Anestezi ve Reanimasyon Uzman Doç. Dr. Güray Demir, halk arasnda arsz doum ve prenses doum olarak da tanmlanan Epidural Analjezi yöntemiyle ilgili detayl bilgiler paylat.
Annenin doum srasnda fazla ac çekmesi, baz anne adaylarnda fizyolojik stres olumasna, bazlarnda ise kan basncnn ve kalp atm hznn fazla yükselmesine neden olarak olumsuz sonuçlar dourabilir. Fazla arl bir doum süreci yaayan anneler doum sonrasnda yorgun dümekte ve yeni domu bebekleri ile arzuladklar kadar ilgilenememektedirler. Demir, annelerin yaad bu sorunu ortadan kaldran Epidural Analjezi yönteminin kimlere, nasl uygulandn anlatarak uygulama sonrasndaki süreçle ilgili merak edilen sorulara yantlar verdi.
RAHM AZI AçIKLII 4 CM OLMALI
Doum eyleminin balamas ile rahim kaslmalar iddetlenerek düzenli hale gelir. Kaslmalar rahim aznn açlmasna neden olur. Genellikle doum için uygulanacak Epidural Analjezi rahim az açklnn 4 cm olduu zaman uygulanmaya balanr. Daha önceden uygulanmas doum süresinin uzamasna, daha geç uygulanmas ise hem annenin gereksiz yere ar çekmesine neden olur hem de ilemin yaplabilmesi için hareketsiz kalmas gereken kiinin hareket etmeden duramamasna neden olarak ilemin baarsz olmasna neden olur.
DOUM BOYUNCA UYGUN DOZDA LAç VERLR
Epidural Analjezi omurilik içinde bulunan, içinde karn, kalça ve bacaklar ait sinir köklerinin olduu epidural arala ince bir katater yardm ile lokal anestezik ilaçlarn uygulanmas ile salanr. lemi yapacak olan anestezi hekimi ilem öncesinde anne aday ile görüüp ilemin nasl yaplacan anlatr. Annenin hem sözel hem de yazl onay alnr. Oturur ya da yan yatar pozisyonda ilemin yaplaca bel bölgesinin dezenfeksiyonu salanr. Bölgesel anestezi salandktan sonra ilem için özel üretilmi bir ine yardm ile bel omurlarnn arasndan epidural arala ulalr. lem için tasarlanm katater, epidural bolua yerletirilip ilem sonlandrlr. Kataterin ucu omuz bölgesinde uygun bir yere yaptrlr. Sonrasnda gerekli ilaç miktar katater yardmyla uygulanr. laç uygulamasna annenin tayabilecei özel bir otomatik pompa yardm ile arnn iddetine göre doum bitene kadar devam edilir. Hatta doum sonrasnda olabilecek arlar için de ilaç uygulamasna devam edilebilir. Arsz doum için yaplan epidural katater yerletirilmesi anne için arsz ve rahat bir uygulamadr.
RAHAT DOUM, DNç ANNE
Epidural Analjezi sayesinde;
Etkin bir ar tedavisi yaplr.
Hareket kstllna neden olmaz.
Psikolojik rahatlama salar.
Kas spazmlarn engelleyerek doumu rahatlatr.
Doum kesisi (epizyotomi) açlan durumlarda epizyotominin açlmas ve tamiri esnasnda duyulan ary giderir.
Gerekli olduunda sezeryan anestezisi için de kullanlr. Genel anesteziye gerek olmadan sezeryan yaplmasna imkan verir.
Doum sonrasnda annenin yorgun, bitkin olmasn engeller.
Annenin çabucak bebei ile ilgilenmesine ve onu emzirmesine olanak verir.
EPDURAL ANALJEZ KMLERE UYGULANMAZ?
Epidural Analjezinin sakncal olduu durumlar çok azdr ve çou durumda baaryla uygulanabilir. Phtlama bozukluu olan, ar sv kayb, ar kanama ya da dier nedenlere bal tansiyonu düük olan, kullanlacak anestezi maddelerine alerjisi olan, uygulamann yaplaca bölgede enfeksiyonu olan anne adaylarna epidural analjezi uygulanamaz. Ar kilo alm ve omurilikteki yapsal sorunlar olan kiilerde teknik olarak epidural analjezi uygulamas mümkün olmayabilir.
UYGULAMANIN RSKLERi NELERDR?
Genel kannn aksine tecrübeli hekimler tarafndan uygulandnda Epidural Analjezinin yan etki ve riskleri son derece azdr.
En sk görülen yan etki tansiyon düüklüüdür. Yeterince sv tedavisi ile tansiyon düüklüü önlenir.
lem srasnda epidural inenin omurilik svsnn olduu alana girmesi sonucu spinal anestezi oluabilir. Bu durumda belden aas tamamen uyuur ve hareket edemez. Bu durum geçici bir süreçtir.
Doum sonras ba ars olabilir. Oluabilecek ba ars yeterli sv ve kafein içeren içecekler alnarak istirahat ile geçer. Tedavi edilmese bile 7-15 gün içinde kendiliinden, iz brakmadan geçer.
Doumun ikinci evresinde uzama görülebilir. Bu uzama anne ya da bebei olumsuz etkilemez.
Nadiren idrar yapmada zorluk görülebilir.
Nadiren kateter taklan yerde enfeksiyon geliebilir.
EPDURAL ANALJEZ VE EPDURAL ANESTEZ ARASINDAK FARK!
Epidural analjezi, arszln salanmasdr. Epidural anestezi ise ar ile beraber duyu hissinin de engellenmesidir ve sezeryan ilemlerinde kullanlr. Yaplan ilem her ikisinde de ayn, sadece kullanlan ilaçlarn dozu farkldr.
SIK SORULAN BAZI SORULAR
Epidural Analjezi uygulanan kiilerde komplikasyonlar sk mdr?
Korkulann aksine oldukça nadirdir. Epidural Analjezi uygulanm kiilerde bacaklarda güçsüzlük veya idrar tutamama gibi geçici istenmeyen norolojik sonuçlar yaklak 200 bin kiide 1, ileme bal enfeksiyon yaklak 150 bin kiide 1, kalc nörolojik hasarlar ise yaklak olarak 250 bin kiide sadece 1 kiide görülür.
Arsz doum amacyla anneye verilen ilaçlarn bebee zarar dokunur mu?
Bu ilaçlar bölgesel uyguland için bebee herhangi bir etki oluturacak düzeyde geçmez. Geçebilecek eser miktardaki ilaç ise bebein karacier ve böbrei tarafndan hzlca yok edilir. Sonuçta uygulanan ilaçlarn bebee olumsuz bir etkisi yoktur.
Epidural analjezi bel ft olanlar ya da bel arlar çeken hastalara uygulanabilir mi?
Epidural Analjezi bel ft ameliyatlar için de uygulanan bir anestezi yöntemidir. Bel ft olan hastalarda mevcut hastala ek bir zarar vermez. Epidural anestezi yaplsa da yaplmasa da doum sonras her 3 kadndan birinde bel arlar olur; bu durum hamilelie bal vücudun arlk merkezinin deimesi ile ilgilidir. Bel bölgesinde bir problem yoksa epidural anestezi uygulanmas ek olarak bir bel ars oluturmaz.