Babakan Binali Yldrm, Dou ve Güneydou bölgelerini cazibe merkezi haline getirecek paketin içeriini ve yatrm kriterleri açklad. terörle mücadele ile sosyal ve ekonomik gelimeyi ayn paralelde yürütmeye hedeflediklerini belirten Babakan Yldrm öyle dedi;
Özelikle terörün youn bir ekilde milletimizin cann skt, rahatsz ettii bölgeleri bir yandan terörden temizlenmi güvenli hale getirirken bir yandan da geciken yatrmlar balatmak ve böylece doudan batya göçü azaltmak birinci hedef. kinci hedef bölgedeki kalknmayla ilgili aç ortadan kaldrmak.
Ön taleplere baknca durum gayet güzel. 23 il için müracaat says bin 200. Toplam yatrm tutar 19 milyar 600 milyon. Öngörülen istihdam 112 bin 400. u ana kadar ön talep toplamada teklifler bu düzeyde. Bunlarn dökümüne gelirsek üretim ve imalatla ilgili olanlar yaklak 13 milyar. Dier ksm da hizmet sektörüyle ilgili talepler. Görüldüü gibi gayet youn, güzel bir ilgi var.
Yatrm için sfr faizli yatrm kredisi verilecek, faiz oran indirilmi iletme kredisi verilecek. Diyelim ki faiz oran 10sa yarsn devlet karlayacak, KOBlere uygulanan sistem gibi. Üretim tesislerini büyütmek, yenilemek, iini gelitirmek isteyenlere de ayrca destek verilecek. çar ve veri merkezi kurmak isteyenlere yatrm destei verilecek
Desteklerde öz kaynak yüzde 30, kredi yüzde 70. Cebinden 30 liray sen koyacaksn, devlet de 70 lirasn verecek. Hepsini vermiyoruz. Herkes elini tan altna koyacak. Organize sanayi bölgesi parselleri, büyükehirlerde yatrm izleme ve koordinasyon bakanlklarna, dier ehirlerde il özel idarelerine devredilecek ve bu fabrika binalar, fizibiliteye uygun olarak tahsis edilecek, yapm yatrmc tarafndan gerçekletirilecek
OSBlerde yatrma uygun arsa yoksa, o zaman hazinenin arazilerinden uygun arsa verilecek. Diyelim ki büyük ölçekli organize sanayi dolu, arsa yok, yeni organize sanayi yapacak yer de yok, hazinenin elindeki arazilerden fabrika olmaya, ehrin imar planna uygun araziler bulunup yatrmcya tahsis edilecek. Ayrca büyük yatrmlar, organize sanayi bölgeleri dnda özel desteklenecek
malatlar destekleyerek, Douda yatrm yaplmasnn önünü açyoruz. Yatrmnn bir ksmn Douya, Güneydouya kaydrmak isteyenlere özel destekler vereceizb çar ve veri merkezlerinde, öncelikle müsait kamu binalarn tahsis edeceiz. Ayrca iletiim altyaps devlet tarafndan yaplacak, kurulu aamasnda personelin eitilmesi için kii bana 2 bin 500 lira destek verilecek. Veri merkezlerinde de kullanlan elektriin yüzde 30unu devlet karlayacak
HABER MERKEZ
Babakan Binali Yldrm, Özelikle terörün youn bir ekilde milletimizin cann skt, rahatsz ettii bölgeleri bir yandan terörden temizlenmi güvenli hale getirirken bir yandan da geciken yatrmlar balatmak ve böylece doudan batya göçü azaltmak birinci hedef. kinci hedef bölgedeki kalknmayla ilgili aç ortadan kaldrmak. Aslnda belirlediimiz bu 23 ile yaplacak yatrm bir anlamda Türkiyenin tamamna yaplan yatrm anlamna geliyor. dedi. Babakan Yldrm yatrma yönelik admlar, Yatrm için sfr faizli yatrm kredisi verilecek, faiz oran indirilmi iletme kredisi verilecek. Diyelim ki faiz oran 10sa yarsn devlet karlayacak, KOBlere uygulanan sistem gibi. Üretim tesislerini büyütmek, yenilemek, iini gelitirmek isteyenlere de ayrca destek verilecek. çar ve veri merkezi kurmak isteyenlere yatrm destei verilecek. Desteklerde öz kaynak yüzde 30, kredi yüzde 70. Cebinden 30 liray sen koyacaksn, devlet de 70 lirasn verecek. Hepsini vermiyoruz. Herkes elini tan altna koyacak diyerek açklad.
