Ankarada Türkiye-Rusya Federasyonu-ran devlet bakanlarnn katld Üçlü Zirve Toplantsna ilikin yaymlanan bildiride, Devlet Bakanlar Suriyede sahadaki güncel durumu ele almlar, 14 ubat 2019 tarihinde Soçide yaplan son toplantlarnn ardndan meydana gelen gelimeleri gözden geçirmiler ve aralarndaki anlamalar uyarnca üçlü e güdümü güçlendirme hususundaki kararllklarn yinelemilerdir. Suriye Arap Cumhuriyetinin egemenlii, bamszl, birlii ve toprak bütünlüü ile Birlemi Milletler artnn amaç ve ilkelerine olan kuvvetli taahhütlerini vurgulamlardr. Bu ilkelere evrensel düzeyde sayg gösterilmesi ve kim tarafndan gerçekletirildiine baklmakszn, hiçbir eylemin bu ilkelere halel getirmemesi gerektiinin altn çizmilerdir denildi.
SRALN ASKER SALDIRILARI GERLM TIRMANDIRMAKTADIR
Yaymlanan bildiride, srailin Suriye Golanndaki askeri saldrlarnn gerilimi trmandrd deerlendirilerek, Birlemi Milletler Güvenlik Konseyinin 497 sayl karar bata gelmek üzere, Suriye Golannn igalini reddeden ilgili Birlemi Milletler kararlarnn hükümleri dahil, herkesçe tannan uluslararas hukuk kararlarna sayg gösterilmesi gerekliliini bu çerçevede teyid etmiler ve bu itibarla, ABD Yönetiminin igal altndaki Suriye Golanna dair uluslararas hukukun ar ihlalini tekil eden ve bölgesel bar ile güvenlii tehdit eden kararn knamlardr. srailin Suriyeye yönelik askeri saldrlarnn istikrar bozduunu ve bu ülkenin egemenlii ile toprak bütünlüünü ihlal ettiini, ayrca bölgedeki gerilimi trmandrdn deerlendirmilerdir ifadelerine yer verildi.
Devlet bakanlarnn Üçlü Zirve Toplantsnda Suriyenin kuzeydousundaki durumu ele alarak, bu bölgede güvenlik ile istikrarn ancak ülkenin egemenliine ve toprak bütünlüüne sayg temelinde salanabileceini vurguladklar ve bu dorultuda çabalarn koordine etmede anlamaya vardklar da bildiride belirtildi.
AYRILIKçI GÜNDEMLERE KARI DURMA KARARLII VUGULANDI
Üç liderin de Suriyeye komu ülkelerin milli güvenliini tehdit eden ayrlkç gündemlere kar durma kararlln ifade ettii açklamada, u ifadelere yer verildi:
Bu balamda, gayrimeru özyönetim teebbüsleri dhil olmak üzere, terörle mücadele kisvesi altnda sahada yeni gerçeklikler yaratlmasna dair her türlü giriimi reddetmi Suriyenin egemenlii ve toprak bütünlüünü zayflatmay amaçlayan ve komu ülkelerin milli güvenliini tehdit eden ayrlkç gündemlere kar durma kararllklarn ifade etmilerdir.
SOMUT ADIM ATILMASINDA MUTABIK KALINDI
Açklamada, dlip Gerginlii Azaltma Bölgesindeki durumun da ayrntl ekilde gözden geçirildii belirtilerek, 17 Eylül 2018 tarihli Muhtra bata olmak üzere, dliple ilgili bütün anlamalarn tüm unsurlaryla hayata geçirilmesiyle sahada süknetin salanmas gerekliliine dair kararllklarn vurgulamlardr. Trmanmann devamnn sonucu olarak bölgedeki ve çevresindeki insani durumun daha da kötülemesi riskinden duyduklar endieyi beyan etmiler ve ihlalleri azaltmak için somut admlar atmakta mutabk kalmlardr. Heyet Tahrir am terör örgütünün bölgedeki varln artrmasndan duyduklar ciddi kaygy ifade etmiler ve Birlemi Milletler Güvenlik Konseyi tarafndan terörist olarak tanmlanan DEA, Nusra Cephesi ile El Kaide veya DEA ve dier terör örgütleriyle balantl tüm dier bireyler, gruplar, teebbüsler ve oluumlarn tamamen ortadan kaldrlmas amacyla aralarndaki i birliini sürdürme kararllklarn teyid etmilerdir. Sivil kayplardan ve yerinden edilenlerden ötürü derin üzüntü duyarken, uluslararas insancl hukuk gereince sivil halkn korunmas, ayrca garantörlerin dlip Gerginlii Azaltma Bölgesinin içindeki ve dndaki gözlem noktalarnn ve askeri personelinin emniyeti ile güvenliinin salanmas için, aralarndaki mevcut anlamalar temelinde, somut önlemler almak hususunda anlamlardr ifadeleri kaydedildi.
