Koronavirüs salgnnn yaylmasn önlemek amacyla uygulanan sokaa çkma kstlamas, gda maddelerinin tükenecei ya da kstlamalarn uzayaca endiesiyle baz vatandalar ihtiyaçlarndan fazlasn satn alarak stok yapmaya yöneltti.
Ksa sürede tüketilemeyecek bu besinler, buzluk ya da derin dondurucuda muhafaza edilirken, uzmanlar sebze, meyve, et ve ekmek gibi maddelerin besin deerlerini yitirmemeleri, lezzetlerini kaybetmemeleri ve zararl hale gelmemeleri için baz noktalara dikkat edilmesi gerektiini belirtti.
çÖZDÜRÜLMÜ GIDALAR BR DAHA DONDURULMAMALI
Gda Teknolojisi Uzman Dr. Ör. Üyesi Sibel Bölek, gdalarn dondurularak muhafaza edilmesinin tazeliini korumak için en iyi yöntemlerden olduunu söyledi.
Dondurma yönteminin besinlerdeki mikroorganizma faaliyetlerini azalttn, besin deerlerindeki kayplar önemli ölçüde önlediini belirten Bölek, bunun tam olarak salanabilmesi için hem dondurma hem de çözdürme aamasnn usulüne uygun yaplmas gerektiini vurgulad.
Dondurmak için öncelikle taze ve zedelenmemi sebze ve meyvelerin tercih edilmesini öneren Bölek, temizlenen sebzelerden gerekli görülenlere ok halama yaplmas gerektiini ifade etti. Böylece sebzelerin renklerinin korunacan bakteriyel yükün de azalacan anlatan Bölek, öyle devam etti:
Soan, spanak, kabak, lahana, patlcan, yeil fasulye, bezelye, havuç, karnabahar, biber ve kerevizi 2-3 dakika halamak yeterlidir. Dondurma öncesinde halanan sebzelerin sular iyice süzülmeli, kat havlularla kurutulmaldr. Gerek sebzeler gerekse et ve dier yiyecekler, paketlere bir kerede piirilecek porsiyonlar halinde konulmaldr. çözdürülmü gdalar bir daha dondurulmamaldr. Dondurulacak meyveler kesinlikle halanmamaldr. Taze ve zedelenmemi olanlar seçilip, ykanp, kabuklar soyulduktan sonra doranmal ve içerisinde hava kalmayacak ekilde buzdolab poetlerine yerletirilmelidir.
ETTE DONMA YANIINA DKKAT
Dr. Ör. Üyesi Sibel Bölek, etlerin dondurulmasnda ise daha dikkatli olmak gerektiinin altn çizdi. Etlerin daima bir defada kullanlacak parçalar halinde hazrlanmas gerektiini vurgulayan Bölek, Etleri dondururken dikkat edilecek en önemli noktalardan biri, etin dnn hava almayacak ekilde sarlmasdr. Buna dikkat edilmezse açkta kalan ksmda donma yan dediimiz açk pembe renkte süngerimsi bir tabaka oluur. Donma yan olan ksmda yapsal bozulma gerçekleir ve besin deerinde kayplar meydana gelir. Ayrca lezzetinde de deiiklikler hissedilir. Böylece et çok yönlü deer kaybna urar. dedi.
Sibel Bölek, dondurma ileminin ekmeklerin bayatlamas ve küflenmesini önlemek için de en etkili yöntem olduunu anlatt.
Uygun ekilde dondurulursa ekmekler 2-3 aya kadar tazeliini korur. diyen Bölek, ekmeklerin dondurucuya hangi tazelik derecesinde konulduysa çktnda da ona yakn bir tazelikte olacana iaret etti.
Ekmeklerin bütün ya da dilimler halinde, hava almayan buzdolab poeti içerisinde dondurucuya konulmasn öneren Bölek, nce dilimler halinde dondurulan ekmeklerin çözdürme ilemi çok daha hzl gerçekleecektir. En sk yaplan hata, ekmekleri buzdolabnn dondurucu bölümü yerine soutucu bölümünde muhafaza etmektir. Ekmein en hzl bayatlama scakl sfr santigrat derece olduundan, dondurulmadan soukta muhafaza edilirse çok hzl bayatlayacaktr. ifadelerini kulland.
ET SOUTUCU BÖLMESNDE çÖZDÜRÜN
Gdalarn dondurulma yöntemleri kadar çözdürülme yöntemlerinin de hayati önem tadn vurgulayan Sibel Bölek, sebzelerin piirme suyuna çözdürülmeden atlmas gerektiini belirtti.
çözdürülen sebzelerin hücre yaplarnn bozulacan ve besin deerinin azalacan anlatan Bölek, Donmu sebzelerin pime süresi taze sebzelere oranla 3 kat daha ksadr. dedi.
Dondurulmu etlerin ise piirilmeden önce mutlaka çözdürülmesi gerektiini ifade eden Bölek, öyle konutu:
Donmu etleri çözdürmek için en sk uygulanan oda scaklnda bekletme yöntemi ayn zamanda en salksz yöntemlerden biridir. çünkü oda scaklnda bekletilen etin yüzeyinde mikroorganizmalar hzla üreyerek etin mikrobiyal yükünün artmasna sebep olmaktadr. En salkl yöntemlerden biri zaman sknts da yoksa buzdolabnn dondurucusundan çkartlan eti normal soutucu bölmesine alarak çözdürmektir. Dondurulmu etlerin çözdürülmesi için kullanlabilecek yöntemlerden bir dieri de scak su banyosudur. Etler su geçirmeyecek bir kaba konulduktan sonra scak su bulunan bir tencereye yerletirilerek ksa sürede çözdürülebilir. Bir baka pratik yöntem de etleri mikrodalga frnda çözdürmektir. Dondurulmu ekmekler çözülme srasnda etler kadar mikrobiyal üremeye uygun bir ortam oluturmayacaklar için oda scaklnda bekletilebilir. Ekmekler belli oranda çözüldükten sonra tost makinesiyle çözdürme ilemi hzlandrlabilir.
Sibel Bölek, dondurulmu gdalarn çözüldükten sonra tekrar dondurma ilemine maruz braklmamas gerektiini de sözlerine ekledi.