Sosyo Politik Saha Aratrmalar Merkezi, Türkiyenin temel sorunlarna dönük seçmenin tutum, alg ve tercihlerini ölçmek amacyla bir saha aratrmas yapt. Diyarbakr, Mardin, anlurfa, Van, Batman, Siirt, rnak, Hakkari, Ar, Mu, Bingöl, Bitlis, Adyaman, Kars, Dersim ve Idr olmak üzere bölgenin 16 kentinde 25-30 Mays 2021 tarihleri arasnda yaplan aratrma kapsamnda bin 64 kiiyle hanelerinde yüz yüze görüüldü. Yüzde 55i erkek, yüzde 45i ise kadn olan arlkl genç seçmen grubunun, eitim düzeyi lise ve üniversite mezunu olduu, yine yüzde 65,1inin gelir düzeyinin ise asgari ücret dolaynda veya altnda olduu tespit edildi.
Anket, katlmclara yöneltilen sorular üç bölümden olutu. Birinci bölümde, aratrma grubunun sosyo-ekonomik durumlarn tespit edecek demografik sorular; ikinci bölümde Türkiyenin öncelikli temel sorunlarna ve gündeme dair algy ölçmeye yönelik sorular; üçüncü bölümde ise seçmenin ittifaklara dair eilimi ile oy verme tercihlerini ölçmeye dönük sorular yöneltildi. Sorulara verilen yantlar seçmen davranlarndaki deiim ve nedenlerine ilikin önemli veriler aça çkard.
EKONOMK KRZ/SZLK
Aratrma grubuna yöneltilen ilk soru, Türkiyenin en önemli 1nci öncelikli sorunu nedir? oldu. Katlmclarn yüzde 54,6s bu soruya ekonomik kriz/isizlik yant verirken, yüzde 17,6s Kürt sorunu, yüzde 5,6s çatma iddet ortam, yüzde 4,9u hukuk sisteminin mevcut durumu yantlarn verdi. Öncelikli 2nci ve 3üncü sorunlarn neler olduu sorulduunda ise verilen eitim sistemi yant, sorun tanmlamasnda ilk 3de yer ald. Sosyo Politik tarafndan her üç ayda bir yaplan sorun-alg çalmasnda eitim sistemi ilk defa bu düzeyde sorun olarak tariflendi.
HÜKÜMET SSTEMNE NE DENLD.
Cumhurbakanl hükümet sistemini baarl buluyor musunuz? sorusu yöneltilen aratrma grubunun toplamda yüzde 62,8i baarsz (yüzde 28,6s baarsz, yüzde 34,2si çok baarsz) bulurken, sadece yüzde 16,3ü Cumhurbakanl Hükümet Sistemini baarl (yüzde 1,7si çok baarl, yüzde 14,6s baarl) bulduunu ifade etti.
ERKEN SEçM TALEB
Katlmclarn yüzde 65i ülkenin içinde bulunduu mevcut koullarda erken bir seçime gidilmesi gerektiini düünürken, yüzde 17,8i ilgili soruya hayr yant verdi, yüzde 17,2si de kararsz kald.
SEDAT PEKERN AçIKLAMALARI
Aratrma grubuna Sedat Pekerin son dönemde içerisinde hükümet ve devlet yetkililerinin de olduu kimi isimleri zikrederek sosyal medyada ileri sürdüü iddia ve anlatlar duydunuz mu? diye de soruldu. Verilen yant yüzde 78i evet, yüzde 22si hayr oldu. Hemen akabinde de Sedat Pekerin sosyal medyadaki iddialar oy verme tercihinizi etkiledi mi? diye soruldu. Anket katlmclarnn yüzde 50,3ü oy verme tercihime hiçbir etkisi olmad, yüzde 19,3ü oy verdiim partiye daha sk sarlmaya karar verdim, yüzde 18,7si duymadm için oy tercihime etkisi olmad, yüzde 4,7si kararszm, yüzde 4,2si oy verdiim partiyi deitirmeye karar verdim, yüzde 2,8i de hiçbir partiye oy vermemeye karar verdim yantlarn verdi.
