Uz. Psikolog M. Bayram Ayaz, deal Akademi Yaynlarndan çkan Sanal Bamllk isimli kitabnda, en yaygn internet ve teknoloji hastalklar hakknda u bilgileri veriyor:
EKRANLA BÜYÜYENLER KENDNE GÜVEN SORUNU YAIYOR
Öncelikle psikolojik sendromlar daha yaygn. Sosyal alarda uzun süre kalan gençler sosyal ilikilerde çekingen davranlaryla dikkat çekiyor. çocukluktan itibaren ekranla büyüyen gençlerin benlik yapsnda kayplar gözleniyor. Bamllk düzeyinde kullanm insan iletiiminde kendine güven sorunlarna yol açyor. Sosyal iletiimde yüzyüze konumaktan kaçnyorlar. Bunun çeitli nedenleri var. Balca neden dijital ekranlar tamamen kullancnn güdümünde olmasdr. Cihazlar insan gibi tepki veren, onaylayan ya da eletirel mimiklere sahip deil. Halbu ki insan gözü ve beden diliyle davranlar deerlendiren ve sözel ifadeleri ölçebilen özelliktedir. Bu nedenle her gün saatlerce zaman cihaz banda geçiren baml kiiler yüz yüze iletiimde zorlanrlar.
YETERSZ ÖZSAYGI, KIRILGAN KLK, KUKUCULUK
Utangaçlk ve kaçnma davranlarnn bir dier nedeni ise soysal ilikilerde kazanlan örenmenin gerçeklememesidir. Yüzyüze insan ilikileri yerine sürekli ekran ban tercih eden çocuklar sosyal örenme imkann yitirmektedirler. Yeni kuak sosyal çevrede gözlem yaparak deneyim kazanmaya istekli deiller. Cep telefonu kullanarak sosyal medya paylam yapmakla bu boluk dolabilir mi? Sorumluk almay ve sosyal bir rol üstlenmeyi terk ettikleri için toplumda bir aktör olmaklar onlar için zor bir ura. Sosyal alarda kontrolün kendisinde olduu sanal bir koza içinde olmak daha güven verici. Sosyal izolasyon ve yalnzlk onlar için daha az risk oluturuyor. lgi ve tercihlerinin bu yönde olmas nedeniyle yetersiz özsayg, krlgan kiilik, kukuculuk gibi davran ve tutumlara sk rastlanmaktadr.
DEPRESYONU TETKLYOR
Bamllk ve depresyon iç içe sendromlardr. Bazen depresyon nedeniyle internet kullanm gerçekleirken, baz kiilerde bamllk nedeniyle depresyonun ortaya çkt bilinmektedir. Sosyal medya kullanclarnda depresyona yakalanma riski artmaktadr.
6 saatten fazla kullananlarn yüzde 83ü,
4-6 saat kullananlarn yüzde 50si,
2-4 saat kullananlarn yüzde 21i,
1-2 saat kullananlarda yüzde 14ü depresyonla birlikte yaamaktadrlar.
YEME BOZUKLUU
Sosyal medya ve özellikle Facebook çan modern dertlerinden biri. Yeme bozukluu öün atlama ya da öün saatine uymamak balca sorun. Bunun yannda açl bastrmak için bilgisayar yannda attrmalk yemek dengesiz beslenmeye yol açar. nternet bamllarnn kendilerine özgü bir beslenme kültürü olduu biliniyor. Kzartlm soslu yiyecekler, cips, çikolata ve kolal içecekler. Ayrca ev yemekleri yerine paketlenmi hazr gdalara kar daha istekli olduklar gözlenir. Oyun bamllnda buna benzer durumlar sk yaanr. Yine bir baka aratrmaya göre internet kullanan gençlerin yüzde beinde yeme bozukluu tans konulmutur. Yeme bozukluu bilinen anlamda itahszlk deil tabii ki. Klinik destek alacak düzeyde ilerlemi bir boyut söz konusu. Bununla birlikte yemek yeme ihmalinden dolay kan ekeri düzensizliklerine rastlanmaktadr.
çEVRMç KALMAK çN BANYO YAPMIYORLAR
Teknoljik aygtlarn ar kullanm nedeniyle birçok sorunla karlalmaktadr. Oyunda level kaçrma nedeniyle lavabo ihtiyacn gidermek için yerlerinden kalkamayan bamllarn says artyor. Özbakm becerilerinde azalma, kiisel hijyende zayflama, çevrimiçi kalmak için banyo yapmama, boyun düzlemesi, bel ve srt arlar, göz kurumas, hareket azlna bal kilo art, kilo kayb, ba ars, bilek ve parmak kas zedelenmesi bamllar bekleyen sorunlarn banda yer alyor.
HAREKETSZ çOCUKLARDA GELM SORUNLARI
Saatlerce televizyon ve bilgisayar karsnda hareketsiz oturan çocuklarda salksz ve yetersiz bir beden geliimi görülmektedir. çocuklarn fiziksel geliimlerinde önemli bir yeri olan kondisyon ve efor harcamaktan çok cihaz banda zaman geçirdikleri görülmektedir. Bu çan genç kua geçmi nesillere göre daha hareketsiz bir yaam sürdürmektedir. Hareket yetersizlii geliimsel gerileme yannda ruhsal sorunlara yol açmaktadr. Hareketsizliin verdii huzursuzluk nedeniyle sinirli ruh hali ortaya çkmaktadr. Özellikle ergenlik dönemlerini cihaz banda geçiren çocuklar fiziksel geliimleri için gerekli olan efordan uzak kalmaktadrlar.
UYKU BOZUKLUU
Ar teknoloji kullanm uyku bozukluuyla da ilikilidir. nternet bamllar arasnda, uzun süre çevrimiçi oturumu sürdürmek için kafein haplar kulanlar var.
Uyku yoksunluu yorgunluk ve hatta baklk sisteminin bozulmas gibi olumsuz sonuçlara neden olabilir. Ar süre çevrimiçi olmak ve egzersiz eksiklii, bata fiziksel sorunlara; kaslarda kireçlenme, srt gerginlii ve göz yorgunluu gibi yüksek bir risk oluturabilir.
Yatak odasnda mobil bir cihazla çevrimiçi kalmak, uyku saatini azaltt için gün içinde zihin yorgunluu görülmektedir.Buna ek olarak, mobil cihazlarn yayd elektromanyetik ortamda uyumann beyin fonksiyonlarn deiime uratt aratrma sonuçlarnda ortaya konmutur. Uzun süre radyasyona maruz kalan kiilerde REM uykusuna dalmada sorunlar yaanmaktadr. Ayrca zihnin dinginliini salayan melatonin üretimi geciktii ve bu hormonun salgsnda yetersizlik tespit edilmitir.
BYOLOJK SAATLER BOZULUYOR
nternete bal cihazlarn ekranlarndan yaylan mavi a ar oranda maruz kalmann, uyku-uyanklk döngüsünü bozarak uyku doyumunda sorunlara yol açt gözlenmektedir.
Ar teknoloji kullanm nedeniyle vücudun biyolojik saati bozulmaktadr. Dengeli uyku yoksunluunun baz salk sorunlarna yol açt bilinmektedir. Gün ar uyku paterninde meydana gelen bozulma ve gecikme uyku ritim bozukluuna neden olmaktadr.