Arabeskin Babası veya Müslüm Baba olarak tanınan, gerçek adı Müslüm Akbaş olan sanatçı, 7 Mayıs 1953te Şanlıurfanın Halfeti ilçesinin Fıstıközü köyünde, Mehmet ve Emine Akbaş çiftinin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi.
Ailesi, ekonomik sıkıntılar nedeniyle kendisi 3 yaşındayken Adanaya göç eden Gürses, ilkokuldan sonra eğitime devam etmedi ve bir süre ayakkabı tamircisi ile terzi dükkanında çalıştı.
Müslüm Gürses, babasının engellemesine rağmen, annesinin desteğiyle 1967de henüz 14 yaşındayken Adanada bir çay bahçesinde düzenlenen ses yarışmasına katılarak birinci oldu.
Yarışmadan sonra Gürses soyadını kullanmaya başlayan şarkıcı, yapılan teklifle kısa bir süre çay bahçesinde türkü söyledi ancak işlerin iyi gitmemesi sebebiyle terziliğe geri döndü.
Adanadaki bir gazinoda assolist olarak sahneye çıkan Sadık Altınmeşenin hastalanmasının ardından onun yerine sahneye çıkan Gürses, büyük ilgi gördü ve mikrofonu bir daha elinden bırakmadı.
- Adanada çeşitli mekanlarda konserler verdi
Bir yandan Adanada çeşitli mekanlarda konserler verirken, 1967den itibaren her cumartesi TRT çukurova Radyosunda canlı yayında türküler söyleyen sanatçının Emmioğlu/Ovada Taşa Basma adlı ilk 45liği 1968de müzikseverlerle buluştu.
Müslüm Gürses, annesinin vefatının ardından geldiği İstanbulda, Giyin Kuşan Selvi Boylum/Hayatımı Sen Mahvettin ve Gitme Gel Gel/Haram Aşk adlı iki 45lik plak doldurdu.
Daha sonra Sevda Yüklü Kervanlar adlı şarkısıyla geniş kitlelere ulaşmayı başarırken, Sevda Yüklü Kervanlar/Vurma Güzel Vurma isimli 45liği 300 bin basılarak rekor kırdı.
Burhan Bayarın bestelerine yer verdiği çok sayıda plağı hayranlarıyla buluşturan Gürses, 1978de Anadolu turnesi dolayısıyla Tarsustan Adanaya dönerken trafik kazası geçirdi. Sürücünün hayatını kaybettiği kazada, öldü sanılarak morga kaldırılan Gürsesin yaşadığı son anda fark edildi.
Kazada, alnı ciddi biçimde zedelenen sanatçının başına, beynini koruyacak plaka takıldı. Gürses, kazadan dolayı koku alma duyusunu yitirdi, işitme duyusu da ciddi biçimde zarar gördü ve yavaş konuşmaya başladı.
- İkinci çıkışını 1990lı yıllardaki albümleriyle yakaladı
Özür Diliyorum Senden, İsyankar ve Ben İnsan Değil miyim? albümleriyle 1990lı yıllarda müzik dünyasında ikinci büyük çıkışını yakalayan Gürses, şarkılarıyla kendisini umutsuz, çaresiz hissedenlerin hislerine tercüman oldu.
Gürses, Gönül Teknem adlı albümünün yanı sıra yazar Murathan Munganla ortak projesi Aşk Tesadüfleri Sever adlı albümü 2006da çıkararak müzikseverlerin beğenisine sundu.
David Bowie, Bjork, Bob Dylan ve Leonard Cohenin de aralarında olduğu birçok yabancı müzisyenin bestelerine Munganın yazdığı sözleri yorumlayan sanatçı, hayatının son yıllarında bazı pop ve rock tarzındaki şarkıları da repertuvarına kattı.
Bülent Ortaçgilin Sensiz Olmaz, Nilüferin Olmadı Yar, Teomanın Paramparça, Tarkanın İkimizin Yerine, Şebnem Ferahın Sigara ve Kenan Doğulunun Tutamıyorum Zamanı adlı çalışmalarını da seslendirerek, 2009da Sandık, 2010da ise Yalan Dünya albümlerini çıkardı.
