HDPnin Hukuk ve nsan Haklar Komisyonundan Sorumlu E Genel Bakan Yardmcs Ümit Dede, korona virüsü salgnnn cezaevlerinde yaratt tehlike ve Adalet Bakanlnn infaz düzenlemesine ilikin deerlendirmelerde bulundu. Partisinin sosyal medya hesaplarndan açklama yapan Dede, unlar söyledi:
DAHA FAZLA OLANAK SUNULMALI: Korona virüsü salgn ülkemizde görünmeye balad ilk gün Hukuk Komisyonu olarak cezaevlerinde gerekli tedbirlerin alnmas gerektiini ifade etmitik. Elbette bu alanda çalma yürüten sivil toplum kurulular, meslek örgütlerinin de yapt açklamalar ve ilettii talepler oldu. Adalet Bakanl Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüünün baz admlar oldu. Örnein bizim de talebimiz olan, görüme imkanlar ellerinden alnan mahpuslar için telefon görüme sürelerinin ve görüme gün saysnn artrlmas konusunda adm atld. Ancak yeterli deil, daha fazla olanak sunulmas gerekiyor. Bununla birlikte avukatlara da müvekkilleriyle birlikte telefonla görüme imkan salanmasn talep etmitik ama bu konuda atlm bir adm yok. Cezaevlerinde yaayan mahpuslara ilikin bir ksm tedbirler alnmas gerektiini söylemitik. Bunlardan biri hijyen koullarnn salanmasyd. Özgürlük çin Hukukçular Derneinin bu süre zarfnda cezaevlerine yaptklar ziyaretler sonras açkladklar raporlardan unu örendik: Cezaevlerinde ilaçlama yaplm, belli hijyen tedbirleri alnm ama yeterli deil. Cezaevlerinde ilaçlamann geliigüzel deil, profesyonel ekiplerce yaplmas çok önemli.
HAVALANDIRMA AçIK OLMALI: Özellikle tekli hücrelerde kalan mahkumlarn havalandrma sürelerinin uzatlmas, hatta havalandrma kaplarnn tam gün açk kalmas gereklidir. Uzmanlar da temiz hava almann önemine dikkat çekiyorlar. Ayrca cezaevine sokulan tüm ürünlerin cezaevine girmeden önce dezenfekte edilmesi gerekiyor. Uzun süredir cezaevinde bulunanlarn baklk sistemlerinin zayflad göz önünde bulundurularak mutlaka daha salkl beslenebilmelerinin salanabilmesi, vitamin takviyesinin de yaplmas gerekiyor. Hem ülke genelinde hem cezaevlerinde testlerin yaplp yaplmad kamuoyu tarafndan çok merak ediliyor. Bu konuda Adalet Bakanlnn mutlaka bir açklama yapmas gerekiyor. Eer bugüne kadar herhangi bir test yaplmamsa bir an önce testlerin yaplmas gerekiyor. Öncelikle de cezaevlerinde çalan personelin testlerinin yaplmas gerekiyor. Cezaevi personelinin mahpuslarla temas ederken özel kyafet, eldiven, maske kullanmalar gerekiyor. ÖHDnin cezaevi ziyaretleri neticesinde aktardklarna göre belli düzeyde önlemler alnyor ama bu önlemlerin artrlmas gerekiyor. Personele tbbi uzmanlar tarafndan eitim verilmesi gerekiyor.
BAIMSIZ HEYETLER NCELEMEL: Bu konuda kamuoyunun kaygs fazla. Bu kaygnn giderilmesi için bamsz heyetlerin cezaevlerini ziyaret etmesi, hijyenik artlarn salanp salanmad, önlemlerin alnp alnmad konusunda inceleme yapmas ve kamuoyunun aydnlatmas gerekiyor. Daha önce de ifade etmitik; koularda doluluk oran çok fazla. Virüs yayldktan sonra cezaevlerine yaplan ziyaretlerde de bu durumun deimedii yönünde bilgiler ulat. Bu konuda hükümetin derhal adm atmas, koularn kapasitesi altnda mahpusun bir arada kalabilecei ekilde düzenlenmesi gerekiyor. Mahpuslara virüsün bulamamas açsndan cezaevleri aras sevklerin durdurulmas gerekiyor. Cezaevlerine yakn hastanelerde ya da tevkif evleri kampuslar içinde bulunan hastanelerde gerekli tedbirlerin alnmas, personel planlamasnn buna göre yaplmas gerekiyor. Mahpuslarn salk kurulularna sevkinin ring aracyla deil ambulansla yaplmas gerekiyor. Adalet Bakanlnn bu konuda ald önlemler var ancak yetersiz. Belirttiimiz çerçevede dier STKlarn ifade ettii taleplerin de hzl bir ekilde hayata geçirilmesi gerekiyor.
