Brennann ABDnin Afganistandan ayrlmasnn bölgeyi daha emniyetsiz hale getirdiini düünüyor musunuz? sorusunu Cumhurbakan Erdoan, öyle cevaplad:
20 yldr Amerikann burada kalyla bölge güvenli bir hale gelmedi ki Tam aksine, bölge her geçen gün ciddi manada kan kaybetti. Biz burada bine yakn elemanmzla havalimannn korunmas konusunda görev icra ettik. Bize en sonunda havalimannn korunmas teklifi geldiinde Brükselde Sayn Bidenla bunlar konutuk. Bizim böyle bir görevi üstlenebileceimizi kendilerine söylediimde, Üç eyi de isteriz dedim. Bunun birisi lojistik destek. Lojistik destekten talebimiz, idari ve malidir. Bir dier adm da özellikle u an ellerinde bulunan silah, mühimmat vesaire bunlarn Türkiyeye devridir. Ama öyle eyler oldu ki tam aksine Karzai Havalimanndaki tüm silahlarn mühimmatlarn, araçlarn hepsi Talibana verildi. u anda da Taliban orada Amerikann silahlaryla hareket ediyor. Bu gerçekleri de tabi görmek gerekir. Fakat biz baz eylere de altk. Ayn ekilde Türkiyeye saldran terör örgütleri de maalesef Amerikadan çok ciddi silah, mühimmat destei ald. Bu, geçmi hükümette de ayn ekilde oldu, u anda da ayn ekilde oluyor. Öncelikle PKK/YPG/PYD terör örgütlerine bu tür silah desteklerinin verilmemesi gerekir.
ABD TERÖR ÖRGÜTLERN DESTEKLEMEMEL
ABDnin, DEAa kar mücadelede müttefik olarak gördüü gruplara tedarik ettii silahlarn Türkiyeye kar kullanldna yönelik bir kant var m? ABD desteinden dolay bu gruplardan size yönelik tehdit var m? sorusunu Cumhurbakan Erdoan, Bunu Sayn Trump döneminde de Trumpn kendisine de ifade etmitim. u anda da yine ayn ekilde trlarca silah, mühimmat vesaire bölgeye geliyor. Bunlarn hepsini biz kendilerine istihbarat örgütümüz vastasyla da ifade ettik, ifade ediyoruz. Bundan sonraki süreçte de ayn ekilde tabi bunu ifade edeceiz diye yantlad.
Bunlar Bakan Bidena sundunuz mu? sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, Bunlarn hepsini biz muhataplarmza sunduk. u anda benim stihbarat Bakanm ayn ekilde muhatabna bunlar sundu, sunuyor. Bundan sonra da bunlar sunmaktan çekinmeyiz. çünkü baz gerçekler var. Amerika NATO ülkesidir. Biz ayn ekilde NATO ülkesiyiz. NATOda dayanma içerisinde olmamz gerekirken, terör örgütleri buralardan bu tür destekleri almamal. Bunu da söylemek durumundayz dedi.
AFGANSTANA KMSENN VERMED DESTE BZ VERDK
Türkiyenin Talibana Afganistandaki havalimann iletmesi için yardm ve teknik destek salayp salamad ve yeni Taliban hükümetiyle ilgili ne düündüü sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, u anda henüz bizim Talibanla anlamaya vardmz herhangi bir konu yok. u anda Taliban daha çok Katar ile müterek hareket ediyor. Biz ise askerlerimizi, sivil vatandalarmz oradan çektik. Biz u anda havalimannda yokuz. Taliban ile de u anda herhangi bir i birliimiz yok. Ama bir eyi çok açk ve net söylemem lazm. Bizim Afganistan halkna kar tarihten gelen bir birlikteliimiz var. Kimsenin Afganistana vermedii destei her zaman biz verdik. Alt yapda, üst yapda Afganistanda birçok yatrmlarn içerisinde olduk ve bundan sonraki süreçte de bunu yaparz. Dediim gibi, bu yaplan yanllklar sebebiyle de askerimizi çektik, sivil vatandalarmz çektik ve u anda Afganistanda biz yokuz diye yantlad.
