Dünya genelinde her yıl çocukluk ve ergenlik çağında kansere yakalanan yaklaşık 400 bin çocuktan yüksek gelirli ülkelerde yaşayanların neredeyse yüzde 90ı hayatta kalırken ekonomik açıdan dezavantajlı ülkelerde bu oran yüzde 30un altında kalıyor.
çocukluk ve ergenlik çağındaki kansere ilişkin farkındalığı artırmak amacıyla her yıl 15 Şubat, Uluslararası çocukluk çağı Kanseri Günü kabul ediliyor.
Kansere yakalanan çocukların yüzde 80inden fazlasının sağlık hizmetlerine erişebildiği zaman tedavi olabildiği bilinirken Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 11 Şubatta bazı ülkelerde ücretsiz ilaç dağıtma girişimi başlattı.
AA muhabiri, çocukluk çağı kanserine ilişkin son verileri derledi.
DSÖye göre, her yıl 19 yaş altı yaklaşık 400 bin çocuk kansere yakalanıyor. Bu çocukların yaklaşık yüzde 10unun genetik yatkınlığı olduğu bilinmesine rağmen kansere neden olan etmenlerin tanımlanması için daha çok araştırmaya ihtiyaç duyuluyor.
En yaygın türleri arasında lösemi, beyin tümörleri, lenfoma, nöroblastom ve Wilms tümörü bulunan çocukluk kanserinden kaynaklı ölümlerin, erken tanı ve devamlı tedaviyle önüne geçilebiliyor.
çocukluk çağı kanseri ateş, şiddetli ve kalıcı baş ağrıları, kemik ağrısı ve kilo kaybı gibi uyarıcı belirtiler ile kendini gösterirken bunlar, çocuğun aile bireyleri ve sağlık çalışanları tarafından gözlemlenebiliyor.
- İyileşme ihtimali ülkeye göre değişiyor
çocukluk çağı kanserinin tarama ile önüne geçilemese de çoğu türü yaygın ilaçlarla, ameliyat ve radyoterapi gibi yöntemlerle iyileştirilebiliyor.
Kanseri atlatma olasılığı, çocuğun yaşadığı ülkeye göre değişiyor. Yüksek gelirli ülkelerde kansere yakalanan çocukların neredeyse yüzde 90ı hayatta kalırken düşük ve orta gelirli ülkelerde ise bu oran sıklıkla yüzde 30a erişemiyor.
Nüfusun kanser ilaçlarına ulaşma oranı yüksek gelirli ülkelerin yüzde 96sında, düşük ve orta gelirli ülkelerin ise sadece yüzde 29unda mümkün oluyor.
Öte yandan, sağlık hizmetlerine erişim sağlandığında kanser hastası çocukların yüzde 80inden fazlası tedavi olabiliyor. Tedavi olamayan çocuklarda hastalığın etkilerini hafifletici yöntemler tercih ediliyor.
Tedavi sürecini tamamlayan çocukların kanserin tekrarlamaması için izlenmeye devam etmesi gerekiyor.
Yetişkinlerdeki kanserin aksine çocukluk çağı kanserlerinin bilinen bir sebebi bulunmuyor.
Öte yandan, genetik yatkınlığın, çocukluk çağında kansere yakalanma nedenlerinden biri olduğu biliniyor.
Örneğin, çocuklardaki bazı göz kanseri türlerine anne babadan geçen bir mutasyon neden olabildiğinden, hastalığa sahip olduğu bilinen ailelerde genetik tarama ve düzenli aralıklarla göz muayenesi öneriliyor.
Amerikan Kanser Topluluğuna göre, 2025te ABDde yaklaşık 9 bin 500 çocuğa kanser teşhisi konulacağı öngörülüyor.
- DSÖ, iki pilot ülkede kanser ilaçlarını çocuklara ücretsiz dağıtmaya başladı
DSÖnün 2018de başlattığı çocukluk çağı Kanseri Küresel Girişimi, 2030a kadar dünya genelinde kanserli çocukların hayatta kalma oranını en az yüzde 60a çıkararak sonraki 10 yılda 1 milyon hayatı daha kurtarmayı hedefliyor.
Bu kapsamda başlatılan çocukluk çağı Kanser İlaçlarına Erişim için Küresel Platform aracılığıyla 11 Şubatta çocuklar için kanser ilaçlarının ücretsiz dağıtılmaya başlandığı ilk iki ülke, Moğolistan ve Özbekistan oldu. Sıradaki pilot ülkelerin Ekvador, Ürdün, Nepal ve Zambiya olması planlanıyor.
Böylece bu 6 ülkedeki 30 hastanede yaklaşık 5 bin çocuğa tedavinin ulaştırılacağı bekleniyor.
Diğer 6 ülkenin daha platforma davet aldığı belirtilirken gelecek 5 ila 7 yılda 50 ülkedeki 120 bin çocuğa ulaşılması hedefleniyor.