Psikolog Gülcem Yldrm konu hakknda önemli bilgiler verdi. Depresyonda kiideki deerlilik duygusu bozulmutur. Kaybedilen eyin geri gelmesi de artk kiiyi mutlu etmeye ve eski hayatn sürdürmeye yetmez. Örnein maddi olarak çok büyük kayplara urayan biri bu kaybn karlayabilecek bir gelir kayna bulsa bile keyifsizlii ve mutsuzluu devam eder. Bunun sebebi kaybn kiinin zihnindeki sürede geri gelmemesi ve onu tekrar kaybedeceine dair korkudur. Bir kez para kaybetmitir, bir kez sevgilisi terk etmitir ya bunu tekrar yaarsam diye düünür. Yani sevgilisiyle ayrlan biri sevgilisinin ksa bir sürede ona geri döneceini düünür. Süre uzadkça kii, önemsenilmeme, deersizlik ve yetersizlik duygular hissetmeye balar. stenen nesnenin elde edilememesi, özlenen doyumun salanamamas kiiyi depresyona sokar. Gideni geri getirme gücüne sahip olmadn anlar acyla. Dieri olmadan varolamadn anlar acyla. çok büyük bir krlma yaar.
Depresyon süreçte kiiyi yalnzlatran, sosyal uyumunu bozan, uzun sürmesi halinde intihar düüncelerini de içinde barndran sancl bir süreçtir. Depresyonun sebebini bulmak tedavi sürecindeki ilk aamadr. Depresyonun sebeplerini aadaki gibi özetleyebiliriz.
Depresyonun Sebepleri;
Anne-çocuk likisinde Yeniden Yaknlama Döneminde Yaanan Sorunlar(Kendilik Aktivasyonu)
çocuk bir yanda yürümeye baladktan sonra kendi iradesini kullanmak, her eyi kefetmek ister. Anneden uzaklar, yan odaya gider, annenin elini tutmasn istemez özgür olmak ister. çocuk anneden ilk ayrldnda fark eder ki ben ve öteki farkl, annem ve ben farkl insanlarz. Ben kendi bama yan odaya koabilirim, koltua trmanabilirim ya da u meyveyi alp yiyebilirim, her ey benim kontrolümde diye düünür. çocuk ortalama 18 aylk olduunda güvenli olan yere tekrar snma, annenin desteini alma duygularyla anneye tekrar geri döner. Bu dönemde anne çocua küser, geri geldiinde artk onunla ilgilenmeyip çocuu cezalandrrsa, duygusunu keserse çocuk anneden ayramaz. lerleyen yalarda baarl olduunda, yeni bir hobi edindiinde, tek bana hayattan keyif alabilecei bir etkinlik bulduunda, yani kendisi için bir ey yaptnda içinde büyük bir keder ve huzursuzluk yaar. Aslnda dardan bakldnda güzel olan ey kiinin iç dünyasnda büyük bir çöküntüye sebep olabilir. Bu anneden ayrp kendi bana denemeler yapan çocuun duygusudur.
Bu kiilerin ayrlklar hep törenle olur, ilkokuldan ortaokula geçtiinde, baka bir irkette çalmaya baladnda, ehir deitirdiinde, ev deitirdiinde çok youn bir iç sknts yaarlar. Ayrlk bu kiiler için çok zor bir deneyimdir. Zor olmasnn sebebi geri döndüklerinde braktklar kiileri ayn bulamama korkusudur. Bu çocuun yeniden yaknlama döneminde annesini brakt gibi bulamamasnn sonucudur.
Ödipal Sorunlar;
Kz çocuklar için babalar çok özeldir. lk tandklar kar cins babadr. Erkek çocuklar için de anneleri çok özeldir. 4-6 yalar arasnda çocuk cinsiyet rolünü kavramaya balar. Kendi cinsiyetini fark eden çocuk kar cinsiyetinde olan ebeveyniyle çocukça bir ak yaar. Salkl anne babalarn çocuklarnda 6 yandan sonra bu iliki ebeveyn-çocuk ilikisine tekrar geri döner. Baz ailelerde ise bu iliki hiç bitmez. Örnein baba kzna hep akm diye hitap eder, ya da anne oluna bitanem der. Bu sözcükler sevgiliye söylenen sözcüklerdir. Bu duygularla büyüyen çocuklar ilerleyen yalarda ebeveynlerine benzeyen eler seçme eilimde olurlar. Bu eler ilk aamada kiiye çok iyi gelir, mutlu eder. Zaman ilerledikçe bilinçdndan gelen duygular yükselmeye balar. Baba ile beraber olduu için kendini uçlama, kendine kzma, öfkelenme, depresif duygular, kayg ve çok youn bir korku duygusu olur. çocuk için baba ile beraber olmak bilindnda annenin çocuu cezalandrmasna sebep olur. Korkunun sebebi daha çok buyken dier duygularn sebebi kendi içinde yaad çökkünlüktür. Bazen kadnlar bunu doumdan sonra yaar. Douma kadar her eyin yolunda olduunu, doumdan sonra depresyona girdiklerini söylerler. Sebebi ayndr. Bilinçdnda baba veya anneye benzeyen kiiyle beraber olmak.
