Göüs Hastalklar, mmunoloji ve Allerjik Hastalklar Profesörü Dr. Yavuz Selim Demirel, farkl etkenlerle tetiklenen alerji sorunun nedenlerini, çeitlerini ve çözüm yollarn anlatt:
Alerji, normal kiilerin reaksiyon göstermedii zararsz maddelere kar duyarl olan bireylerde görülen bir reaksiyondur. Bu maddeler allerjen olarak tanmlanrlar. Alerjiler mevsimsel olabilir(örnein bahar aylarnda), yada yl boyu sürebilir. Ana alerjenler çayr poleni, ev tozu akar, hayvan kllar, küf mantar, ar venomu ve baz gda alerjenleri olarak sralamak mümkündür. En sk allerji yapan gdalar ise yumurta, kuruyemi ve baklagillerdir.
Allerjik olduunuz bir madde ile karlatnz zaman immun sistem onu tehlikeli görerek histamin ad verilen kimyasal ajan salyor. Bu histamin; deride döküntü, ba ars, haprma, burun aknts, deride ime, bulant ve diareye neden oluyor. En tehlikeli reaksiyon ise anafilaksiadn verdiimiz reaksiyondur. Aniden balayp ölüme neden olabilir.
HERKESN ALLERJS FARKLIDIR
Eer alerjen soluduunuz bir ey ise gözleriniz, burun ve solunum sisteminiz etkilenir. Alerjen yediiniz bir madde ise az, mide ve barsaklarda reaksiyon oluur. Böyle durumlarda, allerji uzman yaknma ve öykünüzü deerlendirir. Sonrasnda kan ve deri testi uygulayarak, neye alerjiniz olduunu bulur. Korunma, ilaç tedavisi, gerektiinde immunoterapi uygulayarak rahatlama salar.
Alerjiler; besin, deri, ilaç ve bahar alerjisi olarak snflandrlabilir. Hepsinin alerjen etkenleri, kiileri etkileyi biçimleri ve tedavi yaklamlar farkldr.
çOCUKLARA YUMURTA VE FISTIK YEDRRKEN DKKAT!
Besin alerjisi, çocuklarn yaklak yüzde 5ini, erikinlerin yüzde 3ünü etkileyebilir. Besin alerjisi hafiften ara doru giden bir yelpazede kiilerde reaksiyona neden olabilir. Tüm reaksiyonlarn yüzde 90nn oluumunda genellikle u gdalar sorumludur: Yumurta, süt, fstk, balk, karides, buday ve soya. çocuklarda en çok süt, yumurta ve fstk alerji yapabilmektedir. Besin alerjisinde en etkili tedavi gdadan uzak durmaktr.
DAYANILMAZ KAINTININ NEDEN ALERJ OLABLR!
Deri alerjileri; atopik dermatit (egzama), ürtiker ve anjiyoödem olarak snflandrlabilir. Atopik dermatit, egzamann en sk görülen formudur. Kuru kantya ve krmz deri lezyonlarna neden olur. Alerjenler, toz akar, hayvan kllar, sabun, deterjan, losyonlar, kuru k havas egzamay tetikleyebilir. Alerji uzman, egzamann olas tetikleyicilerini ortaya koyar, yaknmalar azaltc, kanmay engelleyici tedbirler alr. Ürtiker, deri üzerinde krmz kabarklklardr. Baz gdalar, ilaçlar, ar sokmas, souk scak güne maruziyeti, lateks, kan transfüzyonu, bakteri enfeksiyonu ve viral enfeksiyonlar tetikleyebilir. Bilinen tetikleyicilerden uzak durmak esastr. Anjiyoödem, daha derin cilt tabakalarnn ödemidir. Göz, az, dil, el ayak ve boazda ime ile soluk almada güçlük eklinde kendini belli eder. Tedavisinde en sk kullanlan ilaç seçenei antihistaminiklerdir.
LAç ALERJS KOLYENZ YANINIZDA TAIYIN
laç alerjisi, ilaçla ilk karlaldnda reaksiyon oluturmaz. Organizma, bu ilaca kar antikor oluturur. lacn ikinci kez alnnda immun sistem uyarlr ve bu ilaç yabanc olarak deerlendirilip, histamin ve baz maddeler aça çkar. Bunun sonucunda; deri döküntüsü ve ürtiker, kant, hrltl solunum, ime, kusma, ba dönmesi ve anafilaksi ortaya çkar. Hastann öyküsünün alnmas ve fizik muayenenin deerlendirilmesinin ardndan, alerji uzman, deri testi veya kan tahlilleri isteyebilir. laç alerjilerinden üphe ediliyorsa, ilaç deri testleri ve provokasyon testi uygulanabilir. Alerji doktoru, mevcut ilaç dnda potansiyel tehlikesi olan ilaçlar gözden geçirir, yaknmalar oluturan ilaçlarn alternatiflerini ortaya koyar, alerjiyi gösteren kolye, bileklik veya cüzdannzda belgenizi bulundurmanz önerir.