Memati ‘Kehribar’ dizisi ile sonunda geri dönüyor, Gürkan Uygun Kimdir?

1956 yılında Burdurda doğdu. 1975 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümünü bitiren Sınav, tekstil tasarımıyla da ilgilendiği için 1977de aynı okulun Uygulamalı Sanatlar Yüksek Okulu Tekstil Dizaynı bölümüne kaydoldu. Yönetmen sanata olan ilgisi ve çok yönlülüğüyle tanınıyordu. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Sinema Televizyon Enstitüsünde de eğitim gören Sınav, 1979 yılında mezun oldu.

Profesyonel iş hayatına Man Ajansta metin yazarı olarak çalışmaya başlayarak atılan Sınav, reklamcılık kariyerine daha sonra 1980 ve 1984 yılları arasında Grafika Lintas isimli ajansta devam etti. Metin yazarlığının yanı sıra creative grup başkanlığı görevini de yürüten Sınav, sinemaya olan tutkusu yüzünden 1984 yılında Sinegraf Film Yapım/Yönetim Ltd. Şti.ni kurdu. Yazdığı 500e yakın reklam filmi ve kampanyayla uzun soluklu reklamcılık tecrübesine 1987de son noktayı koyan Sınav, artık sadece sinema projeleri üzerine yoğunlaşmak istiyordu.

TV dizileri ve uzun metrajlı filmler için start alan yönetmen, aynı yıl başrollerini Haluk Kurtoğlu ve Alev Sezerin paylaştıkları Bir Muharririn Ölümü isimli TV filmi için kamera karşısındaydı. Ardından 1989da senaryosunu İlhami Algör ile birlikte yazdıkları Hünkarın Bir Günü geldi. 1990da Yalancı Şafak, Küçük Dünya ve Aşka Kimse Yok filmlerini çeken Sınav, 1993te yediden yetmişe tüm televizyon izleyicisini ekranları başına kilitleyen ve uzun süre devam eden Süper Baba isimli TV dizisinin yönetmenliğini yaptı.

1994te Mehmet Aslantuğa en iyi oyuncu, kendisine de en iyi yönetmen dallarında Altın Portakal kazandıracak Yalancıyı çekti.

Melek Apartmanı, Mavi Düşler ve Sıcak Saatler gibi ses getiren diğer TV dizilerine de imza atan yönetmen, daha önce de birlikte çalıştığı Mehmet Aslantuğ ve Ayşegül Aldinçin başrollerini paylaştıkları Gerilla isimli filmi 1998de izleyiciyle buluşturdu. Tomris Oğuzalp filmdeki rolüyle en iyi yardımcı kadın oyuncu dalında Altın Portakal ödülünün sahibi oldu.

Kenan İmirzalıoğlunu keşfeden yönetmen, onun güçlü bir yüzü olduğunu düşünüyordu ve İmirzalioğlu-Sınav ortaklığı 1999da TV izleyicisinin de büyük ilgisini çeken Deli Yürek isimli diziyle start aldı. Gördüğü ilgi üzerine 2001de filmi için kamera arkasına geçen Sınav, Deli yürek: Bumerang Cehennemiyle hatırı sayılır bir gişe başarısı elde etti.

2002 yılında Mazhar Alansonun da aralarında olduğu oyuncu kadrosuyla sevilen TV dizilerinden biri olan Ekmek Teknesine imza atan Sınav, Türk televizyonculuk tarihi için önemi büyük olan, rating rekorları kıran Kurtlar Vadisinin de yönetmenliğini yaptı. Mafya ve derin devlet ekseninde gelişen ilişkiler üzerine kurulu senaryosuyla büyük ilgi gören dizinin yönetmenliğini bıraktıktan sonra, Kapıları Açmak ve Metin Erksan klasiği Acı Hayatın yeni versiyonu için kamera arkasındaydı.

Osman Sınav son olarak yönetmenliğinin yanı sıra yapımclığını da üstlendiği, Fatih Akının Kısa ve Acısız isimli filminden tanınan Mehmet Kurtuluş ve Dogville, The Batman gibi filmlerde de rol almış Udo Kierin de aralarında olduğu dev oyuncu kadrosuyla, özel efektleriyle dikkat çeken Pars: Kiraz Operasyonunu vizyona soktu. Film aldığı tüm eleştirilere rağmen, bir aksiyon filmi olarak son derece başarılı bulundu. Birçok sinema eleştirmeni filmin bugüne kadar çekilmiş en iyi Türk aksiyon filmi olduğu konusunda hemfikir oldu.

