Küçük yaşta başlayabilen doğru konuşmama ve yanıltma durumlarını sebep-sonuç ilişkileriyle elen alan çocuk Psikiyatrisi Masum Öztürk, başta aile olmak üzere çevresel faktörlerin etkili olduğuna dikkat çekti.
Yalan söyleme ile bir şeyi yanlış söyleme çocuklarda biraz daha farklı olduğunu fakat özellikle 8-11 yaşından sonra yalanın sık tekrarlanması durumunda endişe edilmesi gerektiğini belirten Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Masum Öztürk, ebeveynin şiddetli tepki vermesi çocuğun doğruyu saklamasına veya yalan söylemesine yol açabildiği gibi sen yalancısın veya yalan konuşuyorsun gibi kötü etiketlemelerin sürekli hale gelmesi durumunda aile içi sıcak bağların kopabileceğini söyledi.
çocukların 2 yaşından itibaren bir şeyleri farklı veya doğru söylememeye başlayabildiğini fakat yalan konuşmanın 7-8 yaşında başladığını belirten Öztürk, Yalan söyleme ile bir şeyi yanlış söyleme çocuklarda biraz daha farklıdır. Yalan genelde bir durumdan çıkar elde etmek için veya birini kandırmak için yapılan bir eylemdir. Fakat küçük çocuklarda buna benzer farklı davranışlar ortaya çıkabiliyor. Bizler bunu her zaman yalan olarak nitelendirmiyoruz. Özellikle çok sık tekrarlanıyorsa, bir çıkar elde etmek veya birine zarar vermek için ya da çevresindeki kişileri kandırmak için yapıyorsa yalandan söz edebiliriz. dedi.
çOCUKLAR ÖZELLİKLE 8-11 YAŞINDAN SONRA YALAN SIK TEKRARLANIYORSA ENDİŞE EDİLMESİ GEREKİR
Yalan konuşmanın çocuklarda farklı sebepleri olabildiğine dikkat çeken Öztürk, Özellikle küçük çocuklarda rol model aldığı ebeveyn gibi kimselerin söylediği küçük yalanlarla ortaya çıkabilir. Onun dışında özellikle daha otoriter ve cezalandırıcı aile ortamında yetişen çocuklar doğru söylemekten ya da yanlış yaparken bunu söylemekten korktuğu, cezalandırılacağı veya suçlanacağını düşündüğü için yalana veya bunu saklamaya çalışabilir, yalana başvurabilir. Küçük çocuklarda istek ve arzularını tatmin edebilmek, arkadaş ortamında daha kabul görebilmek için bazen doğruyu söylememe davranışı görülebilir. ifadelerini kullandı.
Öztürk, Ergenlik yaşı dönemine baktığımızda, özellikler kendilerine güvenilmediğini ya da kendi alanlarına çok girildiğini hissettiklerinde o sınırı korumak için bazen yalan söyleyebilir, çok isteyip de yapamadığı veya izin alamadıkları durumlarda ergenlerde yalan söyleme davranışına başvurabilirler. şeklinde konuştu.
çocuklarda özellikle 8-11 yaşından sonra yalan sık tekrarlanıyorsa, buna eşlik eden olabilecek çeşitli davranış sorunları varsa ve bu yalan birini kandırma veya çıkar elde etme için yapılıyorsa endişe edilmesi gerektiğinin altını çizen Öztürk, buna bazen psikiyatrik bozukluklar zemin hazırlayabildiğini ya da eşlik edebildiğine vurgu yaptı.