Zirvede, Erdoan, Putin ve Ruhaninin Suriyedeki ihtilafa askeri çözümler getirilemeyeceine ve ihtilafn yalnzca Suriyelilerin öncülüünde ve sahipliinde, Birlemi Milletlerin kolaylatrclnda, Birlemi Milletler Güvenlik Konseyinin 2254 sayl kararyla uyumlu siyasi süreç yoluyla sona erdirilebileceine dair inançlarn teyit ettikleri de ortak açklamada yer ald.
ANAYASA KOMTESNE DESTEK KARARI
Liderlerin, Anayasa Komitesinin oluumuna dair çalmann baaryla tamamlanmasndan duyduklar memnuniyetlerinin ifade edildii bildiride, BM Genel Sekreterinin Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersenin usul kurallar hakknda Suriyeli taraflar arasnda anlama salama çabalarna destekleri yinelendi. Üç lider ayrca, Soçide düzenlenen Suriye Ulusal Diyalog Kongresinin kararlar uyarnca, Anayasa Komitesinin çalmalarna Cenevrede balamasn kolaylatrmaya hazr olduklarn teyit etti.
Bildiride, Suriyelilere yönelik insani yardmlar için alnan kararlar, u ekilde sraland:
Ülke genelinde tüm Suriyelilere insani yardm ön koul olmakszn artrma ihtiyacn vurgulamlardr. Suriyelilerin aclarnn hafifletilmesini ve siyasi çözüm sürecindeki ilerlemenin desteklenmesini teminen, uluslararas toplumun üyelerine ve Birlemi Milletler ile insani ajanslarna külfet paylamnda daha geni sorumluluk üstlenme ve su ile enerji kayna ebekeleri, okullar, hastaneler ve insani mayn eylemi dahil, insani altyapy eski haline getirmek suretiyle Suriyeye yaptklar insani yardm artrma çars yapmlardr. Mültecilerin ve ülke içinde yerlerinden edilmi kiilerin Suriyede ikamet ettikleri yerlere güvenli ve gönüllü olarak geri dönülerini kolaylatrma ihtiyacnn ve bu kiilerin geri dönme ile desteklenme haklarnn korunmasnn altn çizmilerdir. Bu balamda, yeniden iskan edilmelerini ve normal bir hayata kavuturulabilmelerini teminen, uluslararas topluma uygun katklarda bulunma çars yapmlar ve Birlemi Milletler Mülteciler Yüksek Komiserlii (BMMYK) ile dier uluslararas uzmanlk kurulular da dahil olmak üzere, ilgili tüm taraflarla egüdümü sürdürmeye hazr olduklarn teyit etmilerdir. Suriyeye yönelik insani yardma ve Suriyeli mültecilerin geri dönülerine dair uluslararas konferanslar düzenleme giriimlerinde egüdüm yapmada mutabk kalmlardr.
Açklamada, Irak ve Lübnann yeni gözlemciler olarak Astana formatna katlmnn da memnuniyetle karland aktarld.
Liderler, Suriye meselesine ilaveten, son dönemde yaanan bölgesel ve uluslararas gelimeler ile farkl alanlarda yürütülen ibirliini ele alarak, aralarndaki ortak ekonomik ile ticari ibirliini güçlendirme karar ald.
MÜTEAKP ÜçLÜ ZRVE RANDA TOPLANACAK
ran slam Cumhuriyeti Cumhurbakan Hasan Ruhaninin daveti üzerine, müteakip Üçlü Zirve Toplantsnn ran slam Cumhuriyetinde yaplmasnn kararlatrld da bildiride yer ald.