04.01.2003 tarihinde Radikal Gazetesinden Oray Yeğinin Gerçekleştirdiği Osman Sınav Röportajı

Soru: Televizyon dizilerine ilk kez Süper Babayla başlamıştınız. Nasıl uysal, mutlu bir diziydi. Sonra silahlara, derin devlete, mafyaya daldınız. Nasıl bir geçiş oldu bu, yoksa hep içinizde mi vardı?

Osman Sınav: Süper Baba öncesinde TRTye yaptığım roman ya da hikaye uyarlamaları var. Aşk hikayeleridir çoğunlukla. Ama herhalde Türkiyenin durumundan... Bir yerde toplumsal bir provokasyon hissettiğim zaman çok huzursuz oluyorum. Kendimle çok barışığım, hiçbir karşı görüşten rahatsızlık duymam ama provokasyon beni çok rahatsız eder. çünkü bunları 70lerde çok yaşadık.

Soru: Deli Yürek sizin işlerin nasıl halledilmesi gerektiğine dair görüşünüz olabilir mi?

Osman Sınav: Onlar var tabii ki. Ana kuruluşu itibarıyla yüzde yüz benim katıldığım ve olması gerektiğine inandığım bir duruş şekli.

Soru: Seviyor musunuz kahramanlıkları?

Osman Sınav: Seviyorum, ama tabii ki keşke kahramanlıklara ihtiyaç duyulmayan bir ülke haline gelsek. çünkü tam demokratik ülkelerde kahramanlara ihtiyaç duyulmaz. Ama buna rağmen kahramanlık duygusunun yitirilmemesi gerektiğini düşünüyorum.

Soru: Deli Yüreki entelektüellerdense halk beğendi daha çok, değil mi?

Osman Sınav: Evet, daha çok halk beğendi. Ben eleştirilerin çok izlenerek yapıldığına inanmıyorum. Entelektüeller izlemediler. Tanımayan, beni bilmeyen ve çok da televizyon izlemeyenlerden Ya bunu kim yapıyor, solcular olmaz, ama sağcılar da yapmaz, yorumları duydum.

Soru: Kim yapıyordu peki? Yazarı MHPliydi...

Osman Sınav: Ömer Abi (Ömer Lütfi Mete) MHPden adaydı. Geçmişi itibarıyla da Ülkücü kökenli, ama Deli Yürekin içinden 15 tane de yazar geçti. Provokasyona karşı olmama rağmen, senaryo ekibi içinde bilerek bir provokasyon yarattım: Bir sağ - sol sinerjisi istedim. Buna ihtiyacımız var. Konuşabilirsek, insanlar birbirini eleştirerek açıkça fikirlerini ortaya koyup, bir konsensüs oluşturabilirse bir yere gidebiliriz... 78de Abdi İpekçinin Dev-Yol, Dev-Genç ve Ülkü Ocakları başkanlarıyla üç gün süren bir röportajı vardı. Bundan çok kısa bir süre sonra Abdi İpekçi öldürüldü. çok dikkatimi çeken, önemsediğim bir şeydi. Bence konuşulması istenmiyordu, diyalog kurulması istenmiyordu.

Soru: 70lerde politik olarak aktif miydiniz? Nerede duruyordunuz, ne yapıyordunuz?

Osman Sınav: Eylemci bir tarafım yoktu tabii ki. O yıllarda biraz fazlaca kitap okumakla, yayınla falan ilgileniyordum. Bir duruşumuz vardı tabii ki. çok sıkı solcu arkadaşlarım vardı ama ben Ülkücü tavırlıydım, o çevrenin içindeydim. O yıllar biraz öyle geçti.

Soru: Sonradan törpülendi mi politik duruşunuz?

