Özellikle kanama ve enfeksiyon riskine açk lekelere dikkat edilmesi gerekirken, yanl müdahaleler olumsuz sonuçlara neden olabiliyor. Doç. Dr. Ercan Tutak, doum lekeleri ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler hakknda bilgi verdi.
Doum lekelerinin çou 5 yaa kadar kayboluyor
Doum lekeleri, ailelerin doum sonras çocuk doktorlarna en sk sorduu sorular arasnda yer almaktadr. Bu lekeler doal olarak aileleri tedirgin etmektedir. Bu lekelerden en sk rastlanan halk arasnda leylek sr olarak bilinen lekedir. Genelde göz kapaklar, iki kan aras ve ensede olur. Kabark olmayan bu lekeler, ince kan damarlarnn genilemesi ile olumaktadr. Sal tehdit etmedii gibi çounlukla 6 ay- 1 yl içerisinde kaybolmaktadr. Bazen bu süreç uzayabilir. Özellikle de ensedeki lekeler kalc olabilmektedir. Lekelerin yüzde 90 ciltten kabark deilse ilk 5 ya içinde kaybolmaktadr.
Kalc lekeler lazer tedavisi ile yok edilebiliyor
Bebeklerde görülen doum lekelerinden bir dieri port arab olarak adlandrlr. Bu lekeler genellikle bebein yüz ksmnda görülür. Yeni doan bebekte pek fark edilmeyecek kadar açk renkteyken, giderek koyular. Cilde çok yakn olan klcal kan damarlarnn genilemesi sonucu oluur. Bu lekeler de ciltten kabark deildir ancak kalcdr. lerleyen yllarda estetik açdan sorun oluturabilecek olan bu lekeler, 4-5 ya sonras gerek görülürse lazer tedavisi ile yok edilebilir.
Baz lekeler kanama ve enfeksiyon riski tayor
Damarsal kaynakl bir dier cilt lekesi çilek hemanjiyomu adn tamaktadr. Bu, kanama, enfeksiyon ve iz brakma gibi nedenlerle estetik açdan en fazla soruna neden olan leke türüdür. Bebeklik döneminde hzla büyümeyi salayan hormonal faktörler, bu tür damarsal ikinliklerin de büyümesine neden olur. 2-5 ya aras bu büyüme hz keser ve ergenlik dönemine doru kaybolmaya balar. Bu tür hemanjiyomlarn beta bloker grubu ilaçlarla tedavisi, son zamanlarda baarl sonuçlar alnmasn salamaktadr.
Leke göz, burun ya da dudak bölgesinde ise
çilek hemanjiyomu estetik açdan sorun oluturmasnn yan sra göz kapana yerlemesi durumunda görme problemlerine, burun kanadna yerleirse de tkankla yol açabilmektedir. Ayrca bebeklerde dudak bölgesine yerlemesi durumunda bebein beslenmesini önleyebilir. Bu nedenle çilek hemanjiyomlarn beklenilmeden küçülmesini hzlandrmak için kalp atmn ve kan basncn düüren ilaçlarn kullanm gerekli olabilmektedir.
laç kullanm mutlaka doktor kontrolünde olmal
Bebeklerde doum lekeleri için kullanlan ilaçlarn doktor kontrolünde alnmas gerekmektedir. Özellikle kan basnc, kan ekeri ve kalp atmlar ilk dozlar verilirken bebek doru bir ekilde izlenmelidir. Kalpte herhangi bir yapsal veya fonksiyonel bir anormalliin olup olmadnn kontrol edilmesi için çocuk kardiyoloji uzmanna danlmaldr.
Kanama olan lekeler ciltte iz brakabilir
çilek hemanjiyomu tedavisi öncesi veya tedavi srasnda çilek gibi kabark anormal damar yumanda kanama olabilir. Kanayan ve dökülen dokunun yerini anormal bir yara dokusu alarak ciltte iz brakabilir. Bu açdan plastik cerrahi uzman ile birlikte izlenmelidir. Bu damarsal yapnn ilerlemesinin tamamen durduundan emin olduktan sonra, varsa geriye kalan izlerin tedavisi plastik cerrahi uzmanlar tarafndan yaplmaldr.
Mongol lekesi 6 yaa kadar görülebilir
Mongol lekesi, bebeklerde görülebilen doum lekeleri arasndadr. Bu lekeler genelde bebein srtnda, kalçalarnda, geni alanlara yaylm ekilde, deriden kabark olmayan bir morart olarak görülür. Bebeklik döneminden 4-6 yaa kadar kalc olabilir. Sal tehdit eden bir leke deildir ve zamanla tamamen kaybolur.
Doum esnasnda da lekeler oluabilir
Doumsal lekelerin yan sra doum srasnda bebein basnca maruz kalan çkntl yerlerinde veya doum kanalndan çkarlrken tutulan kol ve bacak ksmlarnda doum travmasna bal cilt alt kanama sonucu morluklar oluabilir. Bu görünümün en geç bir hafta içinde kaybolmas beklenmektedir.
Srttaki benler detayl olarak muayene edilmeli
Bebeklerde daha nadir rastlanan bir dier doum lekesi ise geni alan kaplayan, bazen üzeri kll olabilen benlerdir. Bu benlerin srtta yer almas özellikle omurilik anormalliklerine iaret edebileceinden mutlaka konu ile ilgili ileri tetkikler yaplmaldr. Deriden hafif kabark, koyu siyah renkli benlerin de kanserleme riski açsndan sk takibi önemlidir.