Gürsesin 1975-1978 yıllarında dört farklı Müslüm Gürses adlı albümü yayımlanırken, 1976da Öldürdüğün Yetmedi mi, 1979da Gazla Şoför, Bağrıyanık, 1980de Umutsuz Hayat, Esrarlı Gözler, 1981de Mutlu Ol Yeter, 1982de Müzik Ziyafeti, Tanrı İstemezse, 1983te Anlatamadım, Dertliler Meyhanesi, 1984te Yaranamadım, 1985te Güldür Yüzümü, Gitme, 1986da Sevda Yolu, Yıkıla Yıkıla, Küskünüm, İlk Aşkım Son Sevgilim, Hayatımı Sen Mahvettin, 1987de Farketmez, Talihsizler, 1988de Aldatılanlar, Dertler İnsanı, Vefasız Alem, Maziden Bir Demet, 1989da Arabeskin Devleri, Bir Fırtına Kopacak, Bir Kadeh Daha Ver, Mahsun Kul, Müslüm Gürses Konser albümü, 1990da Meyhaneci / Kırık Sazım, Hüzünlü Günler, Arkadaş Kurbanıyım, Güle Güle Git, 1991de Bir Bilebilsen / Zalim, Sen Nerdesin Ben Nerdeyim, Yüreğimden Vurdun Beni, Bir de Benden Dinleyin, Her Şey Yalan, Yaşamalısın, 1992de Müslümce 92, 1993te Ah Gülüm, Dağlarda Kar Olsaydım, Kralların Müzik Şöleni, 1994te Senden Vazgeçmem, İnsaf - Kahire Resitali, 1995te Benim Meselem, Bir Avuç Gözyaşı, 1996da Topraktan Bedene, Şiirlerim Şarkılarım, 1997de Sultanım, Usta - Ne Yazar, Nerelerdesin, 1998de Müslüm Gürses Klasikleri albümleri çıktı.
Arkadaşım, Garipler ve Vay Canım albümlerini 1999da müzikseverlerle buluşan sanatçının ayrıca 2000de Biz Babadan Böyle Gördük, Zavallım, 2001de Müslümce Türküler, Sadece, Yanlış Yaptım, Dünya Yalan, 2002de Açık Hava Konser albümleri- 1, 2, 3, Müslüm Baba ile Yolculuk, Paramparça, 2003te Yanarım, İkimizin Yerine, 2004te Uyanma Zamanı, 2005te Ayrılık Acı Bir Şey, Bakma, 2006da Gönül Teknem, Aşk Tesadüfleri Sever, 2009da Sandık, 2010da Yalan Dünya, 2013te Veda - Ervah-ı Ezelde, 2013 ve 2014te Baba Şarkılar 1-2 albümleri yayımlandı.
- İlk kez 1979da kamera karşısına geçti, 38 filmde oyunculuk yaptı
Arabesk furyasının yükseldiği dönemde Yeşilçama da adım atan Gürses, çoğu şarkılı, türkülü olmak üzere 38 filmde rol aldı. İlk kez 1979da çekilen İsyankar filmiyle kamera karşısına geçen sanatçı, genellikle suça sürüklenen, alkolizmin batağına saplanmış gençlerin, acı dolu hayat hikayelerinin işlendiği filmlerde rol aldı.
Sanatçı, 1980de Bağrı Yanık, İtirazım Var, Hasret, Kul Sevdası, Zeytin Gözlüm, 1981de Mutlu Ol Yeter, 1983te Anlatamadım, 1984te Ağlattı Kader, Bir Yıldız Doğuyor, çare Sende Allahım, Garibanlar, Sev Yeter, 1985te Güldür Yüzümü, İkizler, Kul Kuldan Beter, Yaranamadım, 1986da Beleşçiler, çığlık, Seher Vakti, Töre, Yıkıla Yıkıla, Kader Rüzgarı, Kısmetin En Güzeli, Küskünüm, 1987de Oğlum, Talihsizler, 1988de Yalnızlık Korkusu, 1990da Dertler İnsanı, Dünya Boştur, 2000de Sevmemeli, 2002de Bir Akıllı Bir Deli, Muhabbet Kuşları, Ömerçip, 2005te Balans ve Manevra, 2006da Amerikalılar Karadenizde 2, 2008de Esrarlı Gözler, 2011de Şov Bizinıs filmlerinde oynadı.
Sinema oyuncusu Muhterem Nur ile 1982de Malatya turnesinde ilk kez karşılaşan ve Sahneye ilk kim çıkacak kavgası eden sanatçı, bu olaydan sonra Nurdan ayrılmadı.
çocukluğunda hiçbir filmini kaçırmadığı ve büyük bir hayranlık duyduğu Muhterem Nur ile 1986da hayatını birleştiren Gürsesin, Esrarlı gözler isimli şarkısını Muhterem Nur için bestelediği söylendi. O dönem Türk sinemasında oldukça popüler bir konumda olan Nur, eşinin isteğiyle sanat yaşamını sonlandırırken, Gürsesin yaşamındaki en büyük destekçisi oldu.
Yaklaşık 44 yıllık kariyerinin büyük bölümünde, hemen her yıl birkaç albüme imza atan ve 78 albüm çıkaran Gürses, hayatı boyunca kenar mahalle ya da varoş müziği yaptığı yönünde eleştirilere maruz kalsa da her türden müzisyenin ve müzikseverin saygısını kazandı.
Gürses, 15 Kasım 2012de geçirdiği baypas ameliyatından sonra akciğer ve kalp yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldı ve dört ay yoğun bakımda kaldı.
Tedavi gördüğü hastanede 3 Mart 2013te vefat eden Gürsesin cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.