Yldrm, çankaya Kökünde gerçekletirilen Cazibe Merkezleri Program Balangç Lansmannda yapt konumada, 4 Eylül 2016da program Diyarbakrda ilan ettiklerini, daha sonra 11 Ekim 2016da bölgenin paydalaryla program paylamaya baladklarn, programn 13 Ekim, 16 Ekim, 5 Kasm ve 11 Kasm 2016 tarihlerinde yaplan toplantlarda, bölgeyle ilgili bakanlar, milletvekilleri ve sivil toplum örgütlerince enine boyuna konuulduunu dile getirdi. Yldrm, programn detaylarna ilikin bilgi verdi.
Yldrm, Esas itibaryla iki ekilde anlatabiliriz; bir, üretime destek var, iki, hizmet sektöründe faaliyet gösteren özellikle çar ve veri merkezi kurulmas, bu iki hizmet sektörüne ayrcalkl destek var. ifadesini kulland. Yatrm yapanlara ücretsiz danmanlk hizmeti verileceine iaret eden Yldrm, iyi bir fizibilitenin baarl bir yatrm için olmazsa olmaz olduunu, bu dorultuda fizibilite hazrlanmas ve gerekli ön projelerin yaplmas için istenen danmanlk hizmetinin bedelini devletin karlayacan bildirdi. Babakan Yldrm, yatrm için yer de vereceklerini, bunun organize sanayi bölgesi içinde ya da dnda olabileceini ancak tercihlerinin organize sanayi bölgesi içinde bulunmas yönünde olduunu dile getirdi.
- Yatrm için sfr faizli yatrm kredisi verilecek
Fabrika ve bina yapmna da destek vereceklerine dikkati çeken Yldrm, öyle devam etti: Yatrm için sfr faizli yatrm kredisi verilecek, faiz oran indirilmi iletme kredisi verilecek. Diyelim ki faiz oran 10sa yarsn devlet karlayacak, KOBlere uygulanan sistem gibi. Üretim tesislerini büyütmek, yenilemek, iini gelitirmek isteyenlere de ayrca destek verilecek. çar merkezi kurmak isteyenlere yatrm destei verilecek, veri merkezi kurmak isteyenlere de yatrm destei verilecek.
Bu 23 ilden herhangi birinde üretim yapacaksnz, bir fabrika kuracaksnz. Bu fabrikay kurarken salanan yatrmlardan yararlanmak için yatrm tutar asgari 2 milyon lira olacak, eski parayla 2 trilyon ve en az 30 kiiye i salayacanz garanti edeceksiniz. 2 milyonluk bir yatrm yapacam, 30 kii çaltracam dediiniz zaman yatrmdan, bu teviklerden yararlanmaya hak kazanacaksnz. Bunlar asgari snrlar, daha fazlasna bir mani hal yok. Eer hizmet sektöründe çar merkezi açacaksanz en az 200 kiiye i salayacanz taahhüt edeceksiniz ve bu 200 kiiyle hizmet sözlemesini yaptnz ibraz edeceksiniz.
Bilgilerin depolanmas konusunda eskiden arivlerin kullanldn anmsatan Babakan Yldrm, u görülere yer verdi:
Arivlerin elli kat, yüz kat, bin kat kadar bilgiyi öyle avuç içi kadar bir kutunun içerisine koyuyorsunuz. 5 bin metrekarelik bir temiz alan, beyaz alan, böyle tanmlanyor, bunu taahhüt edecek ve bu ekilde bir veri merkezi kuranlar bu destekten yararlanacaktr. Desteklerde öz kaynak yüzde 30, kredi yüzde 70. Cebinden 30 liray sen koyacaksn, devlet de 70 lirasn verecek. Hepsini vermiyoruz. Herkes elini tan altna koyacak. Bakas verirse haydan gelen huya gider, o i bir ie yaramaz. O yüzden biraz kendi cebinden de para koyacaksn, 30 lira sen koyacaksn 70 lira da devlet koyacak. Organize sanayi bölgesi parselleri, büyükehirlerde yatrm izleme ve koordinasyon bakanlklarna, dier ehirlerde ise il özel idarelerine devredilecek ve bu fabrika binalar, fizibiliteye uygun olarak tahsis edilecek, yapm yatrmc tarafndan gerçekletirilecek.
Babakan Yldrm, bina inaatlarnn 20 bin metrekare veya 10 milyon lira bedelli olmasnn öngörüldüünü, bunun, 20 bin metrekareye kadar binalarn desteklenecei anlamna geldiini bildirdi. Yldrm, bu sözlerinin ardndan Kalknma Bakan Lütfi Elvana seslenerek, 20 binden fazla olunca desteklemiyor muyuz Lütfi Bey, 20 bin metrekare deil de 50 bin metrekare yaparsa? diye sordu.
