Bebekte olabilecek doumsal ve yapsal anomalilerin büyük bir ksmnn tespit edilmesini ve gerektiinde hastalklara müdahale edilmesini salayan ayrntl ultrasonun bebee ve anneye hiçbir zarar bulunmuyor. Kadn Hastalklar ve Doum Bölümünden Doç. Dr. Erturul Karahanolu, ayrntl ultrason ilemi ve faydalar hakknda bilgi verdi.
Doumsal hastalklarn yüzde 95inin tans konulabiliyor
Anne karnndaki bebein organ geliiminin deerlendirildii detayl ultrason da denilen ayrntl ultrason ile bebein beyni, gözleri, burnu, dudaklar, yüzü, boynu, kalbi, akcierleri, kollar, elleri, parmaklar, karn içi organlar, srt, bacaklar ve ayaklar incelenmektedir. Bu organlarn oluumu ile ilgili problemlerin tespit edilmesini salayan ayrntl ultrasonografi ile anne karnndaki doumsal hastalklarn yüzde 95inin tans konulabilmektedir.
Bebein tüm organlar inceleniyor
Anne karnnda bebein geliimi, embriyolojik ve fetal dönem olmak üzere ikiye ayrlmaktadr. lk 8 hafta embriyolojik, 8. haftadan sonras fetal dönem olarak kabul edilmektedir. Fetal dönemde, bebein tüm organlar oluup gelimeye devam ettii için bebein organlar incelenebilmektedir. Ayrntl ultrasonografi, bu konuda eitim alm kiiler tarafndan belli özellikleri olan ultrasonografi cihazlar ile yaplmaktadr. Organ deerlendirme uzun süren bir ilem olduu için bu muayene yarm saat kadar sürebilmektedir.
Ayrntl ultrason genellikle 18-24. haftalar arasnda yaplyor
Ayrntl ultrasonografi genel olarak 18-24. haftalar arasnda yaplmaktadr. Fakat gelien ultrasonografi cihazlar ve teknikler sayesinde bu ilem artk 11-13. hafta arasnda da yaplabilmektedir. Bu haftalar arasnda yaplan ayrntl ultrasonografide, yapsal anomalilerin yüzde 75i tannabilmektedir. Bununla birlikte, beyin oluumundaki baz problemler ve kalpteki baz delikler bu haftada görülemeyecei için 20-24. hafta aras beyin geliimi ve kalpteki küçük deliklerin deerlendirilmesi için ilemin tekrarlanmas önerilmektedir.
Ayrntl ultrason çok önemlidir çünkü;
*Ayrntl ultrason yaplmas, hayati organlarda problemler varsa doumun uygun artlarda ve planl yaplmas, bebein bu problemlerden daha az etkilenmesini salar.
*Baz hastalklara anne karnnda müdahale edilmesi, bebein yaama ansn artrr.
*Bir takm özel ultrason bulgular sayesinde, genetik hastalklarn tansn koymada yönlendirici olabilir.
*Bebein pozisyonu, bebein einin yerleimi, doum eklinin belirlenmesi gibi konularn aydnlatlmasn salar.
Ayrntl ultrasonografinin bebee zarar bulunmuyor
Ayrntl ultrasonografi süresinin uzun olmas nedeni ile gebelerde, bebeklerinin bu ses dalgalarndan etkilenebileceine dair yanl fikirler olumaktadr. Ancak ultrasonografide kullanlan cihazlarn bebee hiçbir zarar yoktur ve güvenle kullanlabilmektedir.
Genetik hastalklarn bazlar ultrasonografi ile tespit edilebiliyor
Günümüzde tanmlanm yaklak 15 bin genetik hastalk mevcuttur. Bu hastalklarn bazlarnn birtakm ultrasonografik bulgular bulunmaktadr. Bir genetik hastaln anne karnnda tansnn konabilmesi için bebekte yapsal bir bozuklua neden olmas gerekmektedir. Yapsal bozukluklar arasnda; kalpte delikler, kalp damarlarndaki anormallikler, kalp kapakçklarnda anormallikler, beyin geliiminde bozukluklar, karn ön duvarnn gelimemesi, parmak fazlalklar, kol-bacak ksalklar, yüz ekli bozukluklar ve daha yüzlercesi bulunmaktadr. Bununla birlikte, baz genetik hastalklar ne yazk ki anne karnnda bir bulgu göstermemektedir. Bu yüzden anormal ultrasonografi bulgular çok dikkatli deerlendirilmelidir.
Tespit edilen bozukluklarda aile üyeleri de deerlendirmeye alnyor
Ayrntl ultrasonografide, bebekte birçok yapsal bozukluk tespit edilebilir. Bu bozukluklar tek bana bir anlam tamamaktadr. Bebein, anne-babann hatta kardelerin deerlendirilmesi gerekebilir. Ayrntl deerlendirme sonras, ek testler yaplp yaplmayacana karar verilir.