Omurga ile ilgili hastalklarda bel arlarndan sonra ikinci srada yer alan boyun ftklarnn tedavisinin mümkün olduunu vurgulayan Beyin ve Sinir Cerrahisi uzman Prof. Dr. smail Hakk Tekkök boyun ftklarnn nedenlerini, belirtilerini ve tedavi seçeneklerini anlatt:
TEDAV EDLEBLR
Omurgamzn geneli ile ilgili arlardan en sk olan bel arlardr. Boyun arlar, bel arlarndan sonra ikinci srada yer alr. Her yüz kiiden 7-8inde ciddi bir boyun ars olma riski mevcuttur.
Boyun ftnda; kesin tan için manyetik rezonans (MR) ad verilen tetkikin yaplmas gerekir. MRn olmad yerlerde bilgisayarl tomografiden yararlanlabilir ama tan gücü kstldr.
Boyun ft, tedavisi mümkün bir hastalktr. Hastalarn büyük çounluu ilaç veya fizik tedavi yöntemlerinden yararlanr. Boyun ftkl hastalarn ancak onda biri cerrahi tedaviye aday olur. Bu durumda da; boynun önünden mikroskop ile yaplan baarl bir ameliyattan sonra ksa sürede normal yaamlarna dönebilirler.
KÜTLETMEYN KIRTLATMAYIN: Boyun arlar da bel arlar gibi her yata olabilecek bir salk sorunu. Ancak hastaln görülü skln artran birtakm nedenlerin olduu unutulmamal. Boyun omurlarnn kötü veya yanl kullanmndan (boyun kütletme veya krtlatma) ya da trafik kazas-yüksekten düme gibi ciddi bir zedelenme boyunla ilgili sorun oluum riskini artrr.
AIRI BLGSAYAR KULLANIMI BOYNA ZARAR: Ev ileri, diki-nak, temizlik, perde asma, yer silme gibi ev içi faaliyetleri ile bilgisayar banda youn çalma gerektiren iler; boyun arlarn arttrc dier nedenler olarak karmza çkar.
YILLAR AKIYOR BOYUN KREçLENYOR: Ayrca ya arttkça boyun omurlarnn kireçlenmesi de boyun arlarna neden olur. Bu grup hastalarda boyun hareketleri kstl hale gelir ve ar ikayeti ortaya çkar. Bu ar, bazen baa doru yaylarak, ba arlarna bile neden olabiliyor.
TEK KOL VE BA ARISI: Hayat kalitesine darbe vuran boyun ftnn belirtilerine dikkat etmekte fayda var. Hastalar genellikle tek bir kola doru yaylan ardan ikayet ederler. Ar, parmak uçlarna kadar yaylr ve uyuma ile beraber olabilir. Arnn yayld kolda kuvvet kayb olabilir. Ayrca arlar bazen baa da yaylr ve ciddi ba arlarna neden olur.
KOLUNU KALDIRIRKEN ZORLANIR: Hastalar, ftn sinir sistemindeki seviyesine göre deien ikayetlerde bulunurlar. Bu ikayetler; saç taramak için kolunu kaldramamak, tornavida çevirememek, bileini yukar kaldramamak, ellerine aldklar ar cisimleri yere düürmek olabilir.
GECE UYURKEN ARI YAPAR: leri dönemlerde koldaki zayf kas eriyerek incelmeye de neden olabilir. Ar, özellikle gece uykuda ar derecede artar; baz hastalar yatakta ar çekeceklerine koltukta uyumay tercih ederler.
Tedavisi mümkün olan boyun ftnda ilaç tedavisi, fizik tedavi ve cerrahi seçenekler mevcut. ayet boyun ft kolda kuvvet kayb, kaslarda erime ve kolda incelme yapmamsa, genel olarak ameliyatsz yöntemlere öncelik vermek gerekir. Bu yöntemlerden ilki ilaç tedavisi olmaldr. Ödemi alc ilaçlar ve kas geveticiler ilk planda düünülmesi gereken ilaçlardr. laç tedavisine ek olarak, nadiren boyunluk ya da kollar dediimiz destek de taklmas gerekebilir.
laç tedavisinden on ila on be günde yant alnmazsa ve hala ar sz var ama kuvvet kayb yoksa fizik tedavi ikinci seçenek olarak düünülebilir. Bata kuvvet kayb olsa dahi hastann ars fizik tedaviye de yant vermezse en son çare olarak ameliyat düünülmeli.
FITIK ARISI GECE UYUMAYI BLE ZORLATIRIYOR
Bu belirtiler sizde de varsa doktorunuza bavurun.
laç ve fizik tedavisi ile sonuç alamayan boyun ft hastalarnda cerrahi seçenekler gündeme gelir. Teknik olarak boyun ftna iki türlü yaklam mevcut:
Boynun önünden yaplan ameliyat: Boyun ftklarnn daha çok görüldüü, boynun orta ve alt kesimlerinde skça uygulanan cerrahi bir teknik. Boynun ön tarafndan ameliyat mikroskobu kullanlarak yaplan bir giriimdir. Deerli bir organ olan omurilik ameliyat bölgesinden uzakta kald için ve mikroskop cerrahn detaylar görme yeteneini 50-60 kez artrd için daha güvenli bir ameliyattr. Kkrdak boaltldktan sonra omurgalar arasnda çökme olmamas için ya hastann kasndan alnan kendi kemii ya da yapay bir destek (araba lastiklerine konan takoz destek gibi) konur. Ameliyat sonuçlar genellikle çok baarldr. Hasta ameliyatn ertesi günü eve gitmeye hazr hale gelir. ki hafta sonra da iinin bana dönebilir.
Boynun arkasndan yaplan ameliyat: Üst boyun omur ftklar nadir görülür ve bunlara önden girilerek ulalmas güçtür. Üst boyun ftklarnda ve orta ve alt boyun ft 3 veya 3ten fazla kkrdakta olmas durumunda; giriim boynun arkasndan olmak zorunda olabilir. Ancak arkadan yaplan cerrahi giriimler; hem cerrah hem hasta açsndan hayli zordur. Omuriliin ftn önünde olmas, giriimi riskli hale getirir. Üstelik bu giriimde boyun omurlarnn arka ksmlarnda bulunan kemik çknt ve kanatlarn da alnmas gerekir ve bu da boynun fiziki yapsn bozar. Kiinin ameliyattan sonraki yaamnda boynu ile ilgili birtakm yapsal bozukluklara neden olabilir. Ayrca boynun arka ksmndaki kemik doku da eksik olaca için hastalarn kol ars veya kuvvetsizlii geçse de sk boyun arlar ve spazmlar olur.