Elvann cevabnn ardndan Yldrm, unlar kaydetti: Daha fazla yatrm, daha fazla destek olmas lazm. Neyse siz imdi 20 binden balayn bakalm, ikinci 20 bini de ikinci destee dahil edelim. lk 20 binin farkn söyleyelim, ilk 20 bin metrekaresi bizden, devlet yaptryor, para pul yok. Dier ksmna kredi alabiliyorsunuz. lk 20 bin metrekare kapal alan bedelini tamamen devlet karlyor, 5 kuru cebinizden para çkmayacak, onun üzerindekilerde de faizsiz kredi var. Bedel ne? 10 milyon veya metrekare deil de 10 milyona kadar olan ksmn devlet karlyor. 10 milyonluk sabit yatrm, fabrika binas yatrm. Daha sonra 15 yl boyunca burada yatrm, imalat yaptktan sonra isterseniz size sembolik bir bedelle devredilecek fabrika. Devletin yapt o yatrm 15 yl kullanacaksnz, çok sembolik bir kira vereceksiniz, daha sonra da tamamen mülkiyetini devralacaksnz. Ne güzel i, biz de mi yapsak?
OSBlerde yatrma uygun arsa yoksa
Babakan Yldrm, OSBlerde yatrma uygun arsa yoksa, o zaman hazinenin arazilerinden uygun arsa verilecek. Diyelim ki büyük ölçekli organize sanayi dolu, arsa yok, yeni organize sanayi yapacak yer de yok, hazinenin elindeki arazilerden fabrika olmaya, ehrin imar planna uygun araziler bulunup, yatrmcya tahsis edilecek. Ayrca büyük yatrmlar, organize sanayi bölgeleri dnda özel desteklenecek. 100 milyon ve üzerindeki yatrmlara özel desteimiz var. diye konutu.
Tekil, bölgesel, birkaç ehre hitap eden ve birçok insana dorudan, dolayl i, a temin eden yatrmlarn ayrca desteklendiini ifade eden Yldrm, burada da yatrm artnn 100 milyon lira ve üzerinde olduunu belirtti. Arsa tahsisi ve bina yapmnn tamamlanmasnn ardndan, yatrmcnn makine almas gerektiini vurgulayan Babakan Yldrm, bunun da sermayesini karladklarn kaydetti.
- Yerli üretimi tevik ediyoruz
Bunun yerli kaynaklardan temin edilmesi halinde kredi artlarnn deitiine iaret eden Yldrm, unlar söyledi: Kredi 2 yl ödemesiz 6 yl, bu ithal ederseniz, alrsanz. Dardan makine, ekipman aldnz, yatrm için kredi 2 yl ödemesiz toplam 6 yl olacak, sfr faizli olacak. Eer yerli makine, teçhizat alrsanz burada ödemesiz dönemi 3 yla, toplam süreyi de 10 yla çkaryoruz, yerli üretimi tevik ediyoruz.
Böylece yerli sanayiye de pozitif bir ayrmclk yaplacan aktaran Babakan Yldrm, bu tür desteklerin mevcut iini büyütmek isteyenlere de verileceini, yatrmn yüzde 30unun öz kaynaktan karlanma artnn burada da devam ettiini ve faizin sfr olduunu vurgulad.
letme kredisi hakknda da bilgi veren Yldrm, konumasna öyle devam etti:
letmenin önce harekete geçmesi için can suyu lazm, para lazm. Onu da unutmadk burada da düük faizli iletme kredisi vereceiz. Kredi 4 yl vadeli olacak. lk yl ödemesiz, bir yl para yok. kinci, üçüncü, dördüncü yl geri ödemeli olacak ve düük faizli olacak. Düük faizden kastmz cari faizin yars. Tam bir destek. Burada da üretim faaliyetlerinin yerli makine, teçhizatla yaplmas durumunda bu iletme kredisinin de vadesini uzun tutuyoruz. Fabrikay kurarken yerli üretimden yararlannca, kredi süresi uzun.Yetmedi, iletme döneminde de bu fabrikalara iki yl ödemesiz 5 yl iletme kredisi veriyoruz. Burada da bir pozitif ayrmclk yapyoruz.
Amaçlarnn Yerli imalat desteklemek olduunu anlatan Babakan Yldrm, Böylece Batda Orta Anadoluda üretilen makine, teçhizatlar onlar da tevik edilmi oluyor. Aslnda bu 23 ili kapsayan tevik program, bütün Türkiyenin imalat sektörünü destekleme anlamna geliyor. Oradaki imalatlar destekleyerek, Douda yatrm yaplmasnn önünü açyoruz. Bir de yatrmn Douda büyütmek isteyenler, diyelim ki Batda yatrm var, benzerini Douda da yapmak istiyor. Bir ksmn Douya, Güneydouya kaydrmak istiyor, onlara da özel destekler vereceiz. Tama destekleri ve lojistik destekleri. diye konutu.
