çocuk Sal ve Hastalklar Uzman Dr. Abdurrahman Yldrm, çocuklarda kn en sk görülen 5 hastalk ve korunma yöntemleri hakknda bilgi verdi.
Influenza (Grip)
En sk görülen k hastaldr. Damlack yoluyla kiiden kiiye bular. Hafif bir üst solunum yolu infeksiyonundan, yaam tehdit eden ar bir hastala dönüebilir. Kuluçka süresi 1-4 gündür. Kesin tan, hastaln ilk 3 günü içerisinde konulur. Virüs tipinin saptanmas için baz testler yaplmas gerekebilir. Ate, öksürük, boaz-ba-karn ars, burun aknts, halsizlik, titreme, gözlerde kzarklk, bulant, kusma ve ishal en sk görülen belirtileridir. Gribe yakalanan çocuklarn büyük bir ksm belirti ve bulgularn balamasndan 3-7 gün sonra tamamen düzelir.
Nezle
çocuklar ylda 7-8 kez nezle olabilirler. 100den fazla virüsün yol açt hastalk, bulatktan 3 gün sonra belirtilerle ortaya çkar. Bebeklerde ve büyük çocuklarda belirtiler farkllk gösterir. Büyüklerdeki belirtiler; balangçta boazda kant, haprma, burun tkankl, burun akmas, kuru öksürük, hafif ate, ba ars, yorgunluk, kaslarda ar ve itahszlktr. Bebeklerdeki bulgular ise beslenme güçlüü, ate, itahszlk, nefes almada güçlük ve sk nefes alma eklindedir. Virüsler, hasta kiinin haprmas, öksürmesi ile havaya karr. Salkl kiiler bu virüsleri az, burun ve göz yoluyla alr. Sklkla grip ile kartrlan nezle daha hafiftir. Genelde bir hafta içinde düzelir ancak bazen 2 hafta kadar sürebilir.
Broniolit
Akcierlerin viral bir enfeksiyonudur. Sklkla 2 ya alt çocuklarda görülür. Erken doum, annenin sigara içmesi, kronik akcier hastal, doumsal kalp hastal, hasta kiilerle yakn temas, okula ya da kree giden kardeler balca risk faktörleri arasndadr. Burun aknts, hafif ate, öksürük, hlt, itahszlk, hzl nefes alp verme ve huzursuzluk en sk görülen belirtileridir. Hafif semptomlar olan hastalarda beslenmeyi düzenleme, sv almn artrma, burun temizliinin youn yaplmas, ate yükselirse ate düürücülerin kullanm ile evde bakm yaplabilir. Hastane takibinde ise destek tedavinin yan sra bron geniletici buhar tedavileri, beslenme azlnda sv tedavileri, ar vakalarda solunum destei ve gerektiinde antibiyotik tedavileri uygulanr.
Zatürre (Pnömoni)
Akcierlerde bakteri veya virüslerin yol açt bir enfeksiyondur. Hastaln tehisi muayene, kan, balgam ve röntgen tetkikleri ile konulur. yileme süresi zatürrenin türüne göre 1-4 hafta arasnda deiir. Yüksek ate, öksürük, balgam çkarma, itahszlk, halsizlik, çabuk yorulma, sk, zor ve hrltl nefes alma, göüs ve karn ars, dudakta uçuk görülen belirtilerdir. Zatürre geçiren bir çocuun yeniden hastalanma riski baklk yetersizlii yoksa daha önce hiç zatürre geçirmemi çocukla ayndr. Ancak zatürre ylda ikiden fazla tekrarlyorsa ya da iyilemesi beklenen sürede gerçeklemiyorsa altta yatan nedenler aratrmaldr. Erken tan ve tedavi ile tamamen iyiletirilebilen zatürre halen dünyada ve ülkemizde özellikle 1-4 ya aras çocuklarda ölüm nedenlerinin yüzde 40ndan sorumludur.
Sinüzit
Burun boluunun çevresinde yer alan sinüsler, çocuklarda 10 günden fazla süren üst solunum yolu enfeksiyonlarndan ciddi anlamda etkilenir. Göz ve kafa içi yaylmalarna sebep olma riski nedeniyle de erikin sinüzitlerinden farkllk gösterir. 10-15 günden fazla süren üst solunum yolu enfeksiyonu bulgularnn bazen hafif ate ile birlikte olmas, koyu kvamda, sar-yeil renkte burun aknts, boazda yanma hissi ile geniz aknts, öksürük, kötü nefes, mide bulants ve kusma, 6 yandan büyük çocuklarda ba ars, huzursuzluk, halsizlik, göz çevresinde ilik ve gözalt morluklar sk görülen belirtilerdir. Antibiyotik tedavisi ile sinüzit belirtileri birkaç günde gerilemeye balar. Antibiyotik tedavisinin 10-14 gün kadar sürdürülmesi gerekmektedir. Tedavi süresinin ksa tutulmas, hastaln tekrarlamasna neden olur. Antibiyotik tedavisinin yannda aknt kesici ilaçlar ve tuzlu su damlalar ya da spreyler de kullanlabilir.
K hastalklarndan korunmak için neler yaplmal?
El ykamaya özen gösterip, çocuklar bu yönde eitilmeli
Okul öncesi snflar çok kalabalk olmamal
Oyuncaklar ve kullanlan dier malzemeler sk sk dezenfekte edilmeli
Havlu yerine kat havlu kullanlmal
Sigara içilen ortamlardan uzak durulmal
Baklk sistemini zayflatan gereksiz antibiyotik kullanm önlenmeli
Bebekler mümkün olduunca anne sütü ile beslenmelidir.
Bebeklerde 38, çocuklarda 40 derece ate
Yeterli sv alnamamas - normalden az idrara çkma
Mide bulants - kusma
Karn ars
Olaan d uyku hali
iddetli ba ars
Sürekli alama
Kulak ars
Sk tekrarlayan öksürük
Bu belirtiler varsa mutlaka doktora bavurun
Bebeklerde 38, çocuklarda 40 derece ate
Yeterli sv alnamamas - normalden az idrara çkma
Mide bulants - kusma
Karn ars
Olaan d uyku hali
iddetli ba ars
Sürekli alama
Kulak ars
Sk tekrarlayan öksürük
Nefes alp vermekte güçlük- sk nefes alp verme (Gösün belirgin ekilde inip kalkmas)
Dalgnlk ve uurda deiiklik
tahszlk, günlük besin tüketiminin yar yarya azalmas
Dudak kenarlar ve ellerde morarma durumunda mutlaka doktora bavurulmaldr.