Türkiyede genel nüfus içerisinde Hepatit B görülme skl, 2020de 725 akut Hepatit B vakas ile 100 binde 0,9a geriledi.
Dünya Salk Örgütü (DSÖ) verilerine göre, dünyada ylda 1,1 milyon kii viral hepatitler nedeniyle yaamn yitiriyor.
Verilere göre, 9,4 milyon kiinin kronik Hepatit C enfeksiyonu tedavisine eriebildii, kronik Hepatit B enfeksiyonu olanlarn yüzde 10unun tan ald ve bu kiilerin yüzde 22sinin tedaviye ulaabildii, ayrca dünya genelinde çocuklarn yüzde 42sinin Hepatit B asnn ilk dozuna eriim salayabildii tahmin ediliyor.
Birlemi Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalknma Hedefleri kapsamnda, 2030a kadar hepatitin elimine edilmesi amacyla Viral Hepatitler Küresel Salk Sektörü Stratejisi 2016-2021i uygulamaya alan DSÖ, bu yl, 28 Temmuz Dünya Hepatit Gününün temasn Kovid-19 pandemisine ramen, hepatitler bekleyemez olarak belirledi.
Türkiyede de Salk Bakanlnca yürürlüe konulan Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Program 2018-2023 ile viral hepatitler konusunda toplumsal farkndaln artrlmas, hastaln erken tespiti ve tedavisi ile bulamann önlenmesine yönelik çok sayda faaliyet yürütülüyor.
TÜBERKÜLOZDAN SONRA EN SIK ÖLÜME YOL AçAN ENFEKSYON HASTALII
AA muhabirinin, Salk Bakanl Halk Sal Genel Müdürlüü verilerinden derledii bilgilere göre, karacier iltihab olarak tanmlanan hepatit, tüberkülozdan sonra en sk ölüme yol açan enfeksiyon hastal olarak kabul ediliyor.
Birçok nedene bal geliebilen viral hepatitlere, bata Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri olmak üzere farkl virüs tipleri sebep olabiliyor. Hepatit B ve Hepatit C virüsleri uzun vadede kronik karacier hastal, siroz veya karacier kanserine yol açabiliyor.
HEPATT A GÖRÜLME SIKLII 100 BNDE 0,12YE DÜTÜ
çocukluk çalarnda hafif belirtilerle geçirilen Hepatit A, ileri yalarda ise iddetli karacier hastal ile ölümlere neden olabiliyor.
Türkiyede hijyen kurallarna ve temizlik koullarna uyum, temiz su kaynaklarna ulamn art, sosyoekonomik koullarla ilgili göstergelerin iyilemesi ve 2012 sonu itibaryla balayan Hepatit A a uygulamalar sonucunda, bu hastaln görülme skl 2019da 100 binde 0,30a, 2020de ise 97 vaka ile 100 binde 0,12ye dütü.
Salk kurulularnda çocuklara 18. ve 24. aylarda, risk grubundaki kiilere de en az 6 ay ara ile 2 doz halinde ücretsiz Hepatit A as uygulanyor.
HEPATT BDEN KORUNMANIN EN ETKL YOLU AILANMA
Hepatit B ve Hepatit C, kontrol edilmemi kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu ile sterilize edilmemi cerrahi malzemelerin kullanld tbbi ya da di müdahaleleriyle kullanlm enjektör, tra bça, di frças gibi eyalarn paylamyla, sterilize edilmemi araçlarla dövme, akupunktur ya da vücut taklarnn uygulanmasyla bulaabiliyor.
Tayclarnn aile içi temasyla, doum veya sonrasnda anneden bebee geçebilen Hepatit B ve C, güvenli olmayan cinsel ilikiyle de yaylabiliyor.
Hepatit C virüsü, Hepatit B bulama yollar ile benzer olmakla birlikte enfekte kan ve kan ürünleri ile dorudan temasla yaylyor, enfekte kan ile temas etmi dier vücut svlar da bulama açsndan kaynak olabiliyor.
Hepatit Bden korunmann en etkili yolunun alanma olduu belirtiliyor. Türkiyede rutin çocukluk ça a takvimine 1998de Hepatit B as eklenirken, 2005-2009 yllar arasnda okullarda yaplan destek alamalar ile risk grubu alamalar uygulamaya alnd. Bakanln, Geniletilmi Baklama Program kapsamnda, yüksek öncelikli stratejileri arasnda yer alan Hepatit B alamalar, bebeklere, ilk dozu doumda, 2. ve 3. dozlar ise 1 ve 6 aylkken, risk grubundaki kiilere ise 0, 1 ve 6 ay takvimi ile 3 doz olarak ücretsiz yaplyor.
5 YA ALTINDA HEPATT B VAKA SAYISI 7
BM Sürdürülebilir Kalknma Hedeflerinin baar göstergelerinden birini de 5 ya alt çocuklarda akut Hepatit B hastal görülme sklnn 100 binde 1in altna indirilmesi oluturuyor. Türkiye, 2009 itibaryla ulat bu hedefi halen sürdürüyor.
Türkiyede 1990da 5 ya alt 370 olan akut Hepatit B vaka says, 2020 itibaryla 7ye dütü. Bu ya grubu çocuklarda, 1990da 100 binde 6,2 olan akut Hepatit B görülme skl 2018, 2019 ve 2020 yllarnda 100 binde 0,11 olarak saptand.
Ayrca 15 ya alt Hepatit B vaka görülme skl da 2018, 2019 ve 2020 yllar itibaryla 100 binde 0,1e geriledi.
Hepatit B hastalnn özellikle 25 ya alt kiilerde görülme skl çok azalrken, tespit edilen yeni vakalarn büyük ksmn 25-29 ya grubu ve üzerindeki kiiler oluturuyor. Türkiye, Hepatit B görülme sklnn azaltlmasnda bu ya grubunda da önemli baarlar elde etti. Bakanln verilerine göre, genel nüfusa orantlandnda 2020de Hepatit B görülme skl, 725 akut Hepatit B vakas ile 100 binde 0,9a dütü.
HEPATT C TEDAVSNDE YÜZDE 95N ÜZERNDE YLEME SALANIYOR
Henüz as bulunmayan Hepatit C virüsüne kar ise kullanlmaya balanan yeni ilaçlarla tedavide yüzde 95in üzerinde iyileme salanyor. Bu tedavi de vatandalara Genel Salk Sigortas kapsamnda ücretsiz sunuluyor.
Hepatit B virüsü enfeksiyonu olan kiilerde hastala yol açan Hepatit D ise kan ve kan ürünleri temasyla, kas içi veya damar içi enjeksiyonlarla, deri ve mukoza yoluyla ve cinsel yolla bulaabiliyor.
Tedavisi ve as bulunmayan Hepatit E virüsü ise dkyla temas yolu ile bulayor. Vahi ve evcil hayvanlarda bulunan Hepatit E, akut enfeksiyona yol açyor. Gebelikte geçirildiinde daha ciddi seyreden Hepatit E, özellikle gebeliin son 3 aylk döneminde düük, erken doum, ciddi karacier yetmezlii ile ölüm riskinin artmasna sebep olabiliyor.
A dnda hepatitlerden korunmann en etkili yolunu, bulaa kar koruma önlemlerinin alnmas oluturuyor.