Dünyada her yl 2 milyonun üzerinde kadnda yeni meme kanseri saptanyor ve her yl 600 binin üzerinde kadn meme kanserinden hayatn yitiriyor. Oysa meme kanseri erken saptandnda ölüm oranlar belirgin olarak azalyor ve erken tanyla meme koruyucu cerrahi tedaviler mümkün oluyor. Öyle ki sadece memede snrl meme kanseri tans alan kadnlarda hastalksz 5 yllk yaam ans yüzde 90n üzerinde oluyor. te bu noktada pek çok kadnn aklna u soru taklyor: Erken tan için neler yapmalym? Meme Klinii Radyoloji Uzman Prof. Dr. Füsun Takn, meme kanserinde erken tan için hangi yata hangi yöntemlere bavurulmas gerektiini anlatt, önemli öneriler ve uyarlarda bulundu.
KEND KENDN MUAYENE
20 YAINDAN TBAREN: Kendi kendini muayene meme kanseri taramas olmasa da, pek çok kadn memesinde yeni gelien bir kitleyi kendi kendine muayene srasnda fark ediyor. Bu nedenle 20 yandan sonra; ayda bir kez, adet döneminin bittii hafta, kendi kendine muayene çok önemli. Ancak kendi kendini muayene kanser ölümlerini azaltmaz, mamografik taramann yerini almaz uyarsnda bulunan Prof. Dr. Füsun Takn, Dolaysyla her ay yaplan meme muayenesinde ele gelen bir kitle tespit edilmese bile 40 yandan sonra düzenli mamografi taramas asla ihmal edilmemeli diyor.
KLNK MUAYENE
25 YAINDAN TBAREN: Memeyle ilgili yaknmas olan kadnlarn yan sra hiçbir ikayeti olmayan kadnlar da 25 yandan itibaren meme polikliniklerinde yllk meme muayenesi yaptrabilirler.
ULTRASONOGRAF
30 YA ALTINDA: Ergenlik dönemiyle birlikte ve özellikle 30 ya alt genç kadnlarda, meme yaknmas olduunda ilk basamak görüntüleme yöntemi meme ultrasonografisidir. Prof. Dr. Füsun Takn, ultrasonun 40 yandan itibaren mamografiyi tamamlayc olarak kullanlan güvenilir bir yöntem olduunu belirterek, unlar söylüyor: Ultrasonografi hem kitle, hem de kitle oluturmayan meme kanserini saptama ve deerlendirme duyarll yüksek bir yöntem. Memede var olan tümörün yapsnn ve özelliklerinin anlalmasn salyor. Meme biyopsilerinin önemli bir ksmnn ultrasonografi klavuzluunda yapldn vurgulayan Prof. Dr. Füsun Takn, Ultrasonografi iyonizan radyasyon içermez ve her yata, güvenle kullanlabilir diyor.
DJTAL MAMOGRAF (TOMOSENTEZ VE KONTRASTLI MAMOGRAF)
40 YAINDAN TBAREN: Güvenilirlii bilimsel olarak kantlanm olan mamografi, meme kanseri taramasnda altn standart yöntemdir. Dolaysyla kadnlarn hiçbir meme yaknmas olmasa bile 40 yatan itibaren yllk tarama mamografisi yaptrmalar yaamsal öneme sahip. Mamografik tarama meme kanserinin erken tansn salar ve kanser ölümlerini ortalama yüzde 30 azaltr diyen Prof. Dr. Füsun Takn, öyle devam ediyor: Mamografiyle erken tan sayesinde etkin tedavi salanyor. Böylelikle ölüm oranlar azald gibi, daha az yan etkili tedaviler, meme koruyucu tedaviler mümkün oluyor. Meme yaknmas olan kadnda tansal amaçla yaplan mamografide ise taramadaki gibi bir ya snr olmuyor. Meme yaknmas ya da kanser kukusu olan kadnlara gebelik ve emzirme dönemi de dahil, her yata mamografi yaplabiliyor.
Tomosentez: Tomosentez, mamografi cihaznn bir modifikasyonudur ve mamografi gibi iyonizan radyasyonla çalan 3 boyutlu bir kesit görüntüleme yöntemidir. Prof. Dr. Füsun Takn meme dokusu youn (dens) olan kadnlarda mamografinin kanser saptama duyarllnn azaldna dikkat çekerek, Yeni mamografi teknolojilerinden tomosentez, dijital mamografiye kyasla kanser saptama duyarlln belirgin olarak artryor. Kesit görüntüleme ile, dijital mamografiden daha detayl bir deerlendirme salyor ve saptanan kukulu bulgularda biyopsi yapma olana sunuyor diyor.
Kontrastl mamografi: Kontrastl mamografi ile meme MR görüntülemede olduu gibi; damardan kontrast madde verilerek, tek bir mamografi seansyla mevcut hastalklarn detayl deerlendirilmesi, hastalk yaygnlnn daha net anlalmas, ek odaklarn saptanmas ve kar memenin detayl deerlendirmesi salanyor. Prof. Dr. Füsun Takn günümüzde teknolojinin ilerlemesi sayesinde; tek bir cihazla düük radyasyon dozuyla dijital mamografi, tomosentez, stereotaktik ve tomosentez meme biyopsi ve iaretleme ilemleri, kontrastl mamografi, otomatik dansite ölçümü ilemlerinin mümkün olduunu, böylece daha az inceleme basama ile daha hzl ve konforlu tan salandn belirtiyor.
MANYETK REZONANS GÖRÜNTÜLEME (MRG)
35 YAINDAN TBAREN: Meme kanserini saptamada en duyarl yöntem olan meme MRG, kendine özgü snrllklar nedeniyle normalde kanser taramasnda kullanlmazken, meme kanseri için yüksek riski olan kadnlarda taramada temel yöntemdir. Yüksek riskli kadnlarda; genç yalarda yllk MRG, 35 yandan itibaren de yllk mamografiyle birlikte MRG öneriliyor. Meme MRGnin kanser saptama duyarll çok yüksek olup, özellikle mamografik taramadan fayda görmeyen genç kadnlarda kanserin erken saptanmasna ve etkin tedavisine katk salyor diyen Prof. Dr. Füsun Takn, unlar söylüyor: Tansal amaçla da meme MRG yaplabiliyor. Yeni meme kanseri tans alm kadnlarda evrelemede, meme implantlarnn deerlendirilmesinde, mamografi ve ultrasonografi ile çözülemeyen klinik problemlerde çok baarl sonuçlarla kullanlan Manyetik Rezonans Görüntüleme iyonizan radyasyon içermiyor.