Doumdan 2 yaa kadar geçen dönemde bebekler yüksek ve ani sesler karsnda tedirgin olurlar, büyük hayvanlardan ve büyük objelerden korkarlar.
Ayrca annebabadan ayr kalmaktan, yabanc kiilerden korkabilirler. 2 ya sonrasnda kazanlan bilisel becerilerin etkisiyle korku yaratan durumlar da deiir.
Uzman Klinik Psikolog Pelin Su Uzun konu ile ilgili önemli bilgiler verdi. Okul öncesi dönemde çocuklar karanlktan ve yalnz kalmaktan korkabilirler. 5 yanda bu korkulara d dünyada tanmad kendisine zarar verebileceini düündüü insanlardan ve canllardan korkabilir. Ayrca vücutlarna zarar gelmesinden korkmaya balarlar. 6 yalarnda bu korkulara doaüstü varlklar eklenir. (hayalet, canavar, uzayl ) 78 yalarnda korkular daha çok günlük yaamda karlaabilecei tehlikeler eklindedir.9 yandan itibaren okul baars önem kazanmaya balar ve baarsz olma korkular, ölüm korkusu gibi korkular daha youn bir ekilde görülmeye balanr.
Karanlk korkusu:
Karanlk korkusunun en tedirgin edici yan karanlk olan meknda ne olduunu görememek ve her türlü potansiyel tehlike ile ba etmek zorunda kalmak duygusudur. 35 ya arasnda doal olarak kendiliinden ortaya çkan karanlk korkusu annebaba tarafndan pekitirilmediinde ve uygun bir ekilde yaklaldnda yine kendiliinden kaybolmaktadr.
Kabuslar:
Rüyalar bilinçdmzn birer yansmasdr, yetikinlerde olduu gibi çocuklarda da kabus görebilir. Ancak haftada bir iki gibi bir sklkta görülüyorsa, bu bir sorun olarak düünülmelidir. Kabuslar gündüz yaantsyla çok balantldr. Geceleri alayarak sk uyanma ve anne ve babay çarma yine sk görülen uyku sorunlarndandr. Bu durum da yine korkularla ilgili olabilmektedir. Temel güven duygusu yeterince gelimemi, anneye bamllndan henüz kurtulmam, annebabay kaybetme ve yalnz braklma korkusunu youn yaayan çocuklarda karanlktan korkma ve odasnda yalnz uyuyamama sk görülen bir davrantr. Böyle bir durumda da çocuun gerçek ihtiyacnn ne olduu iyi saptanmaldr. Bu gerçek bir korku mu, geliim dönemiyle ilgili bir davran m yoksa annebabann yatana dönmek için kulland bir bahane mi bunun iyi ayrt edilmesi gerekmektedir. Tüm korkularn younluu ve var olma süresi her çocukta deiiklik gösterebilir. Geliim dönemlerine ait bu korkularn younluunun artmas da doaldr ve çocuklar rahatlatmak, güven vermek, hep yanndayz mesajn vermek önemlidir.
Kabuslardan farkl, ama yine kabus gibi olan iki korku durumu vardr. çocuk kabus gördüünde kabusunu hatrlayabilir. Ancak aadaki iki durumda da çocuk gece gördüklerini ve yaptklarn hatrlamaz: . Korku kaynakl olabilecek bir uyku bozukluu, gece terörü denen gece korkusudur. Yine okul öncesi yalarda sk rastlanr. çocuk büyük bir korku ve çlkla uyanr. Kendinde deildir, panik içinde ve anlamsz hareketler yapar. Uyandrlrsa da hiçbir ey hatrlamaz. Bu durum uykunun ilk saatlerinde gerçekleir. 612 yalar arasnda görülen bir baka uyku bozukluu da uykunun ilk evresinde çocuun kalkp oturmas, kendi kendine konumas, bazen gezmesi, dolamas eklinde olur. Sabah uyandnda da hiçbir ey hatrlamaz. Her iki durum da psikolojik etkenlere bal olabilecei gibi nörolojik temelli bir bozukluun belirtisi de olabilir.
Neler yaplabilir..
çocuklarn korkularn anlatmalarna izin vermek, korku ile ba etmede ilk admdr. Onu dinlerken endieli olmayn. çocuun korkular karsnda annebabann tepkileri çocuun tutumlarn belirler. Anne babann korku yaratan durum karsnda sakin kalp, çocuklarna güven vermeleri sonucunda çocuk da korkuyla ba etmeyi örenir. Korktuu eyi tanmlamasn isteyin. Yaad duygular paylaarak onu ve korkularn önemsediinizi hissettirin. Korku annda annebabann ilk önce çocuun yaad duyguyu anlamas önemlidir. Onu neyin korkuttuunu anlatmasna izin vermek sonra da onu sakinletirmek ve güven vermek önemlidir. Bu ekilde hem sorunu kendisinin de çözebileceine vurgu yaplrken, ailesinin destei de vurgulanm olur. Paylalan, kelimelere dökülen duygular daha kolay ba edilebilir hale gelirler. çünkü konuulmayan, anlalmayan ve gizli kalan eyler aslnda bizi tedirgin eder. Korktuu eyle ilgili açklamalar yaparak ona güven vermeye çalmalsnz.