Yeni bir aratrmaya göre kapal alanlardaki havada belirli bir miktar bal nem bulunmas virüslerin bulama orann ciddi bir ekilde etkiliyor. Hindistan ile Almanyadan aratrmaclarn ortak olarak yürüttüü bir aratrmaya göre Covid-19un iç mekanlarda hava yoluyla yaylmas konusunda nemin rolü çok önemli.
DW Türkçedeki habere göre, Hindistandaki CSIR Laboratuvarndan Sumit Kumar Mishra ve Almanyadaki Troposferik Aratrmalar Leibniz Enstitüsünden Alfred Wiedensohler ile Ajit Ahlawatn yönettii aratrmann sonuç raporunda kamu binalar ile toplu tama araçlarndaki havann en az yüzde 40, en fazla yüzde 60 orannda nem bulundurmasnn korona virüsü gibi bulac virüslerin insandan insana bulama riskini azaltt kaydedildi.
Aratrmaclar aratrma kapsamnda, grip virüsünün ve korona virüsünün farkl çeitlerinin havadaki nem yoluyla yaama, yaylma ve enfekte etme etkisini 2007 ile 2020 yllar arasnda aratran 10 farkl uluslararas aratrmay inceledi. Aratrmann sonucu Aerosol ve Hava Kalitesi Aratrmas adl bilimsel dergide yaynland.
NEM Üç EKLDE ETKLYOR
Rapora göre virüslerin havadan yaylmna nemin üç ekilde etkisi oluyor: Damlacn büyüklüü, virüs yüklü aerosollerin havada asl kalma süreleri ve bunlarn indikleri eyalarda virüsün yaama süresi.
Tuz, su, organik maddeler ve virüslerin bulunduu bir çözelti olan viral damlacklar nemle birlikte büyüyor ve daha hzl yere iniyor. Bu da dier insanlarn bulac virüsün bulunduu damlacklar solumas ihtimalini azaltyor.
Kuru bir havaya sahip kapal mekanda buharlamayla birlikte küçülen mikro-damlacklar hafifleiyor ve havada süzülüyorlar. Rapora göre bu durum virüslerin mekanda bulunan dier insanlarn solumalar veya günlerce yaayabilecekleri bir eyann üstüne konmalar için ideal bir yol oluyor.
Aratrmaclar kapal mekanlardaki nem seviyesini camlar açmak gibi yöntemlerle yüzde 40 ile yüzde 60 arasnda tutmann virüs yüklü damlacklarn insanlarn geniz yolundan vücutlarna girme ihtimalini de azalttn belirtti. Aratrmaclardan Ahlawat, Kuru hava ayn zamanda burnumuzdaki mukoza zarn kurutuyor ve bedenimizi virüslere daha açk bir hale getiriyor dedi.
KAPALI MEKANLARDAK STANDARTLAR GÖZDEN GEçRLMEL
Aratrmaclardan Wiedensohler, kuzey yarm kürede yaklamakta olan k mevsimi nedeniyle stlacak kapal mekanlarn milyonlarca insan için daha yüksek bir risk tekil ettiini belirtti.
Raporda, dardaki souk havann havalandrma sistemleri vastasyla içeriye stlarak alnmasnn iç mekanlardaki bal nemin önemli derecede dümesine neden olduu belirtildi. Raporda, Bu da özellikle Covid-19 nedeniyle bir pandeminin yaand bu dönemde iç mekanlarda bulunanlar için çok tehlikeli bir durum yaratyor denildi.
Raporda ayrca tropik iklimde yaayan ülkelere de uyarda bulunuldu. Bu bölgelerde yaayanlarn da iç mekanlardaki havay çok soutmamalar tavsiye edilirken, havann çok soutulmas nedeniyle nem oran azalacak havann Covid-19 virüsünün yaamas ihtimalini artrabilir denildi.
Kapal mekanlardaki standartlarn gözden geçirilmesi ve ardndan korunmas için hükümetlerin ve bina yönetimlerinin çok önemli bir role sahip olacann belirtildii raporda, iç mekanlara dair yönetmeliklere odalarn nem miktarlarnn da bir etken olarak konulmas yönünde yetkili makamlara çarda bulunuldu.
Raporda, Bu aratrmann sonuçlarna dayanarak diyebiliriz ki kamu binalar için bir minimum bal nem standard konmas sadece Covid-19un etkisini deil, ayn zamanda dier virütik salgnlarn etkisini de azaltacaktr denildi. Raporda ayrca maske kullanmann yan sra sosyal mesafenin korunmas ve odalarda, bu odalarn hacimleri orantsnda en az saydaki insann yer almas tavsiye edildi.