(KABL HAVALMANININ LETLMES) ANLAMALARA, SÖZLEMEYE BALI
Havalimannn iletilmesine yardm etmeyecek misiniz? sorusu üzerine ise Cumhurbakan Erdoan, Dediim gibi, bu, anlamalara, sözlemeye bal. Burada eer gerçekten karlkl anlamalarla olumlu bir adm atlacak olursa u anda Afganistandaki hükümet kapsayc deil, kucaklayc deil. Kucaklayc, kapsayc olmayan bir hükümetle böyle bir adm atmak da bizim için bir defa mümkün deil. Ama bu kapsayc olursa, kucaklayc olursa bizler de Türkiye olarak orada yer alrz dedi.
AFGANSTANDA DA KADINLAR HAYATIN HER YERNDE OLMALI
Taliban u an sadece erkek çocuklarnn okula gitmesine izin veriyor, kzlara müsaade etmiyor. Kamu kurumlarndaki kadnlara ie gelmemelerini söylediler. Taliban geliim göstermi gibi durmuyor. Böyle bir hükümetle çalr msnz? sorusuna Cumhurbakan Erdoan, Türkiyenin bu konuda özellikle kadna bak bellidir. Bizde kadn hayatn her yerinde vardr. Eitimde, salkta, adalette, yargda vard hayatn her yerinde vardr. Kendi ülkemizde bu böyle olduuna göre, Afganistanda biz niçin farkl bir ey düünelim? Orada da ayn ekilde kadnn hayatn her yerinde olmasn arzu ederiz. Kadnlar buralarda aktif rol alr hale geldii anda, onlara eitim, salk, adalet, emniyet, her noktada biz Afganistana da bu destei veririz. Bunlarn eitimlerine de ayrca ülkemizde frsat salarz yantn verdi.
Mevcut durumda Talibanla çalmak istemiyorsunuz gibi görünüyor? sorusuna ise Cumhurbakan Erdoan, Bu saydm konularla ilgili olarak eer bunlar kabul edilirse yaparz. Ama kabul edilmezse yapamayz dedi.
BZM KAPIMIZ YOL GEçEN HANI DEL
u an ülkesinden kaçan Afgan mülteciler var. Bunlarn bazlar Türkiyeye yöneldi. Geçen ay Türkiyenin mülteci deposu olmak gibi bir görevi ve yükümlülüü olmadn söylediniz. Bu kimin yükümlülüü? Bu mültecileri almak ABDnin yükümlülüü mü? sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, u anda ABD zaten bu tür sorumluluklar yerine getirmedi ki u anda kayt d, kayt içi olmak üzere benim ülkemde 300 bini akn Afganl mülteci var. Bundan sonra da ülkemize hala Afganl mülteci almaya gücümüz yetmez. Ama Amerika, Afganl mültecileri buraya alacaksa o da ayr bir konu. Ben Amerikann mülteci politikalarn paylaamam ama Amerika da benim mülteci politikalarm herhalde paylaamaz. Ama tabi, özellikle açk söylüyorum, bizim kapmz da yol geçen han deildir açklamasn yapt.
AMERKA 20 YILDIR AFGANSTANDA NEDEN BULUNDUU SORGULAMALI
ABDnin bu konuda daha fazlasn m yapmas gerekiyor? sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, ABDnin tabi ki çok eyler yapmas gerekir, çok da yatrm yapmas gerekir. çünkü 20 yldr Amerika orada neden vard? Önce bu sorularn cevabn Amerikann kendi kendisine vermesi gerekirdi. O sosyolojik deerlendirmeyi yapmas gerekirdi. Acaba bunlar niye yaplmad? Özellikle bu tür silah yaplandrmas vesaire, bunlar ne için yapld? Bunlarn üzerinde durulmas gerekir? Orada bunca badigardlar görevlendirilirken bu badigardlara ödenen ücretler sradan rakamlar deildi. Yani bunlarn hepsinin tüm Amerikallar tarafndan sorgulanmas gerekir. Afganistana niye girdik, u anda niye çkyoruz? bunun herhalde Amerika tarafndan sorgulanmas gerekir diye düünüyorum deerlendirmesinde bulundu.
