Ar. Gör. Kübra ahin, hava scaklnn artmasyla birlikte, gdalarn daha kolay bozulduunu hatrlatarak, gda kaynakl zehirlenmelere kar tavsiyelerini sralad.ahin, nsanlarn salklarn koruyabilmeleri için sadece yeterli ve dengeli beslenmeleri kafi olmamakta, alnan gdalarn insan saln tehdit etmemesi ve güvenli olmas da art dedi ve ekledi:
Bu balamda, gda güvenlii ve hijyen gibi konularn önemi günümüzde giderek artmaktadr. Yaz aylarnda scakln artmasyla birlikte besin zehirlenmeleri görülme skl da artabiliyor. Dünya Salk Örgütüne göre besinler aracl ile insan organizmasna tanan bakteri, virüs, parazit, toksin ve kimyasal maddeler gibi kirleticilerden kaynaklanan besin zehirlenmelerine bal hastalklar, her yl dünyada yaklak 600 milyon kiiyi yani her 10 kiiden birini etkiliyor.
UYGUN SICAKLIKTA SAKLAMALI VE Y PRMEL
Bakterilerin yüksek scaklklarda daha çabuk çoaldna ve bu nedenle uygun scaklklarda saklanmayan besinlerin daha çabuk bozulduuna dikkat çeken ahin, yi pimemi veya hijyen kurallarna uyulmadan hazrlanm besinleri tüketmek ve pimi yiyecekleri buzdolab dnda uzun süre bekletmek, besinlerde meydana gelen bozulmalarn en yaygn nedenleri arasnda saylabilir. Protein içerii yüksek, et, tavuk, balk, süt ve süt ürünleri ile yumurta gibi besinler güvenli bir ekilde saklanmaz ve hazrlanmazsa, bakteriyel bozulmalar geliebilir. uyarsnda bulundu.
LK BELRTLER 72 SAAT SONRA BLE ORTAYA çIKABLR
Beslenme ve Diyetetik Uzman ahin, besin zehirlenmelerinin genellikle bulant, kusma, karn ars, kramp ve ishal gibi belirtilerle kendini gösterdiini hatrlatarak, Bu belirtiler, zehirlenmeye yol açan etmene, besinin tüketim miktarna ve bireyin duyarllna bal olarak deiebiliyor. lk belirtiler ise tüketimin hemen sonrasnda aniden veya 72 saat sonrasnda bile ortaya çkabilir. dedi.
GIDA ZEHRLENMES ÖLÜMLE SONUçLANABLR
Beslenme ve Diyetetik Bölümü Ar. Gör. Kübra ahin, gda zehirlenmesinin bebek ve yallarda ölümle dahi sonuçlanabildiinin altn çizerek, Gda kökenli hastalk risklerini önemli ölçüde azaltmak ve aile ve toplum saln korumak açsndan DSÖ tarafndan Altn Kurallar olarak tanmlanan baz basit önlemlerin tüketiciler tarafndan uygulanmas önerilmektedir. diye konutu.
DSÖnün gda zehirlenmelerine kar Altn Kurallar ise öyle sraland:
Güvenli tüketim için ilenmi gdalar seçilmelidir. Meyve sebze gibi gdalarn doal hali ile tüketilmesi önerilirken, sütün seçiminde çi süt yerine pastörize sütün tercih edilmesi ürün güvenilirlii açsndan önemlidir.
Piirilecek gdalarda piirme ilemi tam ve kusursuz uygulanmaldr. çi et, çi tavuk ve çi süt gibi gdalar, pek çok patojen mikroorganizmann bula sonucu rahatlkla üreyebilecei gda grubudur. Besinlerinizin iyi pitiinden emin olun. Yeterli süre ve scaklkta pimeyen yiyecekler zararl bakterilerin sindirim sistemine tanmasna yol açabilir. Bu nedenle bu tip gdalarn en az 70ye ulaan homojen bir scaklkta piirilmesi gereklidir. Dondurulmu et, tavuk ve baln ise piirilmeden önce tamamen çözünmesi salanmaldr.