MECLSTEK PARTLER ORTAKLAMALI: Gündemde olan ksmi af olarak deerlendirilen ve bir ksm TMK-CMK-TCK ve infaz kanununda deiiklik yaplmasn öngören çalmaya da deinmek gerekiyor. Bu konuda uzun süre önce partimizin balatt, STKlarla, toplumsal kesimlerle, meslek örgütleriyle yürüttüü bir çalma var. Partimiz bu konuda ciddi bir birikimi söz konusu. Bu süreç iletilirken de partimiz tüm bu birikimiyle bu sürece dahil olacaktr. Bugün de AKP Grup Sözcüsünün yapt bir açklama vard. Bu konudaki çalmann bitmek üzere olduu ve Meclise getirilecei yönünde. Biz HDP olarak taslan daha Meclise getirilmeden Mecliste grubu bulunan siyasi partiler ile, STKlarla, meslek örgütleriyle mutlaka paylalmas, onlarn görü ve önerileri alndktan sonra Meclise getirilmesinin bu çalmann daha salkl olmas ve toplumu daha fazla tatmin edecek bir sonucun aça çkmas açsndan önemli olduunu düünüyoruz.
KAPSAM DII BIRAKILMASINLAR: 2018den bu yana yürütülen tartmalarda en çok üzerinde durulan konulardan biri siyasi tutuklu ve hükümlülerin bu düzenlemeden faydalanp faydalanmayaca konusudur. Böyle bir kapsam d brakmann kesinlikle bu yasadan beklenen toplumsal yarar aça çkarmayacan ifade etmek istiyoruz. Altn çizmek gerekir ki DGMlerden balayarak Özel Yetkili Mahkemeler ve son olarak da Özel htisas Mahkemelerinin evrensel hukuk kurallarna, yine AHM ve AYM içtihatlarna uygun olmayan, yarg eliyle iktidara muhalif kesimleri adil olmayan bir yarglama neticesinde tutuklamalar ve adil olmayan bir yarglama neticesinde haklarnda hüküm kurduu gerçei ile kar karyayz. Dolaysyla yaplacak olan düzenlemede siyasi tutsaklarn, kapsam d braklmas bir yana, öncelikli olarak ele alnmas, öncelikli olarak tahliye edilmesi; hükümlü olanlar açsndan infazlarnn öncelikli olarak ertelenmesi gereken kesimlerdir.
YAAM HAKKI GÖZETLMEL: Bu af 2018de ilk gündeme geldiinde Cumhurbakan Erdoann söylemi vard. Devlet ancak kendisine kar ilenen suçlar açsndan affetme yetkisine sahiptir. Kiiler açsndan gerçekleen suçlar devletin affetme yetkisi yoktur demiti. Fakat günümüz koullarnda korona virüsü salgn da göz önünde bulundurulduunda insan yaamn önceleyerek hasta, yal tutsaklar, çocuklu tutsaklarn özellikle tahliye edilmesi veya infazlarnn ertelenmesi gerekiyor. Bunu yaam hakkn göz önünde bulundurarak ifade ediyoruz. Ama dier taraftan ksmi af olarak nitelendirilen çalma yürütülürken Erdoann 2018de ifade ettii gibi devletin kendisine kar suç ilediini iddia ettii kiilere dair bir düzenleme yaplmas ve muhalif durular sebebiyle tutuklanm ve hüküm giymi kiilerin öncelikle olarak serbest braklmas gerektii kanaatindeyiz.
HÜKÜMETLE ORTAKLAMAYA HAZIRIZ: fade ettiim gibi partimizin yetkili kurullarnn, özelde de Hukuk Komisyonumuzun gündemde olan ksmi af tasarsna ilikin çalmalar bulunmaktadr. Bu konunun gündeme gelmesinden itibaren de hükümetle temasmz söz konusu. Bu konuda tüm sürece hakim olduumuzu ve çalmalarmz güçlü bir ekilde yürüttüümüzü, hükümetle ortaklamaya hazr olduumuz bir kez daha ifade etmek istiyorum.