DYARBAKIR-Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Bakan Doç. Dr. Oktay Bozan, ABD Bakan Joe Bidenn 24 Nisan 1915 olaylarnn yl dönümüyle ilgili nitelemesinin, tarihi gerçeklikten uzak ve ucuz siyasi hesaplara dayandn söyledi.
Türk ordusu, Rusya ve ABD gibi dünyann en güçlü devletlerine ramen Suriyede 3 önemli harekat düzenleyerek terör koridorunu darmadan etti. Türkiye, Akdenizde bat blokunun ve ABDnin politikalarna teslim olmak yerine deniz hukuku için direnen bir görünüm sergiledi. Ayrca Türkiye, Dalk Karabada Azerbaycann yannda yer alarak 28 yllk Ermeni igalini sonlandrd. Tüm gelimeler dnda Türkiyenin dünyada artan prestijine kar sözde soykrm yaftas yaptrlmak isteniyor. Batl devletler Ermeni diasporas eliyle özelde Türkiyeyi genelde ise Müslümanlar zan altnda koyarak itibarszlatrmaya çalyor.
Bat parlamentolar, diasporann oyunca haline geldi
1915 olaylarnn soykrm olmadn anlatan Bozan, Ermenistan ve Türkiyede yaayan Ermenilerin, diasporann sözde soykrm ithamlarn boa çkartmas gerekiyor. Bat parlamentolarn oyunca haline dönüen diaspora bu meseleyi kad sürece, bundan Ermeni vatandalarmz zarar görecektir dedi.
HDP 1919un erif Paasdr
HDPnin 1915 olaylarna dair Ermeni soykrm utancyla yüzlein açklamasna sert tepki gösteren Doç. Dr. Oktay Bozan, HDPnin çknn sürpriz olmadn söyledi ve Selahattin Demirtan cumhurbakan adayl sürecinde sözde Ermeni soykrmn tanyaca sözlerini hatrlatt.
HDP, bu tavrla aslnda baltay Kürtlerin ayaklarna vuruyor. Allah korusun, Türkiye ileride askeri ve siyasi olarak zayf düerse, ABD ve bu meseleye taraf olan 30 ülke Türkiyeyi soykrm üzerinde toprak ve tazminat talebinde mahkum etmeye kalkrsa bundan en fazla Kürtler zararl çkacaktr. Ancak HDP unu bilmelidir, eer tarih belgelere dayanlarak bir yüzleme yaplacaksa Türkiyenin bundan zararl çkma ans yoktur.
HDPyi 1919 Paris Konferansna Kürt temsilcisi olarak katlan erif Paaya benzeten Bozan, erif Paa 22 Mart 1919da Ermeni temsilcisi Bogos Nubar ile i birlii yaparak Osmanl topraklar üzerinde Kürdistan ve Ermenistan devletlerinin kurulmasn teklif etti. erif Paaya en güzel cevab Ermeniler tarafndan katledilen 500 bin Kürtün kan kurulmadan yaplan teklif kabul edilmez diyen Said Nursi vermitir. 100 yl önce erif Paann yapmak istediini, bugün HDP, Ermeni diasporas ile yapmak istiyor diye konutu.
Müslümanlar Ermenileri karde, Ermeniler ise Müslümanlar srda bilirdi
Türk-Ermeni ve Müslüman-Ermeni ilikisinin yüzyllara dayandnn altn çizen Doç. Dr. Oktay Bozan, Ermeni halknn Osmanl Devletinde sadk tebaa olarak görüldüünü söyleyerek, kadim beraberlie dikkat çekti.
Tarihsel olarak bakld zaman Ermeniler, Müslümanlara en yakn gayrimüslim toplumudur. Nitekim Osmanl kaytlarnda Ermeniler için sadk millet tabiri kullanlyor. Osmanl Devleti döneminde hiçbir millet Ermeniler kadar avantajl deildi. Diyarbakrl tarihçi ve devlet adam Ali Emiri Efendi Vilayeti arkiye eserinde kadim milletlerin su ve toprak kardeliini öyle anlatyor; bir Müslüman Hacca gittii zaman ailesini Ermeni komusuna, bir Ermeni ise Kudüse veya Avrupaya gittii zaman ailesini Müslüman komusuna teslim eder. Müslümanlar Ermenileri karde, Ermeniler ise Müslümanlar srda bilirdi. Bu kadim kardelik Hnçak ve Tanak örgütleri kurulana kadar devam etti.
