Salk Bakanl Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap imek Yavuz, Türkiyede pandemi açsndan genel durumun iyiye gitmediini söyleyerek önemli deerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Yavuz, Genel durum tabii ki iyi gitmiyor. Vaka saylar her geçen gün artyor. Bu nedenle hepimiz çok hasta olmamak için karmzdakini de hasta etmemek için önlem almaya devam etmek zorundayz. Bize bavuran hastalardan da gördüümüz kadaryla bulama en fazla aile içi ve iyeri gibi ortamlarda oluyor. Ama her iki durumda da belirleyici olan maskesiz bir ekilde kapal ortamda, kiilerin birbirleriyle yakn temas kurmas. Örnein i yerinde yemek yerken sklkla maskelerini çkaryor. Temasa dikkat edilmezse risk artyor. Veya mesela sigara meselesi konuuluyor. Darda niye yasakland vesaire. Darya birlikte sigaraya çkaryorlar, oysa sigara içerken aznzdaki nefesi de darya üflüyorsunuz. Yakn temas ettiiniz zaman da karnzdakine bulama olasl artyor diye konutu.
AYNI EVDE YAAMIYORANIZ MASKENZ çIKARMAYIN
Yakn temas edilen, sosyalleilen kapal ortamlarn en büyük tehlike olduuna iaret eden Prof. Dr. Yavuz, Bir de buralarda maskelerin de çktn düünürsek çok riskli hale geliyor gerçekten. O nedenle bu dönemde baka insanlarla, maskesiz bir ekilde görümemeye özen göstermek zorundayz. u aamada, en yaknmzdaki insan bile olsa, ayn evde yaamyorsak, i arkadamz olabilir, akrabamz olabilir, asla maskesiz hiç kimseyle temas etmemek zorundayz. Hele ki kapal ortamda uzun süre, asla maskesiz bir ekilde bulunmamalyz. Maskenizi indirdiiniz anda kimden olursa olsun enfekte olabilirsiniz dedi.
KIZIMLA BEN DE TOPLU TAIMA KULLANIYORUZ AMA MASKEMZE çOK DKKAT EDEREK
e giderken toplu tama kullanan vatandalarn buna mecbur olduuna da deinen Prof. Dr. Yavuz, Bir insana tabii ki toplu tama kullanma diyemezsiniz. Toplu tamada araç saylar artrlabilir mi? Evet bunlar teknik konular ama o kalabalklar ne kadar azaltrsak bizim açmzdan, özellikle bu k döneminde enfeksiyonun bu kadar art gösterdii süreçte çok önemli. Tabii esnek mesai konusu var bir de. Esnek mesai her yerde tam olarak uygulanmaya balanmad diye biliyorum. Belki yarm saat bile fark etse çalma saatlerinde, kalabalklarn azaltlmas açsndan çok büyük fark yaratr. Yönetsel düzenlemelerin bu nedenle çok daha dikkatli yaplmas gerekiyor bu dönemde. Toplu tamada da kalabalk bile olsa maskenin indirilmemesi, hastalktan korunmada oldukça etkili olacaktr. Ben kendim de eer toplu tama kullanacaksam, kalabalkta mesafeyi de koruyamadm için maskeme özellikle dikkat ediyorum. Kzm mesela u an toplu tama kullanyor, o da o ekilde korunuyor. Burnun özellikle açkta kalmamas, burnu açkta bir yolcu varsa mutlaka uyarlmas gerekli diye konutu. u anda genel bir yasak uygulamas olamad için insan hareketlerinin ne kadar fazla kstlanabilirse o kadar riskin azaltlabileceine de deinen Prof. Dr. Yavuz, 65 ya üstündekilere getirilen kstlamalarn da bu çerçevede deerlendirilmesi gerektiine dikkat çekerek O nedenle de kalabalklamay azaltacak birtakm önlemler alnmaya çallyor dedi.
