Parkinson hastalnn kökeninin tam olarak bilinmediini belirten Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzman Op. Dr. Eyüp Baykara, Parkinson, beynin substantia nigra olarak adlandrlan bir bölgesinde dopamin üreten nöronlarn kaybndan kaynaklanr ve motor kontrolde ilev bozukluuna neden olur. Yüz ifadelerinin kaybolmas gibi semptomlar vardr diye konutu.
LAçLARIN UZUN SÜREL KULLANIMI YAN ETKLERE YOL AçABLR
Parkinson semptomlarn hafifletmek için ilk olarak ilaç tedavisinin uygulandn ifade eden Baykara, laçlarn dozlar hastann ilaca verdii yanta göre ayarlanr. Bununla birlikte, hastalk ilerledikçe beyin ilaca farkl tepkiler vermeye balar ve ilaç dozu artar. Hastalar, hastaln ilerleyen safhalarnda ilaç kullanmalarna ramen motor semptomlarnda önemli dalgalanmalar fark etmeye balarlar. laçlarn uzun süreli kullanm yan etkilere yol açabilir. Hastalar tipik Parkinson titremelerinden baka istemsiz, kontrol edilemeyen hareketler yaatan, Parkinson tedavisinde temel ilaç grubu olan levodopa içeren ilaçlarn neden olduu, diskinezi ad verilen bir yan etki yaayabilirler. Beyin pili tedavisi parkinson hastalnn belirtilerini azaltmann yan sra, ilaç dozlarn da oldukça azaltaca için diskineziyi de kontrol altna almamza olanak tanr açklamasnda bulundu.
AMELYATI GEREKTRECEK KADAR ÖNEML SEMPTOMLARA SAHP OLMALARI GEREKYOR
Op. Dr. Eyüp Baykara, Yllardr beyin pili ameliyat yapan bir ekip olarak cerrahiden önce, hastalarn beyin pili ameliyat için uygun adaylar olduundan emin olmak için kapsaml bir deerlendirme ve test yapyoruz. Ameliyatn hedeflerinin ne olduunu anlamakla balyoruz. Neyin gerçekçi olup neyin baarlamayacana, ameliyattan beklentimizin ne olduuna dair hastalarmz bilgilendiriyoruz. Tüm bu deerlendirme ve testlerden sonra ameliyattan beklenen fayday, hastann beklentileri ve spesifik hasta açsndan ameliyatn riskleriyle kyaslayp hastamzn beyin pili ameliyat için uygun olup olmadna karar veriyoruz. Beyin pili ameliyat için uygun adaylarn ilaçla geçmeyecek dalgalanmalar yaamalar veya ameliyat gerektirecek kadar önemli semptomlara sahip olmalar gerekiyor. Ayrca uygun hastalarn beyin pili ameliyat olmalarna engel önemli bir psikiyatrik rahatszl da bulunmamaldr. Dier taraftan atipik Parkinson gibi Parkinson hastalna benzeyen fakat levodopaya yant vermeyen baz hareket bozukluklar beyin pili ile tedavi edilemez ifadelerini kulland.
LAçTAN KAYNAKLANAN SEMPTOMLAR ÖNEML ÖLçÜDE AZALIYOR
Ameliyat günü hastann bann etrafna bir çerçeve yerletirilir ve bilgisayarl tomografi taramas yaplr diyen Op. Dr. Eyüp Baykara u bilgileri verdi:
Tomografi ve MRI taramalar daha sonra beyin pili elektrotlarnn beyne yerletirilecei bölgenin üç boyutlu koordinatlarn belirlemek için birletirilir. Hasta lokal anestezi altndayken kafatasnda küçük bir delik açlarak elektrotlar önceden belirlenen alanlara derinlemesine iletilir. Ardndan nörofizyolojik sinyaller dinlenerek elektrotlarn doru bölgede olduundan emin olunur. Bu ilem belirlenen noktann doru olduundan emin olmak için ikincil bir dorulamadr. Hasta bu noktada bilinçlidir. Cerrah elektrotlarn fayda saladndan emin olmak için geçici olarak elektrotlar aktif hale getirir. Sklkla hastalarn semptomlarnn gözlerinin önünde, annda düzeldii görülür.
El titremesinin bir anda yok olduunu söyleyen Baykara, Beyin pili ameliyatnda beynin her iki tarafna da elektrotlar yerletirilir. Operasyon hastaya bal olarak ayn anda veya önceki operasyondan bir müddet sonra yaplabilir. Her iki elektrot da yerletirildikten sonra elektrotlar besleyecek pil genel anestezi altnda göüs altna yerletirilerek uçlar deri altndan elektrotlara balanr. Bir süre sonra pil aktif hale getirilerek ayar yaplr. Hastann en iyi yarar görebilecei ekilde pil ve ilaç dozu ayarlamalar yaplr. Pilin kalibrasyonu yazlm tabanldr ve uzaktan kumanda ile yaplr. Cihaz uzaktan açp kapatlabilir ve programlanabilir. Beyin pili ameliyat ile hastalarda hem Parkinson semptomlarnda hem de ilaçlarnn dozlar azalaca için ilaçtan kaynaklanan semptomlarda önemli ölçüde azalma görülür. Hastalarn büyük bölümü günlük hayatlarnda gözle görülür bir iyileme yaarlar dedi.
PROGRAMLAMA VE HASTA SEçM KONUSUNDA HEKMN TECRÜBES çOK ÖNEML
Beyin pili tedavisinin köklü bir tedavi olduunu hatrlatan Baykara, Bu tedavinin 1980li yllarda ilk uygulamalar yaplmtr. 2000 ylndan sonra dünyada yaygnlk kazanm, yaplan aratrmalarla etkisi kantlanm bir tedavidir. Tüm dünyada uygulanmaktadr. Köklü bir prosedür olsa da ameliyat yapan ekibin uzmanl oldukça önemlidir. Programlama, sorun giderme ve hasta seçimi konusunda hekimin tecrübesi çok önemlidir. Beyin pili ameliyatlarn, beyin pili tedavisi ile özel olarak ilgilenen bir ekip olarak yllardr baar ile uygulamaktayz diye konutu.