Osman Sınav: Ben 12 Eylül 1980 sabahı uyandıktan sonra hayatımın en derin uykusunu uyudum. İhtilal oldu, dediler ve ben kendimi yatağa geri attığımı hatırlıyorum. Ondan sonraki değerlendirmelerde, ilk idamlarla, açıklamalarla gördüm ki birileri bizleri değişik renklerde bir balon gibi üflüyor ve zamanı gelince de patlıyor. 12 Eylülden sonra siyaset duygusunu yitirdim; politik tavır veya ideolojinin dışına çıkmaya karar verdim. Ondan sonra hiçbir ideolojinin aktif tavrı içinde olmadım, olmamayı da yeğliyorum. Ben sanatla ilgileniyorum ve sanat ideolojinin çok üstünde. 70lerde sizin için Ülkücülüğün tanımı neydi? Komünistler bu kış gelecek, diye ona karşı bir tepki miydi? Belki buna inananlar vardı ama ben ve arkadaşlarım böyle fobilere hep gülerdik. Benim için en önemli şey sosyal adalet meselesiydi. Eğitimde fırsat eşitliğinin olması gibi... Artı tabii vatanseverlik. Biz o zamanlar bir dergi çıkartıyorduk ve ben Türkiyede IMF ile ilgili ilk manşeti atmış adamım. İktisat fakültesinin solcu öğrencileri şaşırmıştı. Büyük Ülkü diye bir dergiydi ve kapağa Finans Kapitalin son oyunu: IMF diye yazmıştım. Yıl 78, Ecevit hükümeti vardı.

Soru: Ülkücülük konusunda şimdi daha ılımlı mısınız?

Osman Sınav: Tabii ki, ama doğrusu öyle bir derdim yok. Kaçındığım bir şey de yok. Geçmişte beni Ülkücü yapan ruha şimdi de inanıyorum. Onun kötü bir tarafı yok, ama ben şimdi eskisi gibi bir Ülkücü değilim. Zaten bu çok kısıtlayıcı bir şey olur.

Soru: Aileniz de mi milliyetçiydi?

Osman Sınav: Muhafazakr bir aile tabii ki. Geleneklere saygılı, Müslüman bir aile. Babam esnaf ama kendi köyümüzde geleneksel olarak imamdı. İmamlığı babadan oğula geçen bir şey. Diyanetin tayin ettiği değil ama aile köyün camiini yaptırdığı için falan öyle bir gelenek oluşmuş. Amcamın büyük oğlu kısa bir dönem yaptı ve aslında benim yapmam gereken bir şey. Ama ben sinemacı oldum.

Soru: Üniversiteye ne okumak için girmiştiniz?

Osman Sınav: Ortaokul ve lise boyunca sürekli resim çalıştım, üniversitede resim okumak istedim. O yıllarda ülkede makine mühendisliği, mimarlık falan çok önemli. Ailenin de çalışkan çocuklarından biri olduğum için öyle bir şey bekleniyordu. Bir de ailede doktorluk çok önemliydi, çok doktor vardı. Babam şoke oldu resim okumaya gideceğimi söyleyince.

Soru: Sinemacı olmaya karar verdiğinizde ikinci şoku yaşamadı mı?

Osman Sınav: Yaşadı tabii ki, adam benden pek çok şok yaşadı. Şimdi yaptığım işleri izliyor ama hl sinemacı olduğumu içine sindirebilmiş değil. Ama yaptıklarımdan memnun.

Soru: Diğer kardeşleriniz ne oldu?

Osman Sınav: Bir tanesi Gazi Üniversitesinde yardımcı doçent, onun küçüğü Columbia Üniversitesinde doçent, biri Erzurumda doçent, en küçüğümüz de eczacı.

Soru: Deli Yürekle derin devletle olan hesabınızı kapattınız, şimdi de Kurtlar Vadisiyle mafyaya mı el atıyorsunuz?

Osman Sınav: Benim öyle kimseyle bir hesabım yok. Eğer bu ülkede yaşıyorsam sabah birden bire, hayal etmediğim bir gündeme uyanmak istemiyorum. Bir sürprize uyanmamak için gündemle ilgili fikirlerimi, eleştirilerimi yaptığım işle dile getirmek istiyorum. Bu bir aydın ya da sanatçı sorumluluğu.

Soru: Kurtlar Vadisinin adındaki kurt milliyetçi, ülkücü bir çağrışım mı?

Osman Sınav: Biraz Kemal Tahirin Kurt Kanunu, biraz Attila İlhanın Kurtlar Sofrasından etkilendik. O vadi ve puslu havanın içinde yaşamak için biraz kurtluk, doğayla uyumluluk gerekir.

Soru: Kim bu kurtlar peki?