Diyarbakrda neler yaand?
Osmanl ariv belgelerinden yararlanarak 1878-1920 Diyarbakr Vilayetinde Ermeniler ve Ermeni Olaylar adl çalmay yaymlayan Doç. Dr. Bozan, 1 Kasm 1895te Ermeni Hnçak ve Tanak komitelerinin Diyarbakrda çkard kanl olay da anlatt.
1877-1878 Osmanl-Rus Sava sonrasnda, Osmanl snrlar içerisinde yaayan Ermeniler arasnda bamsz bir devlet kurma düüncesi yeermeye balad. Diyarbakr Ermenileri de devlete kar isyana giriti. Bu süreçte Ermeni piskoposlar ve komitaclar Ermenilere bamsz bir devlet kurulmas yönünde telkinlerde bulundu. 1895 ylnda, Diyarbakrda, Ermenilerle Müslümanlar arasnda birtakm huzursuzluklar ba gösterdi.
Diyarbakr ehir merkezinde, 1 Kasm 1895 Cuma günü yine allmn aksine kilise çanlar çalmaya balad. O gün gayrimüslimlerin dükknlar açlmamt. Müslümanlar camilerde cuma namazn eda ederken, Ermeni komitaclar, daha önceden planladklar üzere, Ulu Cami, Fatih Paa, Behram Paa, Ali Paa, Sultan Sasaa, Sin, Arap eyh ve eyh Matar camilerine silahl saldrlarda bulundu. Meydana gelen ilk saldrlarda 125 Müslüman ile 60 Ermeni hayatn kaybetti. Olaylara paralel olarak çar atee verildi. Meydana gelen yangnda 878 dükkn, atölye ve maaza yakld. Bu dükknlardan 677 tanesi Müslümanlara 201 tanesi ise gayrimüslimlere aitti. Sadece Diyarbakrn deil, ayn zamanda bölgenin can damar büyük zarar gördü. Halkn belleindeki çarya ewit (Yank çar) ismi bu olaylardan geliyor. Diyarbakrda meydana gelen kanl cumadan sonra olaylar bölge geneline yayld. 3 bin 500 kii bu hadiselerde yaamn yitirdi.
Bat devletleri özür dilemeli
ngiltere, Fransa, ABD ve Rusyann tahrik ve yönlendirmesiyle 1915te de büyük trajedilerin yaandna dikkat çeken tarihçi Bozan, Bat devletleri çkp Türkler, Kürtler ve Ermenilerden özür dilemeli. çünkü bu kadim milletleri birbirine krdran ve ac trajedilerin yol açmasna yol açan Batdr. Bugün soykrmdan söz edenler çkp özür dilemesi lazm. 1915 olaylarnn baaktörü bu devletlerdir. çünkü misyonerlik faaliyetleri ve konsolosluk kurulmadan önce Müslümanlar ve Ermeniler arasnda bir problem yok dedi.
Surda PKKnn yaptn 100 yl önce Ermeniler yapm
1915te Ermeni çetelerinin Sur lçesinde Dam Taburu kurduunu söyleyen Doç. Dr. Oktay Bozan, o döneme dair bilinmeyenlerden bahsetti.
Osmanl-Rus savandan cepheden firar eden bin civarnda Ermeni, Sur ilçesinde Dam Taburu kurdu. Evlerin üzerini, okul ve kiliseleri silah deposuna çevirdiler. Özerk bölge süsü veren komiteler haraç toplayp Müslüman ailelere bask yaptlar. 1915 ile 2015 olaylarna baktmzda 100 yllk kirli bir senaryonun sahnelendiini gördük. Zira terör örgütü mensuplar da Sur ilçesinde yerleip çukur siyasetine bavurmutu.