Baarsz Olmak(Yetersizlik Duygusu);
çocuk dardaki dünyayla ortalama 6-12 yalarnda iliki kurmaya balar. çocuun dardaki dünyaya kendini kabul ettirebilmesi için bir eyler yapmas gerekir, her hangi bir konuda baarl olmak, fiziksel olarak beenilmek, düzenli olmak, yani toplumun kabul ettii bir konuda kendini ortaya koymak. Baar toplum içinde varolmak için temel bir duygudur. Ortalama olarak salkl olan anne babalar çocuunu sever, çocuun kendini sevdirmesi için bir çabaya ihtiyac yoktur ancak bu durum toplum için geçerli deildir.
çocuk yetikin olduunda da toplumda varolmak ister. Toplumda kendine yer bulamayan, baarl olmayan kiiler depresyona girer. Depresyonda deerlilik duygusu bozulduu için çevre ve kendilik olumsuz deerlendirilir. Kii kendisini kötü, deersiz, bo bir kii olarak alglar. Bu kiiler dardaki dünyaya kar isteksiz ve çou zaman edilgendir. Kii baarszln ve dü krklklarn kendi yetersizliine balar.
Kollektif Bilinç;
Kiinin kendi yaad yaantlar vardr, çocukluk anlar, travmalar, duygular. Bir de çevresiyle yaad anlar vardr anne-babasyla, öretmeniyle, arkadalaryla, akrabalaryla. Anne babann da kendi yaad ilikiler vardr, yaad mahallenin, kültürün yani toplumun duygular vardr. Kiinin hissettii duygularn tamam kiiye ait deildir, bazen anne babasnn, yaad toplumun duygularn hisseder. Örnein ailesinde tecavüz hikayesi olan bir kiiye anne-baba acaba kzm da tacavüze urar m duygusuyla bakabilir. Bu kii ilerleyen yalarda içgüdüsel olarak sürekli tecavüze urama korkularyla ba etmek zorunda kalabilir. Depresyon da durum böyledir. Mesela o yaanlan toplulukta ya da ehirde mutlu olmak kötü bir ey. Madur, gariban olmak iyi bir ey. Ya da ac çekmek iyi bir ey, gezip tozmak,elenmek kötü bir ey olarak deerlendiriliyor olabilir. O toplumda yetien çocuk büyüdüünde, zengin olduunda, gezip tozduunda kötü hisseder. Ailem mutsuz, madur ben gezip tozuyorum diye düünür. iç sesi bunu hak etmediini, herkes bu durumdayken onun da onlar gibi olmas gerektiini söyler. Bu kiide büyük bir iç karkl yaratr ve depresyona sebep olabilir.
Depresyonun Tedavisi;
Psikodinamik psikoterapi tekniiyle önce kiideki depresyonun sebebi bulunur. Depresyon süreciyle ilgili ayrntl anamnez alnr. Bu süreç kiiye özeldir dolaysyla depresyona giren kiilerin duygular birbirinden farkllk gösterebilmektedir. Danann duygular derinletikçe çocuklukla bugün arasnda balant kurulur. Bilinçd uzun süreli bir birikimin ürünüdür. Dolaysyla bugün hissedilen duygu, yaplan davran, zihne gelen düünce sadece bugünün ürünü deildir.
Danan ve terapistin kurduu dinamik iliki, geçmile bugün balants, kiinin yaadklarn anlamlandrmasn salar. Anlamlandrma ilk aamadr. kinci aama ise dönütürmedir. Terapist danann duygularn saygl, sakin, dingin, yarglamadan, efkatli bir ekilde dinler. Böylelikle danan farkl bir ilikiyi tecrübe eder. Bu da danann duygularn kabullenmesini, dönütürmesini deitirmesini salar. Süreçte danann terapistine çeitli aktarmlar olur, terapist danann çocukluunda zaman geçirdii figürlerle eleir, bunun yorumlanmas ve danann farkl bir ilikiyi tecrübe etmesi terapinin derinlemesine çalma dönemi dediimiz dönemde olur. Yaplan aratrmalar terapinin kiideki beyin yapsn deitirdiini, nöronal alar arasndaki etkileimi artrdn ve kiiye daha konforlu bir hayat sunduunu göstermektedir.