NATO ORTAI OLARAK MÜTEREK HAREKET EDELM
Haziranda yüz yüze görütüünüzde Bidena bu sorular yönelttiniz mi? Biden potansiyel problemler gördüünüze dair uyardnz m? sorusuna Cumhurbakan Erdoan, Bizim Brükselde konutuumuz eyler daha çok, havaliman konusu olmutur. Havaliman konusuyla ilgili gerekli sorular kendilerine yönelttim. Eer bizim orada olmamz istiyorsanz özellikle lojistik desteklerin verilmesi lazm, idari ve mali noktada gerekli desteklerin verilmesi lazm. Biz de bir NATO orta olarak sizinle burada müterek hareket edelim. dedim yantn verdi.
PARASINI ÖDEDMZ F-35LER TESLM EDLMED
Siz de ABD gibi NATOnun bir parçassnz. Rusya, Türkiyenin S-400 hava savunma sistemlerini satn almaya devam etmeyi planladn söylüyor. Neden buna devam ediyorsunuz? Biden sizden durmanz istedi mi? sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, unlar söyledi:
Ben Bakan Bidena gerekenlerin hepsini söyledim. imdi de söyleyeyim; bakn biz F-35 uçaklarn aldk ve 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptk. Fakat bizim bu 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptmz uçaklarmz Amerika bize teslim etmedi. Patriotlar noktasnda bunlar istedik, maalesef bu konuda da yine ayn ekilde bize Patriot vermedi. Sayn Trumpn döneminde de bunlar görütüümüzde, konutuumuzda Sayn Trump unu söyledi; F-35ler için 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yapan Türkiyeye F-35leri niçin vermiyoruz? Bunu dünya basnnn önünde söyledi. Peki u anda benim bu 5 tane uçam niye verilmiyor? Bu paray ben ödedim. Ödediim para ortada.
HANG SAVUNMA SSTEMN ALACAIMIZA ABD KARIAMAZ
Cumhurbakan Erdoan, Türkiyenin S-400 alm karsnda ABDnin tutumuna ilikin, Ona karamaz. Siz bana Patriot vermezseniz, savunma noktasnda benim bir baka ülkeden alacam herhangi bir savunma sistemine müdahale edemezsiniz. Bakn bu konuda NATO Genel Sekreteri Stoltenberg gayet güzel bir açklama yapt Biz ortaklarmzn kimden, nereden, ne kadar herhangi bir sistem satn aldna müdahale edemeyiz. dedi. Kim bu? Stoltenberg; NATOnun Genel Sekreteri. Buyurun, gerçek ortada. Kimse kusura bakmasn. Ben de unu söyleyeceim; Türkiyenin güvenlik riskini kim paylaacak? Türkiye, kendi güvenlik riskini kendisi temin edemezse, acaba birilerinin eline avucuna m bakacak? Sen bana Patriot vermeyeceksin, benim hangi ülkeden, hangi savunma sistemini aldma da müdahale edeceksin! Öyle bir ey olamaz ifadelerini kulland.
Sadece hava kuvvetlerinin bu ie yetmeyeceini belirten Cumhurbakan Erdoan, Savunma sistemleri farkldr, hava kuvvetleri farkldr. çünkü u anda hava kuvvetleri noktasnda da yarn Amerikann F-16larn devamn sürdüreceine, benim elimde bir garanti var m? Böyle bir garanti de olmayacana göre belki o zaman biz çok daha farkl admlar da atmak zorunda kalacaz dedi.
TÜRKYE, KEND SAVUNMA NOKTASINDAK BÜTÜN KARARLILIINI ORTAYA KOYACAKTIR
Cumhurbakan Erdoan, Bundan sonraki dönemde de kimse bizim savunma sistemleri noktasnda hangi ülkeden ne kadar ne alacamza müdahale edemez. Bunun kararn verecek olan biziz. u anda 84 milyon nüfusa sahip bir ülke olan Türkiye, kendi savunma noktasndaki bütün kararlln ortaya koyacaktr. Bu kararna da kimse müdahale edemez diye konutu.
