Süleyman Demirel'in vefatının üzerinden 8 yıl geçti

Türkiye siyasetinde "baba" olarak anılan, renkli kişiliğiyle tanınan 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in vefatının üzerinden 8 yıl geçti.

Haberler 17.06.2023 - 01:26 Son Güncelleme : 17.06.2023 - 01:26

Ispartanın Atabey ilçesine bağlı İslamköyde 1924te doğan Demirel, ilköğrenimini doğduğu köyde, ortaokul ve liseyi ise Isparta ve Afyonkarahisarda tamamladı.

İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesinden Şubat 1949da mezun olan Demirel, 1950de Elektrik İşleri Etüt İdaresinde memuriyete başladı.

Süleyman Demirel, 1948de Bir elmanın iki yarısıyız dediği, babası Hacı Yahya Demirelin yeğeninin kızı Nazmiye Demirel ile evlendi.

Bu süreçte, Elektrik İşleri Etüt İdaresince sulama ve elektrik konularında araştırma yapmak üzere ABDye gönderilen Süleyman Demirel, Türkiyeye döndükten sonra 1953te Seyhan Barajı inşaatında proje mühendisi olarak görev yaptı.

Başarılı çalışmalarıyla dönemin Başbakanı Adnan Menderesin dikkatini çeken Demirel, 1954te DSİ Genel Müdürlüğünde Barajlar Dairesi Başkanlığına, 1955te ise DSİ Genel Müdürlüğüne atandı.

Eisenhower Vakfının bursiyeri olarak yeniden ABDye giden Demirel, yurda dönüp askerliğini yapmak üzere 1960ta Genel Müdürlük görevinden ayrıldı.

1962-1964 arasında serbest müşavir-mühendis olarak çalışan Demirel, Orta Doğu Teknik Üniversitesinde (ODTÜ) inşaat mühendisliği alanında dersler verdi.

Boğaziçi Köprüsünün 1954teki ilk projesini hazırlayan, ABDnin uluslararası mühendislik ve müteahhitlik firması Morrison Knudsenin Türkiye temsilciliğini üstlenen Demirel, bu görevinden dolayı bir dönem Morrison Süleyman olarak da anıldı.

YARIM ASIRLIK SİYASİ HAYAT

Süleyman Demirelin, yarım asra yakın süren siyasi yaşamı 1962de, Adalet Partisi Genel İdare Kurulu (GİK) üyeliğiyle başladı. Demirel, 28 Kasım 1964te bu partiye Genel Başkan seçilmesinin ardından, kurulmasını sağladığı ve Şubat-Ekim 1965te görev yapan koalisyon hükümetinde Başbakan Yardımcılığı ve Devlet Bakanlığı görevini üstlendi.

Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) 10 Ekim 1965 genel seçimlerinde Isparta Milletvekili olarak giren Demirel, seçimlerde Adalet Partisinin tek başına iktidar olması üzerine, Türkiyenin 12. Başbakanı oldu.

Süleyman Demirel, 4 yıl süren bu hükümetten sonra 1969, 1970, 1975, 1977 ve 1979da 5 kez daha hükümet kurdu.

6 KEZ GİTTİ, 7 KEZ GELDİ

Süleyman Demirel, 12 Eylül 1980deki askeri müdahale üzerine görevden uzaklaştırıldı ve 7 yıl yasaklı olarak siyaset dışı kaldı. 6 Eylül 1987de yapılan halk oylamasıyla siyasi yasaklar kaldırılınca Demirel, 24 Eylül 1987de Doğru Yol Partisi Genel Başkanlığına seçildi.

29 Kasım 1987de yapılan genel seçimlerde Isparta Milletvekili olarak yeniden TBMMye giren Demirel, 20 Ekim 1991deki seçimler sonrasında Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Partinin (SHP) oluşturduğu 49. Hükümette Başbakan olarak görev aldı.

TBMM tarafından 16 Mayıs 1993te 9. Cumhurbaşkanı seçilen Demirel, 16 Mayıs 2000de görev süresini tamamladı. Kendi deyimiyle 6 kez hükümetten giderken, 7 kez de hükümet kurmayı başaran Demirel, 30 yaşında genel müdür, 40 yaşında parti genel başkanı ve bir yıl sonra da başbakan oldu.

FÖTR ŞAPKASIYLA BÜTÜNLEŞMİŞTİ

Demirel, 7 yıllık görev süresinde çankaya Köşkünde sayısız kabul gerçekleştirdi, 125 ülkeye gitti, yabancı devlet başkanlarını Türkiyede ağırladı, çok sayıda ili ziyaret etti.

Gaptırmam dediği fötr şapkasıyla bütünleşen Demirel, aynı zamanda Türk siyasetine unutulmaz sözler kazandırdı.

Binaenaleyh denildiğinde akla gelen tek isim olan Demirelin, Memlekette benzin vardı da biz mi içtik?, Elektriğin komünisti olur mu?, Dün dündür, bugün bugündür, Yürümekle sokaklar eskimez sözleri de siyasi tarihin unutulmazları arasına girdi.

Süleyman Demirel, 65 yıllık hayat arkadaşı Nazmiye Demireli, 27 Mayıs 2013te kaybetti.

Ankarada 17 Haziran 2015te, 91 yaşında hayata gözlerini yuman Demirelin, siyasi hayatı boyunca okuduğu kitaplar, fotoğrafları ve kullandığı eşyalar, doğduğu İslamköyde açılan Süleyman Demirel Demokrasi ve Kalkınma Müzesinde sergileniyor.

Ana Sayfaya Git