Osman Sınav: İyi kurt da var, kötü kurt da var! Bunun içinde çalıp çırpan, ortalığı dağıtan, bu vadiden geçen, Türkiyenin kayıt dışı ekonomisini kontrol eden bir mekanizma var. Halkın bildiği, sinemada işlenen ve mafya denen şey kara gözlüklü, kara giysilik dört - beş tane adamın elinde silahlarla ateş etmesi gibi bir şeydir. Halbuki mafyada böyle bir şey yok. Sokakta gördüğümüz, sokağa yansıyan bu tarafı küçük bir bölümüdür. Bu mafyanın tetikçisidir. Asıl mafya, yani gerektiğinde yasa yapan, yaptıran, değiştirten, bakan düşürebilen, gündem değiştiren bir güçten bahsediyoruz. Bu anlamda Kurtlar Vadisi ilk mafya dizisi olacak. Bu mafya tanımını yapan sinema filmi de yok Türkiyede.

Soru: Bu diziyi sol entelektüeller izler mi acaba?

Osman Sınav: Kendileri bilirler. Bence izlemeleri gerekir ve izlemelerini isterim. Niye izlemediklerini anlayamıyorum zaten. Ben peşin hükümlü, önyargılı insanı sevmiyorum. Önyargıyla hareket etmenin kimseye faydası yok.

Soru: Siz çok büyük bütçeler kullanıyorsunuz. Tutacağının garantisi olduğu ve daha çok para döneceğini düşündüğünüz için çekinmiyor musunuz para harcamaktan?

Osman Sınav: Risk almadan başka yol olmaz. Kendi çıtamı kendim yükseltiyorum ve buna inanıyorum. Bu işi yaparken ülke standardındansa dünya standartlarına gitmeye çalışıyorum. Giderek dünya pazarına açılmak istiyorum. Daha küçük paralarla çalışıp, daha fazla kazanabilirim. Araba patlatacağıma yat alabilirim, ama benim meselem o değil.

Soru: Zengin misiniz?

Osman Sınav: Benim gönlüm zengin! İşinden kazandığını yine işine yatıran biriyim, öyle büyük bir zenginliğim yok. Normal bir hayat yaşıyorum.

Soru: Deli Yürek filminden kr edebildiniz mi mesela?

Osman Sınav: Zarar ettik. Filmin maliyeti Türkiye seyircisinden dönecek paranın üstünde. Kurtlar Vadisinde de mesela ilk bölümün maliyeti herhalde üç-dört bölümün maliyeti kadar bir bütçe olacak.

Soru: Neler var süs olarak öyküye etki edecek?

Osman Sınav: çok şey var. Mesela önümüzdeki bölümlerde gireceğimiz bir kumarhane meselesi var ve Türkiyedekilerin hepsi kapalı. çekmek mümkün değil. Araştırdık, birkaç tane kalmış ama mühürlü. Prosedürü tamamlayıp izin almak da çok uzadığı için bir platoya kumarhane kuruyoruz. çok ciddi bir maliyet bu. Ayrıca ilk bölüm için bir Jaguar uçurduk, Mercedes taradık. Bir de yat uçurmayı düşünüyoruz, belki denizaltı çekimi yapacağız. Bir de silahlar var, Amerikadan özel otomatik imitasyonlar getirttik.

Soru: Televizyonda neyin tutacağını nereden kestiriyorsunuz?

Osman Sınav: Bu benim işim (Gülüyor). Biraz sezgilerle ilgili, ama bu biraz da halkın nabzına, kültürüne doğru bakmaktan, içeriden bakmaktan geçiyor. Onu yakaladığımı düşünüyorum ve kendimi yakın hissediyorum. Halk anlamaz, lafını hep hakaret kabul ettim, tam tersine halk çok iyi anlar. Doğru bir şey yapıyorsanız mutlaka karşılığını görür.

Soru: Ne satıyor: Seks, komedi, silah?

Osman Sınav: Benim öyle bir ölçüm yok. Ben de tamamen yaşama kültürümden, kendi birikimlerimden yola çıkarak yapıyorum işimi. Kafamda oluşturmaya çalıştığım, geçmiş yıllardan beri kalan bir sentez var. Bu toprağın, bu iklimin taşıdığı bir şey. O insanların arasında işler yapmaya çalışıyorum. çünkü en çok kendinizi tanıyorsunuz. Mesele insana ulaşmaktır, ne satarsa satsın.

Osman Sınav, 23 Eylül 1985 tarihinde Tangül Özbel ile evlendi. Biri Yusuf Ömer Sınav (d.1987) adında olmak üzere dört oğlu vardır.

Yapımcısı Olduğu Filmler

2011 - Aramızdaki Duvar