Erdoan basn toplantsnda öyle konutu:
kili görümemizde ilikilerimizin genel bir deerlendirmesinde bulunduk. Zambiya bamszln kazand günden bu yana demokratik kurumlar, bar ve istikrar ortam, kalknma hamleleri ve önemli potansiyeli ile Afrika ülkeleri için de model ülke olmay sürdürmektedir. Devletin diareyetli liderliinin bu baarda önemli bir pay var. Zambiyay ikili ilikilerimizi çeitlendirip gelitirebileceimiz dost bir ülke, siyasi ve ekonomik bir ortam olarak görüyoruz. Siyasi, askeri, ekonomik, ticari, kültürel her türlü alanda ibirliimizi ilerletmeye hazr ve kararlyz. Tabi bugün çok hzl bir balangç yapyoruz. Bugün imzlayacamz anlamalara farkl bir önem atfediyorum. Farkl alanlarda 12 anlama imzalayacaz. Bu ilikilerimizin özellikle ina edilecei ahdi altyapy kuvvetlendirmek için önemli bir göstergedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisinde Zambiya dostluk grubumuz bulunmaktadr. Dostluk grubunun da yeni üyelerini en ksa zamanda belirleyeceiz. Zambiya Ulusal Meclisinde de bir dostluk grubunun oluturulmasn özellkle bekliyoruz. Böylece parlamentolar aras ilikilerimizi düzenli ve salam bir çerçevede ilerletebiliriz. Yaklak olarak 17 milyon sizlerin nüfusu var, 81 milyon da bizim nüfusumuz var. Her iki ülke toplamda 98 milyon bir nüfusa sahibiz. Bu önemli bir potansiyeli oluturuyor. Yüzölçümlerimiz birbirine oldukça yakn. 752753 bin kilometre kare sizlerin yüzölçümü, 780 bin kilometre kare de bizim yüzölçümümüz. Bu alanlarda bizler müterek olarak çok eyler yapabiliriz. Ticari ve ekonomik ilikileri, ülkelerimizin potansiyeli göz önüne alndnda en fazla geliimi oluturmaktadr. Türk firmalar elektrik santrali, baraj, altyap, yol, konut gibi büyük müteahhitlik ilerinde uluslararas seviyede tecrübe ve prestij sahibidir. Zambiyada açlacak ihalelere katlarak baarl olacaklarna ve bu ilerdeki standartlar yükselteceklerine, katkda bulunacaklarna eminim. Ekonomik alandaki deneyimlerimizi karlkl çkarlara hizmet edecek projeler çerçevesinde sizlerle paylamaya hazrz. Aramzda 2017 ylnda gerçekleen ticaret hacmine baktmz zaman, bu 22 milyon dolar. Ticari ilikilerimize ivme kazandrmak adna çabalarmz sürdürmeliyiz.
adamlarmzla i adamlarnzn bugün bir toplants olacak. Bugüne kadar hiç yaplmam olan karma ekonomik komisyon toplantsnn bir an önce düzenlenmesini arzu ediyoruz. konseyinin ilk toplantsnn geçtiimiz Haziran ay sonunda gerçekletirildiini örendim. Fakat bunu düzenli bir ekilde devamnda büyük faydalar görüyorum. Ayrca 7. Ulusal Kalknma Plannz kapsamnda öncelik verdiiniz tarm, enerji, turizm, imalat ve salk alanlarnda sizlerle ibirliimizi ilerletebiliriz. Bu konuda hepsinde beraber hareket etmeye varz. Zambiyann ekonomik hayatn çeitlendirme hedefine küçük ve orta ölçekli iletmeler alanndaki tecrübelerimizle katkda bulunabileceimize inanyorum. Turizm sektörü Türkiyede çok çok ileridir. u anda THY Yönetim Kurulu Bakan da buradaki, kendisiyle de görütüm, Aralk ba gibi buraya uçular balatmaya hazr olabileceklerini söyledi. Özellikle buras bir hub haline gelebilir. Tabi bunun olmas özellikle Zambiyann turizmde bir patlama yapmasn da getirir. Bata Victoria elaleleri olmak üzere sizin de önemli turizm potansiyeliniz var. Bu konuda tecrübe paylamnda bulunabilirz.
