Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgnyla mücadele bata olmak üzere virüs sonucu ortaya çkan solunum yolu hastalklarnda en etkili korunma yöntemi olarak gösterilen maskenin doru kullanm, bulan yaylm açsndan da hayati önem tayor.
Solunum yolundan çkan damlack, öksürme, haprma ya da yakn temas sonucunda azdan, burundan ya da gözlerden giri yapabilen koronavirüsle mücadeledeki önlemlerin banda yer alan maskenin yanl kullanm, hastaln yaylmna da davetiye çkaryor.
Maske kullanan kiilerin daha az virüse maruz kaldklar, ciddi ve ar seyirli enfeksiyonlardan, ayn zamanda grip gibi mevsimsel solunum yolu enfeksiyonlarndan da korunabildikleri belirtiliyor.
Koronavirüs salgnyla mücadelede en etkili koruma yöntemlerinden biri olarak da gösterilen maskenin özellikle az ve burnu tam olarak kapatmas, alt çenenin altna yerletirilerek taklmas en doru kullanm olarak gösteriliyor. Maske kullanan kiinin de mutlaka yüzüne en uygun olan tercih etmesi gerekiyor.
Burun bölgesinden dümesinin ve gözlük kullanan kiilerde buulanmann önlenmesi için burun bölgesi telli olan maskelerin kullanm önem tayor. Kiinin yüz ölçüsüne göre uygun boyutta maskeyi seçmesi gerekiyor.
Tbbi maskeler slandnda, nemlendiinde, kirlendiinde, yere dütüünde veya 4 saatin üzerindeki kullanmda deitirilmeli. 15-20 dakika gibi ksa süreli kullanmlarndan sonra maskenin bir poete konulup daha sonra yeniden kullanlmasnda saknca yok. Islanmayan, kirlenmeyen, nemlenmeyen bir maske genel olarak kiinin bir günlük mesaisi için yeterli. Maske, kullanldktan sonra bir poete konulup az skca kapatlarak çöpe atlmal.
DOç. DR. KAYIPMAZ: MASKE STANDARTLARA UYGUN OLMALI
Goru maske kullanmyla ilgili bilgi veren Salk Bakanl Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afin Emre Kaypmaz, koronavirüs salgnyla mücadele nedeniyle çok fazla maske üretimi yapldna iaret etti. Kaypmaz, tbbi tekstil ile uraan firmalarn ürettii ve Salk Bakanl Ürün Takip Sistemi kayd olan, melt blown denilen süzme kabiliyetine sahip orta katman ve dikisiz kumatan üst-alt katmanlar bulunan 3 katl maskelerin tercih edilmesi önerisinde bulundu.
Maskelerin lastiklerinin çok sk veya çok gevek olmasnn kullanm srasnda konforsuzluk ortaya çkardn ve bu ekilde maske kullanmnda bir aksama yaandn ifade eden Kaypmaz, kiilerin kendine uygun boyutta lastii olan maskeleri tercih etmesi gerektiini söyledi.
Doç. Dr. Afin Emre Kaypmaz, çift maske ve ykanabilir bez maske kullanmna ilikin de u önerileri yapt:
çift kat taklm maskedense usulüne uygun taklm tek maske, fiziksel mesafe korunduunda yeterli. Bununla birlikte çift maske takmann da bir zarar yok.
Ykanabilir maskeler de bu süreçte kullanlabilir. Türk Standartlar Enstitüsünün kurallarna uygun olarak sentetik veya doal liften üretilmi, 3 mikrondan büyük damlacklar için bariyer vazifesi gören, paketinde ne zaman deitirilmesi gerektii ve en fazla kaç sefer ykanabileceine dair bilgiler içeren ykanabilir maskeler tercih edilmeli.
Bu kurallara uygun olarak üretilmi ykanabilir maskeler salkl. Dardaki her kullanmdan sonra ise maskeler eve dönüte mutlaka sabunlu veya deterjanl su ile iyice ykanp durulanmal. Tavsiye edilen scaklk 60 derece ve üstü olmakla birlikte elde ykamada bu mümkün deil. Bu durumda el yakmayacak scaklkta su tercih edilebilir. Durulanma iyi yapldktan sonra deterjan solunmasndan endie edilmemelidir. Maskenin en az 5 kez ykama ve kurutmaya dayankl olmas gerekli.