Böbrek, vücuttaki zehirli maddeleri temizleyen, kemiklerin oluumunda önemli rol oynayan, D vitamini aktivasyonunu salayan ve krmz kan hücrelerinin üretimini salayan eritropoetin hormonunu üreten önemli bir organdr. Böbrek fonksiyonlarnn belirli bir limitin altna inmesi, kronik böbrek yetmezliini iaret etmektedir. Böbrek yetmezlii süzme deerinin 60 ml\dk altna inmesi demektir. Eer süzme deeri 20nin altna inerse son dönem böbrek yetmezlii geliir. Önemli olan böbrek yetmezlii gelimeden müdahale etmektir. Böbreklerde kalan hücreler kendilerini yenilemez tam tersi ilerler ve daha kötüye gider. Eer 3 ay aan bir böbrek yetmezlii süreci varsa bu kronik böbrek yetmezlii anlamna gelmektedir. Kronik böbrek yetmezli kanszlk, kemik erimesi ve kalp hastalklarna yol açtndan tedavi edilmedii takdirde hayati riske yol açmaktadr. Böbrek yetmezlii, her yata ve cinsiyette oluabildii bilinse de, özellikle ileri yalarda ve kadnlarda daha sk görülmektedir. Aratrmalar 40l yalar sonras daha çok ortaya çktn göstermektedir.
Düzenli kontrollerinizi ihmal etmeyin
Böbrek yetmezlii erken evrelerde herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bunun için hastal saptamann en etkin yolu, kan ve idrar tahlillerinin belirli aralklarla yaplmasdr. Erken tehis ile böbrek yetmezliini yavalatmak ve tedavi etmek mümkündür. Diyabet, yüksek tansiyon, fazla kilo ve anne, baba ya da yakn akrabalarda böbrek yetmezlii hikayesi gibi bu risk faktörlerinden biri veya bir kaç varsa böbrek fonksiyonlarnn 6-12 ayda bir kontrolü gereklidir. Ülkemizde maalesef düzenli check up yaptrma alkanl bulunmamaktadr. Bu da hastalklarn erken evre de tespit edilmesini engellemektedir. Böbrek yetmezliinin önlenmesinde rutin kontrollerin büyük önemi vardr. Baz ülkelerde böbrek sal için kreatinin seviyesi takip edilir. Eer bu seviye 1.2yi aarsa nefroloji uzmanlarna bavurulmaldr. Bu erken tan için önemli bir yoldur.
Böbrek saln korumak için bunlara dikkat edin!
1) Kan ekeri belirli aralklarla kontrol edilmeli: Diyabet hastal olan kiilerin neredeyse yarsndan çounda zamanla böbrek yetmezlii geliebilmektedir. Bunun için kan ekerinin belirli aralklarla kontrol edilmesi gerekir.
2) Kan basncnz takip edin: Normal kan basnc 120-80 ve altndadr. 139/89 aras kan basnc deeri ise yüksek tansiyon öncüsü deerler olarak kabul edilip; düzenli yürüyü, tuzsuz diyet gibi yaam tarzndaki deiiklikler ile kontrol altnda tutulmaldr. Eer kan basnc 140/90in üzerinde ise düzenli ilaç kullanm ve kan basnc kontrolü gereklidir.
3) Salkl beslenin ve tuz almn snrlayn: Tuz tüketimi günde en fazla bir çay ka olacak ekilde kstlanmaldr. lenmi gdalar ve fast food tarz beslenme yerine taze sebze meyve ve ev yemekleri tüketilmelidir.
4) Yeterli su tüketerek böbreklerinizi koruyun: Günde 1.5-2 litre su içmek böbrek sal için önemlidir. Bu sv miktar egzersiz, ateli hastalklar, hamilelik veya emzirme dönemlerinde artrlmaldr.
5) Sigaray brakn ve içilen ortamlardan uzak durun: Vücutta neredeyse tüm organlar etkileyen sigara, böbreklere gelen kan akmn yavalatmaktadr.
6) Gereksiz yere ar kesici ve antibiyotik kullanmayn: Bilinçsizce alnan ar kesici ve antibiyotikler böbrek yetmezliine yol açtndan doktor kontrolü dnda kullanlmamaldr.
7) Ta ve idrar yolu enfeksiyonlarnn nedenini örenin: Düürülen talarn analizi mutlaka salanmaldr. Yine drar yolu enfeksiyonlarnn da nedeni belirlenmelidir.
8) Düzenli egzersiz yapn: Haftada 3-4 kez yaplan 30 dakikalk tempolu yürüyü ve düzenli egzersizler kan basncn düürerek böbrek salnn bozulmasn engellemektedir.