Her yata görülebilen barsak parazitleri, baz durumlarda zararsz olsa da bazen hastalk yapabiliyor. Barsak parazitleri tarafndan en çok çocuklarn etkilendiini söyleyen çocuk Sal ve Hastalklar Uzman Doç. Dr. Nermin Tansu cevaplyor
Zararl olmayabilir
Parazitler barsaklarda yaayan davetsiz misafirlerdir. Genellikle gözle görülmeyen yumurtalarnn az yolu ile alnmas sonucu yumurtalarn barsaklarda yerleerek yaamaya balamas ile sonuçlanan enfeksiyon hastalklardr. Gözle görülmeyen amip, giardiya gibi tek hücreli canllar ya da kl kurdu, barsak solucanlar, kancal solucanlar, eritler olabilir. Bazen zarar vermeden barsaklarda yaarlar, bazen de zarar vererek hastalk yaparlar. Her yata çocuk ve erikinlerde görülebilen parazitleri çocuklarda daha ar seyreder hatta geliimlerini engelleyebilir.
Geceleri korkma ve uykusuzluk yaratabilir
Barsak parazitleri hiç bulgu vermeyebilecei gibi barsaktaki parazit miktarna ve çocuun direncine göre bulgular deiir. Kl kurdu olan çocuklarda en fazla görülen yaknma makatta kantdr. Gece kl kurtlarnn makat etrafna yumurtalarn brakmasndan kaynaklanr. Uykusuzluk, gece korkular, di gcrdatma, gece iemeleri olabilir. Barsak solucan varsa karn ars, karnda gerginlik yapabilir. Eer çok fazla miktarda ise barsak tkanmasna neden olabilir. çengelli solucan ise karn ars, itahszlk, hazmszlk, dolgunluk, ishal ve kanszlk yapabilir. Amipli ishallerde kaka kanl, sümüksüdür. Karn ars olur. Giardiya ise yal, kokulu ishallere neden olur.
Barsak paraziti için alnabilecek önlemler:
Bebekler için mama hazrlanrken eller ykanmal ve temiz olduundan emin olunan sular kaynatlarak kullanlmaldr. Daha büyük çocuklarda el temizliine dikkat edilmedii durumlarda özellikle kre ve okul gibi kalabalk ortamlarda kolaylkla bular.
çocuklara tuvaletten sonra, yemek yemeden önce, darda oynadktan sonra eve geldiinde ellerin ykanmas alkanl kazandrlmaldr. Parazit yumurtalar trnak aralarnda bulunabildiinden trnaklar düzenli kesilmelidir.
çi yenilen sebze ve meyveler iyi ykanmaldr.
Barsak eritleri çi ve az pimi etin yenmesi ile bulatndan veteriner kontrolünde kesilmi etler iyi piirilerek kullanlmaldr.
Kl kurdunun yumurtalar iç çamarlar ve yatak çaraflarda bulunabildiinden çamarlar yüksek sda ykanmal ve ütülenmelidir. Yine kl kurtlarnn yumurtalar ile bulam örtülerin silkelenmesi ile havaya saçlan yumurtalarn solunum yoluyla alnmas ile de bulama olduundan, kre gibi kalabalk ortamlarda odalar iyi havalandrlmaldr.
Krelerde, okullarda kap kollar, yemek yenilen ortamlar ve ortak kullanlan oyuncaklar sk temizlenmelidir.
çengelli solucanlara özellikle Karadeniz bölgesinde rastlanmaktadr. çplak ayakla çamurda dolaldnda larvalar deri olu ile vücuda girebildiinden mutlaka ayakkab giyilmelidir.
Sular düzenli dezenfekte edilmedii durumlarda giardiya salgnlar ortaya çkabilir. Sularn rutin klorlanmas giardiya kistlerini öldürmeyebilir. Yüzey sularnn kullanld bölgelerde klorlama yannda çöktürme ve süzme ilemlerinin de yaplmas gerekir.
Barsak parazitlerini önlemek için el temizlii çok önemli
Barsak parazitlerinde bulama genellikle parazitin yumurtasnn bulat gda ve sularn alnmas ile olur. Anne sütü alan bebeklerde genellikle ek besinler verilinceye kadar görülmez. Ek besinlerin hazrlanrken hijyenik kurallara uyulmamas ile ortaya çkar. çocuklarda itahszlk, karn ars, makatta, burunda kant, di gcrdatma, ishal gibi durumlar olduunda mutlaka hekime bavurulmaldr. Muayene bulgularna göre dk tetkikleri yaplarak tan konulur. Barsak parazitleri tedavi edilmedii ve çok fazla miktarlarda bulunduu durumlarda çocuklarda geliim geriliine neden olabilir. Öncellikle itah azaldndan büyümeleri için gerekli olan yap talarn alamazlar. Ayrca, özellikle kancal solucanlarda kan kayb nedeni ile kanszlk ortaya çkar. Hatta protein düüklüü ve ödem olabilir. Barsak eritleri varsa B12 vitamini eksiklii ve kanszlk olabilir. Barsak parazitleri olan çocuklar yeterli kilo alamazlar, karnlar i, kanszlktan dolay ciltler soluktur. Baklk sistemi yeterli olmayan çocukl