HALA S-400LERN YEN PARTSN ALMA NYETNDE MSNZ?
Sunucunun Yani siz hala S-400lerin yeni partisini alma niyetinde misiniz? sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, Bundan sonraki dönemde de kimse bizim savunma sistemleri noktasnda hangi ülkeden ne kadar ne alacamza müdahale edemez. Bunun kararn verecek olan biziz. u anda 84 milyon nüfusa sahip bir ülke olan Türkiye, kendi savunma noktasndaki bütün kararlln ortaya koyacaktr. Bu kararna da kimse müdahale edemez diye konutu.
TAB K EVET
Sunucunun Bu, yantn evet olduu gibi anlalyor. yorumu üzerine ise Cumhurbakan Erdoan, Ne demek Tabi ki evet dedi.
ORTA DOUDA NE YAPACAIMIZIN KARARINI BZ VERRZ
Amerikan halk ABDnin Orta Douda askeri dahli olmasna siyasi irade göstermediine karar verdi. Bu sizin ve ülkeniz için ne anlama geliyor? sorusunu Cumhurbakan Erdoan, öyle cevaplad:
Bu, Amerikann kendi takdiridir, bunu biz belirleyemeyiz. Orta Douda ne yapacamzn kararn biz veririz. Ben sadece bir ey söylüyorum; Amerika NATO ülkesidir, Türkiye NATO ülkesidir. Amerika, bölgedeki PKK, PYD, YPG gibi terör örgütleriyle beraber mi hareket edecek yoksa NATOda beraber olduu dostuyla, Türkiyeyle mi beraber mi hareket edecek? Bunun kararn vermesi lazm. Ben ikincisini tercih ediyorum.
ABD BAKANLARINA PKK/PYD/YPG TERÖRÜNÜ HER ZAMAN ANLATTIM
Biden yönetimi size Suriye ve Iraktaki müttefiklerine yönelik politikasnda deiiklie gitme niyetinde olduunu söyledi mi? eklindeki sorusu üzerine, Cumhurbakan Erdoan, Bu konulara girme frsatmz olmad, çünkü üzerinde durduumuz konu arlkl olarak Afganistand. Ama ben her zaman Amerikadaki lider dostlarma PKK, PYD, YPG terör örgütlerine kar duruumuzu anlattm. Bunu Trump döneminde de yaadk. Dedik ki Bunlarn Türkiyeye tadklar binlerce tr silah, mühimmat ne yapacaksnz? Olumlu cevap alamadk. dedi.
Suriyedeki 900 ABD askerinin kalmasn m yoksa gitmesini mi istiyorsunuz? sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, Tabi ki benim burada tasarrufum olursa Suriyeden çkmalardr, Iraktan çkmalard Afganistandan çktklar gibi çkmalardr. çünkü eer dünyada biz bara hizmet etmeyi istiyorsak bar için o bölgelerde kalmann hiçbir anlam yok. Brakalm o bölge halk, o bölgedeki yönetim kararn kendisi versin diye konutu.
SURYEDE 100 BN BRKET EV NA EDYORUZ
Suriye için araya girilmesini Türkiyeye mi braksnlar? sorusunu ise Cumhurbakan Erdoan, Bir defa unu çok açk net söyleyeyim; biz istenmediimiz yerde durmayz, istenmediimiz yerde bulunmayz. Bakn biz u anda Suriyede 100 bin briket ev ina ediyoruz. Evlerinden barklarndan tamamyla kovulmu olan aileler için bunlar biz ina ediyoruz. Acaba dier ülkeler ne yapyor? Bu önemli diye cevaplad.
PUTNLE BUNLARI ZATEN KONUUYORUZ
Vladimir Putinle bunun hakknda m konuacaksnz? sorusu üzerine Cumhurbakan Erdoan, Biz bunlar zaten Putinle konuuyoruz dedi. Cumhurbakan Erdoan, Temenni ederim ki Amerika, Rusya, ran ve Türkiye, Suriyede de Irakta da bu bölge insanlarnn huzuru için bir çalma içerisinde olsunlar. diye konutu.