Enfeksiyon Hastalklar Uz. Dr. irin Elmi, brusella hastal ve dikkat edilmesi gerekenler hakknda bilgi verdi.
Birçok hastalkla kartrlabilir
Brusella, hayvanlardan insanlara bulamaktadr. Hastalk kendini hafif belirtilerden ar ikayetlere kadar deiebilen akut veya kronik seyirli bir ekilde gösterebilir. Birçok hastal taklit edebilen sistemik bir enfeksiyon hastaldr. Ülkemizde ve gelimekte olan ülkelerde yaygn görülen, ekonomik kayplara neden olan ve gda güvenliini dorudan etkileyen önemli bir halk sal sorunudur.
Brusella ile ilgili bilinmesi gerekenler
Krsal kesime seyahat olananda art, taze peynir ve krema tüketimindeki yükseli de brusella görülmesinde etken olabilmektedir. Bunun yannda brusellaya bal hastaln görülme skl 15-45 ya grubunda en yüksektir. Tüm bunlarla birlikte brusella ile ilgili bilinmesi gerekenler öyle sralanabilir:
. çocuklar infeksiyona büyükler kadar duyarldr
. lkbahar ve yaz aylarnda daha çok görülür
. Hayvanlarn dourganlk mevsimi ve abortuslar nedeniyle çevrenin kontaminasyonu
. Hayvanlarda salgnlar görülmesi insan brusellozu orann artrr
. Köylerde ve hayvancln youn olduu bölgelerde kentlere göre daha sk görülür.
Bu kiiler risk altnda;
. Veterinerler
. Hayvanclkla uraanlar
. Kasaplar ve mezbaha çalanlar
. çi süt ve taze peynir tüketenler
. Laboratuvar çalanlar ve salk personeli
Pastörizasyon brusellay öldürüyor
Brusella cinsi bakteriler 60 Cde stlmakla 10 dakikada ölür. Normal mide asidi mikroorganizmay öldürmeye yeterlidir. Hayvanlarn barnd ahr tozlarnda 6 hafta, suda 10 hafta canlln sürdürebilir. Düük yapm hayvan fetüsünde 75 gün, infekte çi sütten yaplm dondurmada 30 gün, çi sütten yaplm tuzsuz krema yanda buzdolabnda 142 gün, %10 tuz içeren salamura peynirde 45 gün, % 17 tuz içerende ise 1 ay yaayabilir. Ancak pastörizasyon ile ölür.
Etiketi olmayan ürünleri almayn!
Etiket bilgileri bulunmayan, kayna belli olmayan ve güvenli yerlerde üretildiinden emin olunmayan süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri tüketilmemelidir. Pastörize olmayan veya iyice kaynatlmam sütten yaplan süt ürünleri (peynir, krema, tereya, kaymak, dondurma gibi) tüketilmemelidir. Salamura peynirler en az 3 ay, yumuak peynirler en az 6 ay bekletildikten sonra tüketilmelidir. Et ve et ürünleri yeterince piirilmeden tüketilmemelidir.
Hayvanlar hastala kar alatlmal
Hayvanclk iletmelerine kontrolsüz ve muayene edilmeyen hayvanlar sokulmamaldr. Hayvanlar düzenli olarak bruselloza kar alatlmaldr. Hayvanlar atk yaptnda atk yavruya, yavru zarlarna ve plasentaya kesinlikle çplak elle temas etmeden veteriner hekime müracaat edilmeli ve hastalk hakknda bilgi alnmaldr. Hastalkl hayvanlara ait atk yavru, yavru zarlar, plasenta gibi materyaller, etrafa bulatrlmadan yerleim alanlarndan uzak yerlere szdrmaz poet içerisinde, yrtc hayvanlarn (kedi, köpek, tilki, kurt, çakal gibi) ulaamayaca derinlie, üzerlerine kireç dökülerek gömülmelidir.
Hasta hayvanlarn sütünden uzak durun!
Hasta hayvanlarn bulunduu ahrlar ve kullanlan alet ve ekipmanlar dezenfekte edilmeli, dezenfeksiyon ilemi periyodik olarak tekrarlanmaldr. Hasta hayvanlarn sütleri kesinlikle tüketilmemeli, buzalar emzirilmemeli, kaynatlarak imha edilmelidir. letmesinde hastalkl hayvan tespit edilen kiiler ile bakclar veya bula olanlar hemen salk kuruluuna bavurmaldr. Hücre içi bir bakteri olan brusella bakterisini tedavi etmek için uzun süreli ve kombine, en az 2 antibiyotik içeren tedaviler kullanlmaktadr. Tuttuu bölgeye göre tedavi süresi 6 hafta ile 9 aya kadar uzayabilmektedir.