istiyorum. Dorudan teminleri yereller yapmad takdirde ilanlar yeterlidir. Bütün resm kurumlar ilan çkarmyor. Kendi yandalarna ihale vermek için 21 B Maddesine göre ihale açarak dorudan temin yoluna giriyorlar. Yerel gazeteye ilan verildii vakit hem rekabet ortam salanr hem de yerele destek verilmi olur. eklinde konutu.