Adalet Bakan Abdulhamit Gül, sveç ve Norveçte kutsal kitabmz Kuran- Kerime yaplan saldrlarn hemen ardndan bu defa Fransada bir derginin çirkin provokasyonu sahneye koyulmaya hazrlanmaktadr. Oysa daha geçen hafta Yeni Zelandadaki katliamn yarglamasnda maktul yaknlarnn söyledikleri sözler halen hafzamzda, halen kulaklarmzda yanklanyor. nsan olmann onurunda, insan haklarnn eit temelinde buluarak nefretin, rkçln, ayrmcln üstesinden gelebiliriz dedi.
Türkiye Adalet Akademisinde 24. Dönem Hakim ve Savc Adaylar Eitimi Açl Program düzenlendi. Programa, Yargtay Bakan Mehmet Akarca, Dantay Bakan Zeki Yiit, Adalet Bakan Abdulhamit Gül, Yargtay Cumhuriyet Basavcs Bekir ahin, Avrupa nsan Haklar Mahkemesi (AHM) Bakan Robert Spano, AHM Hakimi Saadet Yüksel, Türkiye Barolar Birlii Bakan Metin Feyziolu, Adalet Akademisi Bakan Muhittin Özdemir ve hakim ile savc adaylar katld. Programda konuan Adalet Bakan Gül, iyi ileyen bir yarg sisteminin varlnn hukuk devletinin temel art olduunu söyledi. Sosyal ve ekonomik kalknmann öngörülebilir bir hukuk sistemine ve etkili ileyen bir yarg mekanizmasna bal olduunu belirten Gül, bireyin hukuka aykr müdahaleler karsnda korunmasnn, yasalar önünde herkesin eit olmasnn demokratik hukuk devletinin en önde gelen özellii olduunu dile getirdi. Gül, hukukun üstünlüünün kurumsal güvencesinin de etkin ileyen bir yarg sistemi olduunu aktard.
En iyi yasalarn iyi uygulayclarn elinde anlam olur
Türkiyenin Avrupa Konseyinin kurucu üyeleri arasnda olduunu belirten Gül, AHM Sözlemesine taraf olan Türkiyenin AHMe bireysel bavuru hakkn da tandn anlatarak, AHMin etkili bir ekilde ileyiine katkda bulunmak amacyla Avrupa Konseyinin çalmalaryla da uyumlu faaliyetler sürdürülmektedir. Yeni iç hukuk yollar oluturmak suretiyle uyumazlklarn AHMe intikal etmeden çözülmesi konusunda da çok önemli admlar atlmtr. 2012 ylnda yürürlüe giren bireysel bavuru sistemi ile Anayasa Mahkemesi artk ulusal düzeyde bir insan haklar mahkemesi haline gelmitir. Böylece Anayasa Mahkemesi bir taraftan ülkemizde hak ve özgürlüklerinin korunmas ve gelitirilmesinde önemli bir rol oynarken, dier taraftan Avrupa corafyasnda insan haklar standartlarnn gelitirilmesine de katk salamaktadr. Biliyoruz ki, adalet terazisinin kuyumcu hassasiyetiyle tartmasn salayan iyi yetimi hukukçulardr. En iyi yasalarn iyi uygulayclarn elinde anlam olur. Reformlar da iyi uygulamayla kuvveden eyleme, yani söylemden eyleme dönüür. Bu nedenle hukukçularn eitimi yalnzca hukuk profesyonellerinin yapm olduu entelektüel çaba deil, ayn zamanda adalet mücadelesinin de önemli bir parçasdr diye konutu.
nsan haklar odakl olmayan bir hukuk eitiminin özünü kaybedeceini ve ekli bir öretim faaliyetine dönümü olacan vurgulayan Gül, bu nedenle bireylerin hak ve özgürlükleri üzerinde etki douran kararlar verme yetkisine sahip olanlarn liyakatinin kanunlarn iyi olmasndan daha acil bir zorunluluk olduuna dikkat çekti. Hukukçularn eitimi içinde hakim ve savclarn eitiminin üphesiz daha özel ve önemli bir yerde olduunu aktaran Gül, bu eitimlerde Türkiye Adalet Akademisinin önemli bir baar saladna inandn söyledi. Gül, bugün 759 hakim ve savc adayndan 733ünün HELP eitimlerini baaryla tamamlayarak sertifikalarn almaya hak kazandn bildirdi.
Fransada bir derginin çirkin provokasyonu sahneye koyulmaya hazrlanmaktadr
Avrupa nsan Haklar Sözlemesinin 70inci yl dönümüne yaklatklarn anmsatan Gül, konumasnn sonunda u deerlendirmelerde bulundu:
Üzülerek ifade etmeliyim ki sözlemenin 70inci ylnda bu bulumay Avrupada yükselen rkçlk, hogörüsüzlük ve nefret suçlarnn gölgesinde gerçekletiriyoruz. sveç ve Norveçte kutsal kitabmz Kuran- Kerime yaplan saldrlarn hemen ardndan bu defa Fransada bir derginin çirkin provokasyonu sahneye koyulmaya hazrlanmaktadr. Oysa daha geçen hafta Yeni Zelandadaki katliamn yarglamasnda maktul yaknlarnn söyledikleri sözler halen hafzamzda, halen kulaklarmzda yanklanyor. nsan olmann onurunda, insan haklarnn eit temelinde buluarak nefretin, rkçln, ayrmcln üstesinden gelebiliriz.
AHM Bakan Robert Spano ise Türkiyenin Avrupa nsan Haklar Sözlemesi ile ilikisinin uzun ve zengin bir iliki olduunu söyledi. Türkiyenin sözlemeye ilk imza atan ülkelerden olduunu anlatan Spano, Hukukun üstünlüü konusu Avrupa ülkelerinin ortak miras olarak görülüyor. Türkiye anayasasna baktmzda Türkiyenin hukukun üstünlüüyle yönetilen laik, sosyal devlet olarak tanmlanyor. Hem sözleme hem de Türkiye anayasas hukukun üstünlüü konusunu anayasann temel ayaklar olarak ortaya koyuyor eklinde konutu.
Bamsz yargnn denge ve denetleme sisteminin ileyiinin temel talar olduunu kaydeden Spano, kiilerin güvencesinin hakimler olduunu dile getirdi. Spano, 15 Temmuz darbe giriimi sonras tutukluluklarla ilgili Türkiyeden ikayet ve bavuruda bulunan hakimler oldu. Hakimlerin tutukluluu çok ciddi bir gözetim altndadr. Yarg mensuplarna koruma salanmas gerekir. Böylelikle bamsz ekilde faaliyetlerini yerine getirirler. Yargnn demokratik toplumda dier devlet erkleri arasnda önemli bir ba vardr. Sözleme hukuku çerçevesinde bir tutuklamann 5inci maddede gerekli klnan koullar çerçevesinde hukuka uygun olup olmadn deerlendirmenin milli makamlarn taktirine brakld hususu yanltr. Avrupa Mahkemesi, 5inci maddede sunulan güvenceler dolaysyla ulusal kanun hükümlerine uyulup uyulmadn gözetleme yetkisine sahiptir. Hakimlerin tutukluluu söz konusu olduunda bu gözetleme yetkisi daha sk kullanlacaktr. Türkiyenin Anayasa Mahkemesinin son kararlarnda kurulan kelimeler bu diyaloa uymuyor. Bu tartlmas gereken bir konu. Hukukun üstünlüü ilkesi bamsz mahkemeler olmadan, demokratik yap olmadan bo bir araçtan öteye gidemez ifadelerini kulland.