Beslenme ve Diyet Uzman Dyt. Merve Sr, sarmsan faydalar hakknda bilgi verdi ve tüketimi hakknda önemli uyarlarda bulundu.
ALLCN SERBEST RADKALLERE KARI KORUR
Soans bitkiler grubunda yer alan sarmsa ilk olarak tedavi amaçl Msrllarn kulland bilinmektedir. Sarmsan içeriinde % 84.09 su, % 13.38 organik madde, %1.53 inorganik madde bulunmaktadr. 33 çeit kükürt bileii olan sarmsak; çinko, germanyum, A, B1 ve C vitaminleri içermektedir. Sarmsan içeriindeki allicin maddesinin öncüsü olan ve kükürt içeren alliin bulunur. Sarmsak hücreleri soyulma, kesme veya dorama ile hasar gördüünde, havann etkisiyle içeriinde bulunan alliin ile hemen reaksiyona giren alliinaz ad verilen bir enzim salnr. Bu reaksiyon sonucunda allicin ortaya çkar. Allicin, kandaki iki antioksidan enzim olan katalaz ve glutatyon peroksidazn seviyesini yükseltir. Bu ekilde, vücuttaki hücre zarna zarar verebilecek daha fazla serbest radikal önlenebilir.
SARIMSAIN BESN DEERN KORUMAK çN UYGULANMASI GEREKENLER
Sarmsan içeriinde bulunan allicin, yalnzca sarmsan hücre duvarlar hasar gördüünde (rendelendiinde veya kesildiinde) oluur. Bu nedenle yaplan aratrmalar sarmsa kullanmadan önce ezmenin ve ardndan yaklak on dakika buharla demlenmesine izin vermenin daha salkl olduunu göstermektedir. Bu, enzim alliinaza koruyucu madde allicin üretmesi için zaman vermektedir.
Sarmsa sadece birkaç dakika piirerek, en uygun etki elde edilmelidir. çünkü kükürt bileikleri sya duyarldr.
SARIMSAIN TANSYONU DÜÜRME ETKS
Damar sisteminin yani yalanma sürecinin (damar sertlii gibi) sarmsakla birlikte geriledii düünülmektedir. Ayrca kann akkanln düzenleyen sarmsak, damarlar genilettii ve gevettii için ar yüksek tansiyonun normallemesine katkda bulunur. Sarmsak, kan lipidlerinin (kolesterol) düzenlenmesinde olumlu etkileri olan ikincil bitki maddeleri olan saponinler içerir. Böylelikle gelimi bir kan akna ve damarlarn artan esnekliine katkda bulunur. Ajoene ayrca sarmsakta bulunan bir kükürt bileiidir. Phtlatrc fibrini parçalayarak kan doal olarak inceltir. Tüm bu farkl maddelerin yardmyla sarmsak, kan sulandrc ilaçlarn aksine tamamen doal bir ekilde ve yan etkileri olmakszn kan phtlarn etkisiz hale getirebilir ve tromboz ile felçleri önleyebilir.
DOAL ANTBYOTK SARIMSAK
Sarmsak geleneksel olarak barsak problemleri (ikinlik, fermantasyon süreçleri ve kramp benzeri ar durumlar) ile souk algnl ve grip için kullanlmaktadr. Ayn zamanda iyi bir selenyum kaynadr. Selenyum metabolizma, baklk sistemi, tiroid bezi ve salkl cilt ile trnaklar için önemli olan temel elementtir. Özellikle allicin ve kükürt bileikleri, her türlü patojen mikroorganizma ve parazitlere (bakteriler, virüsler, mantarlar, amipler, solucanlar) kar öldürücü özellie sahiptir. Bu nedenle sarmsak, kimyasal antibiyotiklerin aksine salkl barsak florasnn korunmasn destekleyen doal bir antibiyotik olarak tanmlanabilir. Barsak floras, baklk sisteminin en büyük bölümünü oluturduu için sarmsak, baklk sisteminin güçlenmesine de katk salamaktadr. Salkl bir barsak sistemi ayrca besin maddelerinin daha iyi emilmesini ve kullanlabilirliini salar, bu da hücrelere daha yararl öelerin ulamas anlamna gelir.
SSTTE Y GELYOR
Yaplan bir aratrmada, sulu sarmsak özlerinin hali hazrda antibiyotiklere direnç gelitirmi olan bakterileri öldürebilecei belirlenmitir. Baz bakteriler, her yl milyonlarca insan etkileyen mesane enfeksiyonlarna (sistit) neden olabilmektedir. Sarmsak, idrar yolu enfeksiyonlarndan dertli olan kiiler tarafndan kullanlabilir ve bu sayede iyilemeyi hzlandrabilir.