TESTE GTTYSENZ SONUCU çIKANA KADAR EVDE KALMAK ZORUNDASINIZ
Prof. Dr. Yavuz, kiinin kendinden üphelendiinde test sonucunu beklemeden izole olmas gerektiini söyleyerek Eer hastalk belirtisi gösteriyorsanz test sonucunuz çkana kadar mutlaka evde kalmak zorundasnz. Öksürük, ate, koku, tat alma kayb, krgnlk, artk bu belirtileri biliyoruz. Hastalk belirtisi gösteren kiinin mutlaka kendini o dönem hemen izole etmesi gerekiyor. çünkü hastaln en fazla bulat dönem, semptomlardan bir gün öncesi ve birkaç gün sonras. Yani o sizin test sonucunuzun daha tam da çkmad günler. Bu, çocuunuz olabilir, kendiniz olabilirsiniz, mutlaka evde kalnmal. Test sonucunuz pozitif çkarsa zaten daha uzun süreler evde kalmanz gerekecek. Özellikle kalabalk yerlerde çalanlar bu ekilde ie gittiklerinde etraflarna bulatrabilir. Hele bir de ie gidip maskeleri çkaryorsanz, en bulatrc olduunuz dönemde etrafnzdakileri ciddi anlamda riske etmi olursunuz. Onun için bu sorumluluu herkesin almas gerekiyor. Özellikle örenciler açsndan bu çok önemli. u an okullar açk biliyorsunuz, hasta çocuu ailelerin okula kesinlikle göndermemesi gerekiyor. Bu çok büyük bir sorumluluk. çünkü (pozitifse) snfta herkesi enfekte edebilir çocukeklinde konutu.
EKSK YA DA YANLI BLG SALGININ KONTROL ALTINA ALINMASINI ZORLATIRIYOR
Salgnla mücadeledeki en önemli silahlardan birinin, doru temasl takibi olduuna iaret eden Prof. Dr. Yavuz, bunun doru yaplmamasnn pandeminin uzamasna bile neden olacan söyleyerek u uyarlarda bulundu: Temasllarnz doru bir ekilde bildirdiiniz zaman o insanlar da korumu oluyorsunuz. Ayrca o insanlarn bir arada olduu dier insanlar da korumu oluyorsunuz. Yani temasllar doru ve eksiksiz bir ekilde bildirmek de çok ciddi bir sorumluluk. Ülkede salgnn kontrol altna alnabilmesi için bu çok önemli. Siz ne kadar çok hasta ya da pozitif kii belirleyip onlar ne kadar etkin bir ekilde izole edip tedavi edebilirseniz salgnn da o kadar ksa sürede kontrol altna alnmasn salayabilirsiniz. Pozitif birinin kimlerle temas ettiini bildirmesi, temasllar açsndan da, ülkenin gelecei açsndan da önemli.
HEKM KONTROLÜNDEK HASTALARIN TEDAVYE UYMALARI GEREKR
Prof. Dr. Serap imek Yavuz, son günlerde evde takip edilen hastalarn yan etki olur korkusuyla ilaçlarn kullanmadklar yönündeki paylamlarla ilgili de uyarda bulundu ve aspirin kullanmn Kovid tedavisindeki yerine de deindi ve sözlerini u ekilde noktalad: Bir Kovid hastas ilgili hekim tarafndan görülmü, deerlendirilmise, hekiminin verdii tedaviyi uygun ekilde tarif edildii gibi kullanmas gerekiyor. Hastann tedavisi sorumlu hekimindedir. Verilen tedavilerin hekimden habersiz kullanlmamas hasta için iyi olmayabilir. Aspirin konusu da öyle, hastaneye yatan Kovid hastalarnda damar içinde phtlama oran artyor. O nedenle biz zaten kan sulandrmak için baz tedaviler kullanyoruz. Bütün dünya kullanyor bunu. Aspirin de bu tarz bir tedavi olduu için, acaba etkili olabilir mi diye snrl kant salayan bir çalma sonucu da yaynlanmt. Ama o henüz bu konu netlemi deil. Aratrmalar devam ediyor. Evde geçiren hastalar da eer risk grubundaysa bu tarz tedavileri zaten evde de balyoruz. Dolaysyla herkesin aspirin kullanmas gerekli deil. çünkü bazen ummadmz zararl etkileri de olabiliyor ilaçlarn. Ama kiide koroner arter hastalklar atelosklerotik (damar kireçlenmesi) hastalklar olanlar zaten aspirin kullanyor oluyor. Onlar koronavirüs tedavisi sürecinde de aspirin kullanmna devam edebilirler. Ama ayaktan takip ettiimiz her hastaya rutin olarak aspirin vermiyoruz. Yararl m zararl m olduu konusunda henüz elimizde veri yok çünkü.