CUMHUR TTFAKINDA OY KAçII
AK Partiyeye oy verdiini belirten katlmclarn yüzde 13,2si oy verdiim partiyi deitirmeye karar verdim derken, yüzde 54,6s oy verme tercihime hiçbir etkisi olmad, yüzde 19u duymadm için oy tercihime etkisi olmad,
CHPye oy verdiini belirten katlmclarn yüzde 46s oy verme tercihime hiçbir etkisi olmad, yüzde 42si oy verdiim partiye daha sk sarlmaya karar verdim, yüzde 8i duymadm için oy tercihime etkisi olmad
HDPye oy verdiini belirten katlmclarn yüzde 45i oy verme tercihime hiçbir etkisi olmad, yüzde 38,3ü oy verdiim partiye daha sk sarlmaya karar verdim, yüzde 15,5i duymadm için oy tercihime etkisi olmad
MHPye oy verdiini belirten katlmclarnyüzde 6,3ü ise hiçbir partiye oy vermemeye karar verdim derken, yüzde 87,5i oy verme tercihime hiçbir etkisi olmad, yüzde 6,3ü duymadm için oy tercihime etkisi olmad dedi. Bu sonuçlar, Pekerin açklamalarnn en fazla Cumhur ttifak partilerinde oy kaçna sebep olduunu gösterdi.
TTFAKLAR
Gündem ve seçmen davranlarna ilikin bir dier soruyu Mevcut durumda var olan ittifaklara oy verir misiniz? sorusu oluturdu. Buna göre katlmclarn yüzde 37si oy verdiim parti içinde olursa ancak oy verebilirim, yüzde 35,4ü hayr, hiçbir koulda oy vermem, yüzde 15,4ü Cumhur ttifakna oy veririm, yüzde 7,3ü Millet ttifakna oy veririm, yüzde 4,4ü kararszm dedi.
Katlmclara Sizce HDP nasl bir ittifakta yer almal? sorusu da yöneltildi. Katlmclarn verdii yantlar; yüzde 48,5i hiçbir ittifakta yer almamal, yüzde 14,8i Millet ttifaknda yer almal, yüzde 13,7si Deva Partisi ve CHPnin içinde olduu yeni bir ittifak olmal eklinde oldu. 24 Haziran 2018de gerçekleen genel seçimlerde hangi partiye oy verdiniz? diye sorulan katlmclarn yüzde 39,9u HDP, yüzde 31,5i AK Parti, yüzde 4,8i CHP, yüzde 3,1i ise MHP derken, yüzde 14,2si oy kullanmadm, yüzde 4,3ü cevap yok dedi.
BU PAZAR SEçM OLSA?
Katlmclara Bu Pazar bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz? sorusu da yöneltildi. Verilen yantlara bakldnda katlmclarn %42,5i HDP, yüzde 22,2si AK Parti, yüzde 8i oy kullanmayacam, yüzde 7,5i kararszm, yüzde 6,3ü CHP, yüzde 3,6s cevap yok, yüzde 2,9u Y Parti, yüzde 2,6s MHP ve yüzde 2,6s ise Deva Partisi eklinde yant verdi. Bu yantlar HDPye oy veren seçmende yüzde 2,6lk bir art, AK Partide ise yüzde 9,3lük bir azal olduunu gösterdi. CHP ve MHP seçmen orannda da ksm düüler ölçüldü.
Bu Pazar bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz? sorusunun Oy vereceinizi belirttiiniz siyasi partiye oy verme nedeniniz nedir? sorusuyla karlatrmasna bakldnda ise, HDPye oy vereceini belirten katlmclarn yüzde 22,8i kimliimi temsil ettii için, yüzde 14,9u beni temsil ettii için, yüzde 14,5i kendime yakn hissettiim için
AK Partiye oy vereceini belirten katlmclarn yüzde 28,8i hizmetlerinden dolay, yüzde 27,5i doru politikalar ürettiine inandm için, yüzde 12,7si kendime yakn hissettiim için
CHPye oy vereceini belirten katlmclarn yüzde 26,2si mevcut düzenin deimesi için, yüzde 13,8i adil bir yönetim anlay için, yüzde 13,8i mevcut durumda en iyi alternatif olduu için
MHPye oy vereceini belirten katlmclarn yüzde 51,9u kendime yakn hissettiim için, yüzde 40,7si devleti koruduklar için, yüzde 7,4ü beni temsil ettii için
Y Partiye oy vereceini belirten katlmclarn yüzde 36,7si doru politikalar ürettiine inandm için, yüzde 20si mevcut düzenin deimesi için, yüzde 16,7si adil bir yönetim anlay için
Deva Partisi ne oy vereceini belirten katlmclarn yüzde 33,3ü mevcut düzenin deimesi için, yüzde 18,5i kendime yakn hissettiim için oy vereceim eklinde oldu.