KANSERLE MÜCADELEDE ÖNEML ROL OYNUYOR
Sarmsan anti-kanser özelliklerinin olduu yüzyllardr konuulmaktadr. Yaplan bir dizi çalma ile bu bilgi kantlanm durumdadr. Sarmsan içeriinde bulunan sülfür bileiklerinin, kanser önleyici etkisinin olduu bilinmektedir. Allicinin dönüümü, yada çözünen iki madde üretir; dialil sülfür (DAS) ve dialil disülfür (DADS). Sarmsaktaki bu kükürt bileiklerinin tümör oluumunda yer alan iki ilemde etkili olduu varsaylmaktadr. Bu bileikler, bir yandan kanserojen maddelerin reaktivitesini azaltmakta ve eliminasyonunu hzlandrmaktadr. Böylece DNA daha az zarar görmektedir. Öte yandan, bu bileikler kanser hücrelerinin büyümesini bozabilir ve böylelikle apoptoz (intihar) yoluyla hücre ölümlerini balatabilir. Bunu yaparken, tümörlerin yaylmasn engellerler. Sarmsan kolon kanseri, mide ve yemek borusu kanseri, akcier ve meme kanseri için önleyici etkileri kantlanmtr.
PROSTAT KANSERNE KARI KULLANILIYOR
Akcier kanseri konusunda çinde yaplan iki aratrma dikkat çekmektedir. Hem sarmsak hem de yeil çay bu nedenle bu kanser türünde koruyucu faktörler olarak ön plana çkmaktadr. Bilim adamlar sarmsak ve yeil çayn, tipik akcier kanseri risk faktörlerinin (sigara içmek, kzarm yiyecekler yemek vb.) etkisini azalttn öne sürmektedir. Kullanma hazr hale getirilen sarmsak preparatlar, prostat kanseri ve iyi huylu prostat büyümesinin tedavisinde uzun süredir kullanlmaktadr. Prostat kanserine olumlu etkileri, anti-enflamatuar, antioksidan ve genel kanseri inhibe edici etkileri ön plana çkmaktadr.
SARIMSAK KARACER KORUR
Sarmsak, hücre duvarlarn güçlendirerek ve organizmann kendisine zararl olan toksik maddelerden arnmas ilemi olan detoksifikasyon ileviyle karacieri destekleyerek ypranmasn önler. Ayrca sarmsak, ar metal zehirlenmesinde (cva, kadmiyum) veya alkol tüketiminin olumsuz sonuçlarn azaltmak için kullanlabilmektedir.
SARIMSAI TÜKETRKEN DKKAT ETMENZ GEREKENLER
Hem besin deerleri hem de içerii açsnda günlük sarmsak tüketimi belli bir miktarda olmaldr. Kiinin ek bir hastal varsa kesinlikle bir uzman hekimden görü alnmaldr. Salkl bir birey günde 2 di çi sarmsak yiyebilir.
MDE VE BAIRSAK RAHATSIZLIINA NEDEN OLABLMEKTEDR.
Halihazrda kann phtlamasn önleyen antikoagülan ilaç kullanan kiiler ile tansiyonu düük olan kiiler düzenli olarak fazla olmamak artyla sarmsak tüketebilir. Ancak, sarmsak kan inceltici ilaçlarn etkisini artrabilir. Bunun için sarmsak suyu, draje ve tabletleri alnmadan önce uzman hekimle kesinlikle konuulmaldr. Taze sarmsak kullanmak söz konusu olduunda, etkilerinden tam olarak yararlanmak isteniyorsa çi olarak yenmesi gerekir. Günlük bir di sarmsak yeterlidir. Sarmsak yemekler pitikten sonra eklenmelidir. Özellikle ya, sarmsan etkinliini artrabilir.
Sarmsak en çok çi olarak tüketildiinde besin deerlerinden maksimum seviyede yararlanlmaktadr. Ezilip bir kaç dakika bekledikten sonra tüketilmeli, uzun süreli piirilmemelidir. Yemekler pitikten sonra eklenirse besin deerleri yok olmaz.
TAZE SARIMSAK MI YOKSA KURU MU?
Taze sarmsan aktif bileenleri her zaman diyet takviyelerinde tercih edilmektedir. Sarmsaktaki ana aktif bileen olan allicin, hzla az ya da kompleks kükürt bileiklerine dönüen kararsz bir bileiktir. Istma, dondurarak kurutma, buharla damtma veya benzeri yollarla sarmsan daha sonraki herhangi bir ekilde ilenmesi, içerdii allicinin etki seviyesini deitirmektedir.
SARIMSAK KOKUSU çN NE YAPILMALI?
Pek çok insan kokusu ho olmayan sarmsa tükettikten sonra az kokusundan rahatsz olmaktadr. çou zaman süt, zencefil, limon suyu ve nane ekeri en azndan bir süreliine sarmsak kokusunu bastrmaktadr. Sarmsak k aylarnda kilerde ya da kapal balkonlarda, yazn ise buzdolabnn sebze bölmesinde serin ve kuru bir ortamda tutulmaldr. Bir yumru açldktan sonra kurumamas için 10 gün içinde tüketilmelidir. çünkü temel olarak, ne kadar taze ve sulu olursa o kadar iyidir. Bir baka iyi saklama seçenei de sarmsa kavanoz içerisinde yada bekletmektir.