- Elektriin yüzde 30unu devlet karlayacak
çar ve veri merkezleri desteklerini de açklayan Babakan Yldrm, çar ve veri merkezlerinde, öncelikle müsait kamu binalarn tahsis edeceiz. Ayrca iletiim altyaps devlet tarafndan yaplacak, kurulu aamasnda personelin eitilmesi için kii bana 2 bin 500 lira destek vereceiz. Veri merkezlerinde de kullanlan elektriin yüzde 30unu devlet karlayacak. deerlendirmesinde bulundu.
Veri merkezlerindeki en büyük giderin enerji maliyeti olduuna dikkati çeken Yldrm, elektrik ihtiyacnn biraz daha artrlmas gerektiini bildirdi. Babakan Binali Yldrm, bu miktarn bir dahaki sefere 50-50 olmasn isteyerek, Zaten Bakanlar Kurulu bu desteklerin miktarn deitirmeye yetkili, ilave bir mevzuata gerek yok. Dolaysyla buradaki desteklerin oranlaryla da deitirme ansmz var. dedi.
- Hiç zaman kaybolmadan vatanda iine, gücüne bakacak
Babakan Yldrm, vatandalarn tevik ve destek kredilerinden nasl yararlanacana ilikin de bilgi verdi. Vatandalarn illerdeki Kalknma Ajansna bal Yatrm Destek Ofislerine veya Kalknma Bankasna müracaat edeceklerini, parann verilecei yerin Kalknma Bankas olduunu aktaran Yldrm, Kalknma Bankasna, bu ie gerekli olan kaynak, finansman ayrlmtr. Dolaysyla projeler buraya verilecek, burada hemen incelenip, projenin hangi desteklerden, hangi oranlarda yararlanacana karar verilecek, hiç zaman kaybolmadan vatanda iine, gücüne bakacak. deerlendirmesini yapt.
Tevik ve desteklerin koordinasyonunu Kalknma Bakanlnn salayacan vurgulalayan Yldrm, cazibe merkezlerinin kurulmasnda birçok bakanln çalmalar ve emei olduunu, Babakan Yardmclar Nurettin Canikli ile Mehmet imek, Maliye Bakan, Gümrük ve Ticaret Bakan, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakan, Ulatrma Denizcilik ve Haberleme Bakan, Salk Bakannn bölgeyle dorudan ilgili bulunduunu ve bölgeleri onlara zimmetlediklerini, bakanlarn çalmalar takip edeceklerini, nerede, ne aksaklk varsa bunlarn giderilmesi için çalacaklarn kaydetti.
- Nerede sorun varsa, bu sorunlar bize ileteceksiniz
Programa milletvekillerin, rektörlerin, sanayi ve ticaret odalarnn, valilerin, belediye bakanlarnn katldn aktaran Yldrm, Bu programla ilgili dorudan dolayl herkes var. Sonra biz duymadk, bilmiyoruz falan mazeret istemiyorum. Program sar sultan duydu, siz duymadm derseniz, üzülürüm, herkes duydu, herkes takip edecek. Nerede i aksyorsa, nerede sorun varsa, bu sorunlar bize ileteceksiniz, ilgili valilerimize, olmad bakanlklarmza, olmad bize. Zaman kaybetmeye tahammülümüz yok, bu iin mutlaka bir an önce balamas lazm. diye konutu.
Terörle mücadelede de ciddi mesafeler alndna dikkati çeken Yldrm, sözlerine öyle devam etti:
Yava yava i hayatnn canlanmas, hayatn normallemesi, yatrmlarn hzlanmasna bal, istihdamn gelitirilmesine bal. Bugün için bu ortamlar mevcut, Allaha ükür terörle ilgili krsalda, ehirlerde mücadele tam kapasite devam ediyor. Bundan sonra daha da güzel olacak, dolaysyla yatrm ortam için her ey hazr. Para hazr, imkanlar hazr, her ey hazr, bundan sonra i yatrmclarmza düüyor. Bizden size destek vermek, ii yapacak olan sizlersiniz. Uygun olan i, a salayan projelere gözümüz kapal destek vereceiz. Burada bir para datlyor, geleyim buradan 3-5 kuru para alaym diye düünüyorsanz, hiç yanamayn. Gerçekten yatrm yapacak olana para var. Elini tan altna koyup üretecek, ürettiini deerlendirecek, insanlara a ve i salayacak olanlarla iimiz olur. Dierleriyle iimiz olmaz. Bunun da bilinmesinde fayda var. Babakan Yldrm, konumasn programn ülkeye, vatandalara hayrl olmasn dileyerek sonlandrd.
- Notlar
Babakan Yldrm, toplantnn basn kapal devam eden bölümünde, cazibe merkezi ilan edilen 23 ilin valileri, milletvekilleri, belediye bakanlar ve sivil toplum kuruluu bakanlarnn taleplerini dinledi, sorularn yantlad.