Piirme sonras gdalar bekletilmeden tüketilmelidir. Piirilmi gda oda scaklnda bekletildiinde mevcut mikroorganizma says artmaya balar. Uzun süre beklemelerde risk daha da artar. Güvenli tüketimi salamak açsndan gda piirme sonras yenilebilecek scakla geldiinde hemen tüketilmelidir. Pimi yiyecekleri kritik scaklklar olan 5-63 arasnda bekletmeyin. Yiyecekler pitikten sonra buz veya souk su ile dolu bir kapta soumasn salayarak buzdolabnda muhafaza edin.
Piirilmi gdalarn korunmasna özen gösterilmelidir. Piirme sonras gdalar hemen tüketilmeyecekse, ya 60nin üzerinde ya da 10nin altndaki koullarda tutulmaldr. Bebek gdalarnn piirme sonras hiç bekletilmemesi tercih edilmelidir. Sklkla yaplan bir hata da, fazla miktarda hazrlanan gdann scakken buzdolabna konmasdr. Böylelikle gda hzla soutulamaz ve mikroorganizmalar için uygun üreme koullar oluur.
Gdalarn yeniden stlmas tam ve kusursuz uygulanmaldr. Gdann muhafazas srasnda hzla artan mikrobiyal yük, gdann 70nin üzerinde homojen olarak stlmas ile azaltlabilir. Buzdolabndan çkararak sttnz bir yiyecei, yeniden buzdolabna geri koyup tekrar stmayn.
çi ve pimi gdalarn birbiriyle temasndan saknlmaldr. Piirilmi bir gda çi gda ile temas ederse, çi gdada bulunan mikroorganizmalar pimi gdaya bulaarak çapraz bulaa neden olur. çapraz bulamann engellenebilmesi için çi gda ile temas eden yüzeyler, bçak ve dier yardmc ekipmanlar ykanp temizlendikten sonra pimi gda için kullanlmaldr. çi etler ve sebzeleri buzdolabnda onlar için uygun olan farkl raflarda saklayn. Et, tavuk ve balklar buzdolabnda iyi paketlenmi bir ekilde saklayn. yi paketlenmeyen paketlerden szacak et sular, dier besinlere bulamalara ve bozulmalara yol açabilir.
Besinlerin hazrlanmasnda kullanlan parçalama tahtalar, bçak gibi araç ve gereçleri kullanrken çok dikkatli olun. Et, balk ve tavuk gibi besinlerin hazrlanmasnda kullanlan bu tür araç ve gereçleri çok iyi ykamadan sebze ve dier besinlerin hazrlanmasnda kesinlikle kullanmayn. Aksi takdirde besinlerden birbirine bula yani çapraz bulama söz konusu olabilir, bu da önemli olabilecek besin zehirlenmelerine yol açabilir.
El temizlii kesinlikle ihmal edilmemelidir. Kiisel hijyeninize dikkat edin. Gda hazrlama ilemine balamadan önce, çi gda ile çalldktan sonra ve özellikle tuvalet sonras eller mutlaka ykanmaldr. Besin hazrln yapan salkl bireylerin ellerini mutlaka sabunla en az 2 dakika olacak ekilde ykamalar besin zehirlenmelerini önlemek açsndan önemlidir.
Mutfaktaki yüzeyler temiz tutulmaldr. Gda hazrlamada kullanlan yüzeyler, gda artk ve krntlar, tabak ve dier mutfak gereçleriyle temas eden bezler sürekli bula kayna olabileceinden sklkla ykanarak temizlenmelidir.
Gdalar kemirgen ve haerelerden korunmaldr. Bu hayvanlar sklkla gda kökenli hastalk etmeni patojenleri tayabilmektedirler. Gdalarn az kapal kaplarda muhafaza edilmesi en iyi koruma yoludur. Tahllar ve kuru baklagilleri kuru ortamlarda ve 15C -20C arasndaki scaklklarda muhafaza edin.
Temiz su kullanm gereklilii unutulmamaldr. Gda hazrlamada içme suyu niteliinde su kullanlmaldr.
Market alverilerinde et, süt ve süt ürünleri ile dondurulmu besinleri alveriinizin sonunda aln. Bu besinleri market sepetinde uzun süre bekletmek bakterilerin üremesine ve bozulmalara yol açar. Dondurulmu besinleri, çözdürmek için bir gün öncesinden buzdolabna alarak 0-4C aralnda veya mikrodalga frnlarda çözdürün ve çözdürdüünüz besinleri tekrar dondurmayn.
Özellikle yaz aylarnda açkta satlan yiyeceklerin tüketiminden kaçnn.