Bu Pazar seçim olsa kararszm diyen katlmclarn yüzde 43,7si gerekçesini partilerin politikalarn görmek lazm biçiminde açklarken, yüzde 29,6s güvenilir bir partinin olduunu düünmüyorum, yüzde 19,7si mevcut siyasal iklimden kaynakl, yüzde 7si ekonomik kriz olarak açklad. Oy kullanmayacam diyen katlmclarn yüzde 43,4ü güvenilir bir parti olmad için, yüzde 25,3ü partileri yeterli bulmuyorum, yüzde 20,5i oy kullanmann bir etkisi olacan düünmüyorum, yüzde 10,8i vaatlerini yerine getirmedikleri için oy kullanmayacaklarn belirtti.
Aratrma grubuna yöneltilen 24 Haziran 2018de gerçekleen Cumhurbakanl seçimlerinde hangi adaya oy verdiniz? sorusuna ise; yüzde 42,1i Selahattin Demirta, yüzde 34,8i Recep Tayyip Erdoan, yüzde 13,4ü oy kullanmadm, yüzde 6,4ü Muharrem nce, yüzde 1,7si Meral Akener eklinde yantlar verildi.
ERDOANIN OY ORANINDA DÜÜ
Ayrca katlmclara Sizce aday olmas halinde u andaki Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan yine seçimleri kazanr m? diye soruldu. Alnan yantlar yüzde 23,5i evet, yüzde 52,5i hayr, yüzde 24ü kararszm oldu.
Bu Pazar bir Cumhurbakanl seçimi olsa hangi adaya oy verirsiniz? sorusuna ise katlmclarn yüzde 36,1i Selahattin Demirta, yüzde 21,7si Recep Tayyip Erdoan, yüzde 12,2si kararszm, yüzde 10u oy kullanmayacam, yüzde 9,3ü partimin gösterecei adaya oy veririm eklinde yant verdi. Mevcut Cumhurbakan Erdoana oy verenlerin orannda yüzde 13,1lik bir düü dikkat çekti.
CUMHURBAKANI KM OLSUN?
Bu pazar bir Cumhurbakanl seçimi olsa hangi adaya oy verirsiniz? sorusunun 24 Haziran 2018 Cumhurbakanl seçimlerinde hangi adaya oy verdiniz? sorusu ile karlatrldnda sonuçlar öyle oldu: Recep Tayyip Erdoana oy verdiini belirten katlmclarn yüzde 59,7si yine Recep Tayyip Erdoan derken, yüzde 12,2si kararszm, yüzde 8,9u partimin gösterdii aday kimse ona oy veririm, yüzde 2,5i Meral Akener, yüzde 2,2si Selahattin Demirta, yüzde 2,2si Ekrem mamolu.
Muharrem nceye oy verdiini belirten katlmclarn sadece yüzde 10,6s yeniden Muharrem nceye oy veririm derken, yüzde 31,8i partimin gösterdii aday kimse ona oy veririm, yüzde 13,6s Ekrem mamolu, yüzde 10,6s Mansur Yava, yüzde 10,6s Muharrem nce
Selahattin Demirtaa oy verdiini belirten katlmclarn yüzde 79,5i yine Selahattin Demirtaa oy veririm derken, yüzde 8i partimin gösterdii aday kimse ona oy veririm Meral Akenere oy verdiini belirten katlmclarn yüzde 88,9u yine Meral Akener derken, yüzde 5,6s Mansur Yava, yüzde 5,6s ise Recep Tayyip Erdoan eklinde yantlar verdi. Hangi adaya niçin oy vereceklerine dair yantlarn ve oy verilen parti karlatrmalarnn da yer ald çalmann ayrntlar tablo ve grafik analizleri ile birlikte raporda yer ald.