Her ikisi de tarm ülkesi olan Türkiye ve Zambiyann bu alanda ibirlii potansiyeli yüksektir. Biz tarmda aslnda tarm endüstrisini de gelitirmi bir ülkeyiz. Bu konudaki birikimimizi Zambiyayla paylamakta çok kararl admlar atabiliriz. Bu arada en ksa zamanda çifte vergilendirilmenin önlenmesi anlamasnn müzakerelerini de tamamlamalyz. Enerji alannda birebir görümemizde de konutuum gibi burada büyük bir açnz olduunu biliyorum. Ama bu geçi döneminde sizlerle bir admn atlmas da mümkün. Bu ilk etapta doalgaz çevirim santraliyle olabilir ama tabi ideal olan üphesiz ki hidroelektrik santrallerin yaplmasdr. Solar enerji önemli. Bunun yannda rüzgar enerjisi santrallerinin olmas önem arz ediyor. Bunlar çoaltmak mümkün, mesela barajlar noktasnda skntnz var biliyorum. Barajlar ina etmek suretinde gerek kullanmda gerek enerji üretiminde önemli admlar atlabilir.
Askeri ve güvenlik ibirliine gelince ülkelerimiz arasnda ilk askeri diyalog toplants Mays 2017de düzenlenmitir. Askeri makamlar arasnda bu temaslarn devamnda yarar bulunmaktadr. Bu çerçevede 30 Nisan 3 Mays 2019da stanbulda düzenlemeyi düündüümüz, dünyann önemli sanayi fuarlar arasnda yer alan IDEF 2019 Uluslararas Savunma Sanayi Fuarna Zambiyann katlmndan memnuniyet duyarz. Ülkemiz savunma sanayi alannda büyük gelime göstermi ve dünyann sayl ülkeleri arasna girmitir. Zambiyann savunma sanayi ihtiyaçlarnn karlanmasnda ibirlii yapabiliriz. Bunlar için askeri çerçeve ve savunma sanayi anlamalarn süratle neticelendirmeye gayret etmeliyiz. Zaten milli savunma bakanlarmzn bugün imzalayaca iki anlama var. Dier taraftan içileri bakannnz da bir anlama imzalayacak. Emniyet tekilatlarmz arasndaki yakn ibirlii memnuniyet vericidir. Bunun için büyükelçiliimiz nezdinde içileri müavirlii kadrosu açtk. Müavirimizin en ksa zamanda göreve balamasn arzuluyoruz.
çok çok önemsediim bir konu var, 1992 ylndan bu yana 136 Zambiyal Türkiye burslarndan faydalanmtr. Havalimannda bir erkek bir kz olmak üzere Türkiyede okuyup dönmü olan iki gencimizi gördüm. 20182019 akademik dönemi için 12 Zambiyal örenciye burs verdik. Bu saylar arttrabiliriz. Halen ülkemizde bu program altnda eitimlerine devam eden örencilerin says 60 geçmtir. Kendi imkanlar ve üniversitelerin verdiii burslar kapsamnda ülkemizde okuyan Zambiyal gençlerin says 100ü geçmitir. Burs verdimiz alanlarn Zambiyann kalknma gündemi açsnda öncelik tayan alanlarla uyumlu olmasna özen gösteriyoruz.
Burada bir ricam u olacak, büyükelçiliimizin yerleimi için bina satn almakla birlikte, Türk mimarisini yanstan büyükelçilik binalarmz ina edebileceimiz, ehrin merkezi ve güzel bir semtinde uygun bir arazinin tarafmza tahsisinden memnuniyet duyacaz. Karlkllk ilkesi temelinde Ankara ncek diplomatik sitede uygun bir arsay da büyükelçiliiniz inas için tehis etmeye hazrz.